Risicovolle beleggingen als aandelen en bedrijfsobligaties zijn het jaar flitsend gestart. Opmerkelijk genoeg daalt echter de lange rente in veel landen. Dat is een indicatie van lagere groeiverwachtingen.
De Amerikaanse aandelenmarkt heeft de beste januarimaand sinds 1987 achter de rug. In januari 1987 steeg de S&P500 Index maar liefst 13,2%. Januari 2019 is echter ook een uitzonderlijke maand, met een winst van 7,9%. Uit gegevens van indexaanbieder Standard & Poor’s blijkt dat de S&P500 alleen in 1934, 1975, 1976 en 1987 een betere eerste maand van het jaar had dan in 2019. Desondanks staat de S&P500 Index nog wel ruim 220 punten lager dan de hoogste slotstand ooit, die in september vorig jaar werd bereikt.
De stemming op de aandelenbeurs is volledig omgeslagen ten opzichte van het beroerde vierde kwartaal van vorig jaar. Ook beleggers in bedrijfsobligaties kunnen moeilijk ontevreden zijn over de start van 2019. Risicovolle Amerikaanse bedrijfsobligaties – ‘high yield’ genoemd – hebben dit jaar al een rendement van bijna 5% geboekt. Europese high-yieldobligaties staan dit jaar op een rendement van 2,5%. Zelfs de meer Amerikaanse bedrijfsobligaties boekten dit jaar een rendement van 2,6% en solide Europese bedrijfsobligaties van 1,5%.
Opmerkelijk pessimisme
De sterke start van risicovolle beleggingen als aandelen en bedrijfsobligaties duidt op optimisme over de economische groei en de winstgroei van bedrijven. De markten voor staatsobligaties laten echter een ander beeld zien. Het effectief rendement op Amerikaanse tienjarige staatsleningen ligt bijna 60 basispunten lager dan in november vorig jaar (100 basispunten is gelijk aan een procentpunt). Dat is opmerkelijk. Als de markt voor staatsobligaties het optimisme van de aandelenmarkt zou delen, had het effectief rendement toch zeker 3% of meer moeten zijn, stelt Gluskin Sheff-strateeg David Rosenberg. Hogere groei(verwachtingen) leiden immers tot een hogere en niet tot een lagere rente.
Maar het fenomeen doet zich niet alleen in de VS voor. Ook in andere landen daalt het effectief rendement op tienjarige staatsleningen. Dat is bepaald geen bevestiging van het optimisme van aandelenbeleggers, aldus de strateeg. Obligatiestrategen van HSBC komen tot precies dezelfde conclusie. ‘De sterke prestaties van bedrijfsobligaties stroken niet met de ontwikkeling van de lange rente’, schreven zij deze week.
De vraag is of aandelenbeleggers zich hier druk over moeten maken. Misschien zijn beleggers in staatsobligaties wel gewoon te somber. Volgens Rosenberg is dat echter bepaald niet het geval. In verschillende landen worden de groeiverwachtingen terug geschroefd. Ook valt het Rosenberg op dat de Amerikaanse inflatieverwachtingen weer dalen. Dit voorspelt weinig goeds voor de omzetgroei van bedrijven en de mate waarin bedrijven de prijzen kunnen verhogen, waarschuwt hij.
Winstverwachtingen omlaag
Daarnaast valt de ontwikkeling van de winstverwachtingen op. Want hoewel de Amerikaanse aandelenbeurs hard is opgelopen in januari, brengen analisten hun winstverwachtingen juist terug. Eind 2018 lag de gemiddelde winsttaxatie van analisten voor de S&P500 op $171,74. Eind januari was die prognose met 2,4% verlaagd tot $167,64. Ook dat is weer geen exclusief Amerikaans fenomeen. Andrew Lapthorne, kwantitatief strateeg bij Société Générale, ziet dat niet alleen in de VS maar ook in Europa en Japan de winstprognoses neerwaarts worden bijgesteld.
Er is ook een positieve verklaring voor de opvallende combinatie van de lage(re) lange rente en de stijgende koersen op de aandelenmarkten. Namelijk dat centrale banken het monetaire beleid niet (verder) willen verkrappen en in plaats daarvan aan de zijlijn plaatsnemen. Dat beleid is dan precies goed, net als de pap in het sprookje van Goudlokje. Maar, helaas, niet alle sprookjes lopen goed af.
