Op 15 oktober 2008 was er massale paniek op de beurzen. De S&P500 sloot die dag 9,0% lager dan het slot van de dag ervoor. Het was de roodste dag sinds de crash van 19 oktober 1987, toen de S&P500 in één handelsdag 20,5% verloor.
Op die septemberdag in 2008 waren er niet meer dan vijf stijgers in de S&P500. Zo kochten beleggers aandelen United Airlines (+3,5%) en Delta Air Lines (+1,2%). Dat deden ze omdat de olieprijs het ravijn in donderde. Olie verloor die dag 5% en dit bracht het verlies over een periode van drie weken op 38,1%. Olie is een van de grootste kostenposten voor luchtvaartmaatschappijen, dus zijn bedrijven als United en Delta als geen ander gebaat bij een daling van de olieprijs – zeker een van bijna 40%.
Zelfs in 1987, toen de bodem onder alles en iedereen vandaan viel, waren er op de beurs nog stijgers te vinden. Met zo veel verschillende sectoren en met 500 verschillende bedrijven is er altijd wel een lichtpuntje. Hetzelfde geldt echter omgekeerd: als alles hosanna is, is er altijd wel een bedrijf te vinden dat zich aan de jubelstemming onttrekt. Er is tussen 1923 en 2018 dan ook nog nooit een dag geweest dat alle aandelen in de S&P500 stegen of alle aandelen in de S&P500 daalden.
Opkomst van ETF
De tijden zijn echter aan het veranderen, en dat komt door de sterke opkomst van de ETF in de afgelopen jaren. Koopt een belegger een ETF op de S&P500, dan koopt hij een product dat alle aandelen van deze index bevat. Zelfs het allerslechtste aandeel in de S&P500 wordt opgenomen in de ETF. Het totaalbedrag dat beleggers via deze weg in de S&P500 hebben geïnvesteerd, bedraagt $4,2 bln. Het effect dat hiervan uitgaat is zo groot, dat bij de zakenbanken inmiddels ontslagen vallen onder analisten die onderzoek doen naar individuele beursgenoteerde bedrijven. Naar hun diensten is simpelweg geen vraag meer.
De opkomst van de ETF zorgt er ook voor dat de 500 aandelen in de S&P500 hoe langer hoe meer hetzelfde koerspatroon laten zien. En zo kon het dat op 5 februari 2018 voor het eerst in de geschiedenis alle aandelen van de S&P500 één kant op bewogen. Eind december van dat jaar gebeurde dat opnieuw – tweemaal zelfs. Wat in 95 jaar nog nooit was gebeurd, gebeurde ineens driemaal in een jaar.
ETF vergroot kansen voor beleggers
Deze ontwikkeling heeft voor u en mij het nadeel dat het langer duurt voordat de waarde uit een aantrekkelijk aandeel komt. Op lange termijn is het echter aantrekkelijk dat individuele aandelen tegen een prijs noteren die minder dan ooit in overeenstemming is met de werkelijke waarde. Als er in 2008 bijvoorbeeld evenveel in ETF’s zou zijn belegd als in 2019, dan zouden aandelen als United Airlines en Delta Air Lines ook helemaal gesloopt zijn in de verkoopgolf. Het gevolg is dat het verschil tussen intrinsieke waarde en beurswaarde flink was opgelopen. De opkomst van de ETF vergroot dan de kansen voor de belegger die zich richt op individuele aandelen.
