Tussen de zomer van 2011 en het begin van 2016 daalden de koersen van goudmijnaandelen met meer dan 80%. Maar het afgelopen halfjaar zijn de prijzen weer meer dan verdubbeld. Wij spraken met de goudmijnenspecialist van Schroders, James Luke, over de verwachtingen voor de toekomst.
Per 29 juni is het Schroder ISF Global Gold beleggingsfonds (LU1223082196) gelanceerd. Dit was vroeger het Gold & Precious Metal Fund. Op de redactie van Beleggers Belangen komen meer vragen over goud binnen dan ooit. Goud is bovendien de grootste privépositie van de auteur van dit interview. Wij spraken met beheerder James Luke over de goudmarkt en het opwaartse potentieel ervan.
Voordat we naar de goudmarkt gaan, waarom is uw fonds eigenlijk van naam veranderd?
‘Wij denken dat goudmijnaandelen de komende jaren extreem goed zullen presteren. Wij focussen ons daarom volledig op de goudmijnaandelen en daar past dan ook een andere fondsnaam bij.’
Wat zijn de grootste posities in het fonds?
‘Wij beleggen in meerdere interessante trackers. De grootste posities zijn: SSGA SPDR Gold Shares (weging 6,6%), SOURCE Physical Gold USD (6,3%), Ishares Gold Trust (5,9%) en ETFS Gold Bullion Securities USD (5,9%). Dit vullen wij aan met interessante individuele goudmijnaandelen, waarvan Newmont Mining (4%) en Barrick Gold (3,2%) de grootste weging hebben.’
Eind juni gaf u in een persbericht aan dat goudmijnaandelen tegen de laagste koers in vijftien jaar noteerden. Maar de goudmijnaandelenindex GDX was in het eerste halfjaar van 2016 toch met 111% gestegen?
‘Als u heel precies wilt zijn, dan is het vijftienjarige dieptepunt niet nu, maar inderdaad een half jaar geleden. Toch was dit niet de kern van onze boodschap. Ten eerste staan de koersen van goudmijnaandelen nog steeds ver onder de hoogtepunten van de vorige cycli. Ten tweede presteren goudmijnaandelen al twintig jaar niet meer exact in lijn met de goudprijs. De goudmijnaandelen deden het niet alleen slechter toen de koersen van goud stegen, maar ook toen ze daalden. De goudmijnaandelen zijn daarom nog steeds aantrekkelijk ondanks de verdubbeling vanaf de hele lage koersen begin dit jaar.’
Hoe bereken je de juiste prijs van goud?
‘Eén van de maatstaven die wij hanteren is de verhouding tussen goud en de S&P500. Dit verhoudingsgetal had een waarde van meer dan zes aan het begin van de jaren tachtig. Goud is dan zonder twijfel extreem duur. Het huidige verhoudingsgetal is minder dan één. Goud is daarmee in vergelijking tot financiële assets enorm goedkoop.’
| James Luke | |
| Schroders ISF Global Gold Beleggingsfonds | |
| 2014 – heden | Fondsbeheerder Schroders |
| 2013 – 2014 | Hoofd grondstoffenonderzoek J.P. Morgan |
| 2010 – 2013 | Vice President CICC investment banking |
| 2009 – 2010 | Grondstoffenanalist Bernstein |
| 2006 – 2009 | Grondstoffenanalist UBA |
| 2002 – 2006 | Diverse functies |
| 1999 – 2002 | Geschiedenis, Universiteit van Oxford |
Als de goudprijs gelijk blijft, hoever moeten de goudmijnaandelen dan stijgen voordat er geen relatieve onderwaardering meer is?
‘Je kunt niet generaliseren. Het is bij elk fonds weer anders, maar er zijn genoeg goudmijnaandelen te vinden waarvan de koers nog met 100% kan stijgen.’
Veel succesvolle beleggers zijn enthousiast over goud. En het prominente Pimco filosofeerde zelfs over opkopen door de Fed voor $5000 per troy ounce. Dreigt er niet teveel enthousiasme in de goudmarkt, waardoor prijzen voorbij de intrinsieke waarde gaan?
‘De goudprijs volgt de economische omstandigheden. Wij denken dat de reële rente de komende tijd negatief zal blijven. Goud heeft daarom een hogere kasstroom dan cashgeld. Dit is de kern van onze visie op de goudmarkt. De goudprijs kan binnen een jaar makkelijk stijgen naar $1500 per troy ounce. Dat is ons basisscenario, maar er zit wellicht nog veel meer in het vat. Bijvoorbeeld als centrale banken de geldverruimende maatregelen uitbreiden. Of als de Chinese centrale bank de yuan flink devalueert, of bij grote politieke veranderingen in Europa of de VS. De potentie voor grote marktschokken in het komende jaar is groot en als het zover komt, zorgt dat voor prijzen die echt flink hoger liggen dan de koersen van vandaag. De belegger moet dat niet negeren. De goudmarkt is bovendien ook nog eens klein. In 2011 hadden beleggers voor 90 miljoen ounces belegd in trackers in goud. Na de huidige rally zijn dat 67 miljoen ounces. Dat vertegenwoordigt een waarde van $74 mrd, ongeveer het bedrag waarvoor de ECB elke maand schuld opkoopt in Europa. Dit zorgt ervoor dat de koersen stukken hoger kunnen gaan dan in de top van de goudmarkt in 2011.’
De potentie voor grote marktschokken in het komende jaar is groot en als het zover komt, zorgt dat voor prijzen die echt flink hoger liggen dan de koersen van vandaag
Kunt u uitleggen wat de impact van China is op de goudmarkt?
‘Er zijn twee redenen waarom de invloed van China op de goudmarkt zal toenemen. De eerste zijn de inwoners van het land zelf. Zij beleggen nu nog nauwelijks in goud. De mate waarin Chinese beleggers in goudtrackers hebben geïnvesteerd, komt overeen met 1% van wat wereldwijd in die trackers zit. China kampt daarnaast met grote problemen. Er zijn meerdere zeepbellen, zoals in de obligatie- en de vastgoedmarkt. Als de Chinese munt de komende twee à drie jaar flink gaat zakken, dan zullen de Chinezen op zoek gaan naar een veilige haven en meer in goud gaan beleggen. Zo’n dalende yuan is dus de tweede reden waarom de Chinezen belangrijk zijn voor de goudmarkt. Als de Chinese centrale bank de munt laat zakken, gaat er een deflatie-vloedgolf over de wereld. De centrale banken zullen reageren met nog verdergaande maatregelen dan zij nu al doen.’
De centrale banken van Japan en Zwitserland kopen steeds meer staatsobligaties, bedrijfsobligaties en aandelen. Welke nog extremere maatregelen staan ons nog te wachten?
‘Het is fascinerend wat er allemaal gebeurt. De volgende stap is helikoptergeld. De centrale bank van Japan wuift dat denkbeeld weliswaar weg, maar dit zegt weinig. Centrale banken zouden in het verleden ook nooit aan quantitative easing zijn begonnen.’
Ik ben het volledig met u eens. Begin januari zei de centrale bank van Japan dat ze niet naar negatieve rentes zou gaan. Maar tien dagen later was het toch zo ver.
‘Precies! Ik ben ervan overtuigd dat centrale banken banger zijn voor deflatie dan voor extreme maatregelen. De angst voor deflatie is zo groot dat centrale banken alles zullen inzetten wat zij maar kunnen bedenken om er maar zo ver mogelijk vandaan te blijven. Twee jaar geleden schreef de voorzitter van de Bank of England een interessant rapport over de extreme maatregelen die mogelijk zijn. Niemand keek er naar om. Nu wordt er regelmatig naar het rapport verwezen. De wereld is daardoor minder geschokt als het straks allemaal toch nog extremer gaat.’
De Comex is de Amerikaanse beurs waar beleggers kunnen handelen in goudfutures. In 2013 stonden er voor elke ounce goud 25 futures uit. Dit is in drie jaar tijd opgelopen tot meer dan 300 futures per ounce. Ziet u een verschil in papieren goud en fysiek goud, ofwel kan er sprake zijn van manipulatie van de goudprijs?
‘Ik geloof niet dat de goudmarkt is gemanipuleerd op de Comex. Het enige wat je met zekerheid kunt stellen, is dat in het geval van een extreem negatieve economische verrassing er een duidelijk verschil is tussen de papieren prijs en de prijs van fysiek goud. De onderliggende waarde van fysieke ETF’s is altijd 100% fysiek goud. Beleggers in fysiek goud zullen dan ook profiteren als er een probleem ontstaat in de papieren goudmarkt.’