Voor alle goederen en diensten, inclusief aandelen, geldt dat de prijs wordt bepaald door de basisprincipes van vraag en aanbod. De vraag naar aandelen fluctueert op basis van het sentiment van beleggers: de wil om aandelen te bezitten. Die wordt gedreven door onze collectieve gevoelens, angsten en hoop. Het aanbod daarentegen is meer mechanisch en strategisch van aard, en gekoppeld aan corporate actions en regelgevingsprocessen. In dit artikel bespreken we de factoren die bijdragen aan de vraag naar en het aanbod van aandelen en hoe Fisher Investments Nederland deze meet.
De vraag naar aandelen wordt bepaald door het beleggerssentiment
Het beleggerssentiment, dat de belangrijkste drijfveer is achter de kortetermijnvraag naar aandelen, is opvallend wisselvallig. Optimisme en pessimisme wisselen elkaar in hoog tempo af, afhankelijk van het nieuws, economische cijfers, politiek en andere gebeurtenissen. Wanneer de aandelenmarkt bijvoorbeeld in de lift zit, zijn er waarschijnlijk meer beleggers die mee willen doen aan de rally. In de laatste fase van een bullmarkt kan het sentiment euforisch worden, waardoor de vraag naar aandelen nog groter wordt.
Euforie was een belangrijk kenmerk van de bullmarkt in de jaren negentig, toen beleggers zich concentreerden op internetgerelateerde techbedrijven zonder stevige fundamentals, wat uiteindelijk leidde tot de dotcom-crash. Wanneer beleggers te enthousiast of te bang worden, kan dat dramatische gevolgen hebben voor de vraag naar aandelen. Hier volgen enkele belangrijke factoren die bijdragen aan het beleggerssentiment en de vraag naar aandelen beïnvloeden:
Economische cijfers
Hoewel economische cijfers zoals het bbp, de werkloosheid en de inflatie betrekking hebben op het verleden, weet Fisher Investments Nederland uit ervaring dat ze vaak een rol spelen bij de manier waarop er over beleggen in aandelen wordt gedacht. Die cijfers kunnen, gecombineerd of afzonderlijk, schommelingen veroorzaken in de vraag naar aandelen op korte termijn.
Politiek
Verkiezingen en andere politieke gebeurtenissen hebben ook invloed op het beleggerssentiment. Afhankelijk van hoe deze gebeurtenissen zich ontwikkelen, kunnen beleggers de resultaten van bedrijven in een bepaalde regio of sector als positief of negatief inschatten. Of deze gevoelens terecht zijn of niet, hangt voor een groot deel af van het specifieke beleid dat van toepassing is op die bedrijven en van de vraag of de regerende partijen voldoende controle hebben om de gewenste maatregelen uit te voeren.
Berichtgeving in de media
Fisher Investments Nederland weet dat nieuws en media-aandacht het sentiment snel en ingrijpend kunnen veranderen. Een positieve verrassing in de winstcijfers, een doorbraak in medisch onderzoek of een gunstig handelsakkoord kunnen de kooplust aanwakkeren. Geopolitieke spanningen, natuurrampen of bedrijfsschandalen kunnen de interesse van beleggers daarentegen snel temperen.
Het beleggerssentiment meten
Het beleggerssentiment meten is meer een kunst dan een wetenschap. Er zijn cijfers die inzicht bieden in hoe beleggers over de markten denken, maar zoals we al zeiden, wordt de vraag bepaald door menselijke emoties. En die zijn lastig te voorspellen. Hier volgen enkele manieren waarop Fisher Investments Nederland het beleggerssentiment in kaart brengt:
Kapitaalstromen van fondsen
Uit de kapitaalstromen van fondsen blijkt hoeveel geld er wereldwijd in en uit financiële producten als beleggingsfondsen en trackers (Exchange Traded Funds of ETF’s) stroomt. Afhankelijk van het type aandelen waar het geld van beleggers naartoe stroomt, kan dit een indicatie zijn van een optimistisch of pessimistisch marktsentiment. Als er bijvoorbeeld meer geld uit aandelenfondsen naar obligatiefondsen stroomt, kan dat erop wijzen dat beleggers op korte termijn bang zijn om aandelen te bezitten.
Positionering van de portefeuille
De term portefeuillepositionering verwijst naar de beslissingen die beleggers nemen over de soorten beleggingscategorieën en sectoren die zij in hun portefeuille een hogere of juist lagere weging willen geven. Als beleggers bijvoorbeeld meer technologieaandelen bezitten, is hun portefeuille waarschijnlijk gepositioneerd in ‘offensieve’ aandelen met hoge groeiverwachtingen. Omgekeerd kan een grotere allocatie aan een defensieve sector als nutsbedrijven, die het over het algemeen beter doet dan andere sectoren tijdens een dalende markt, een indicatie zijn dat beleggers zich zorgen maken over de richting waarin de markt zich beweegt.
Enquêtes en prognoses
Enquêtes en prognoses zijn een van de meest gangbare manieren om het sentiment van beleggers te meten. Verschillende particuliere organisaties en overheidsinstellingen sturen enquêtes naar beleggers, analisten en bedrijven, met vragen over hun sector. Prognoses kunnen betrekking hebben op een specifieke sector of op de markt zelf.
Een van de meest gangbare enquêtes die Fisher Investments Nederland gebruikt om het sentiment te peilen, zijn de inkoopmanagersindexen (PMI’s). Dit zijn maandelijkse enquêtes die naar inkoopmanagers in verschillende sectoren worden gestuurd, met het verzoek om belangrijke bedrijfsgegevens te rapporteren, zoals nieuwe orders, productie en voorraden. Door alle antwoorden samen te voegen ontstaat een breder beeld van de economische situatie in dat segment van de economie. Een cijfer boven de 50 wijst op economische groei en een waarde onder de 50 op krimp.
Factoren die bijdragen aan het aanbod van aandelen
Het aanbod van aandelen wordt bepaald door corporate actions en marktmechanismen. Veranderingen in het aanbod gaan langzamer dan schommelingen in de vraag, die afhangen van het sentiment. Als u deze aanbodfactoren begrijpt, kunt u de langetermijntrends in de koersen beter verklaren. Bedrijven creëren of vernietigen niet zomaar hun aandelen. Hierbij spelen regelgeving, marketingprocessen en andere strategische overwegingen een rol.
De aanloop naar de dotcom-zeepbel is een klassiek voorbeeld van euforie onder beleggers, die ertoe leidde dat de vraag naar technologieaandelen groter was dan het aanbod. Dit resulteerde in een toename van het aantal IPO’s, omdat sommige bedrijven wilden profiteren van de stijgende aandelenkoersen. Uit dit voorbeeld blijkt duidelijk dat het aanbod kan toenemen als reactie op een stijgende vraag.
Het aanbod is afhankelijk van strategische beslissingen van bedrijven, zoals tijdens de dotcom-zeepbel. Als ze zien dat de vraag voortdurend stijgt, kunnen ze daarvan profiteren door nieuwe aandelen uit te geven. Fisher Investments Nederland gaat dieper in op verschillende corporate actions en marktmechanismen die het aandelenaanbod doen stijgen of dalen:
Beursintroducties (IPO’s): vergroten het aanbod
Als een bedrijf naar de beurs gaat, stijgt het aanbod doordat de aandelen van een nieuw bedrijf voor het eerst aan beleggers worden verkocht. Een IPO-proces, dat doorgaans 12 tot 18 maanden duurt, gaat gepaard met uitgebreide registratieverplichtingen en marketingactiviteiten.[i] Omdat dit lang duurt, kan er enige tijd verstrijken tussen het moment waarop de vraag begint te stijgen en het moment waarop de IPO wordt gerealiseerd.
Het IPO-volume is doorgaans een afspiegeling van de bredere marktomstandigheden en het vertrouwen van ondernemingen op dat moment. Tijdens bullmarkten stappen meer bedrijven naar de beurs om te profiteren van de hogere waarderingen. Tijdens bearmarkten neemt het aantal IPO’s volgens Fisher Investments Nederland doorgaans aanzienlijk af, omdat bedrijven wachten op betere omstandigheden.
Daarnaast kan een gunstig regelgevingsklimaat bevorderlijk zijn voor het aantal IPO’s, terwijl een meer bureaucratisch regelgevingsproces bedrijven ervan kan weerhouden om naar de beurs te stappen.
Secundaire emissies: vergroten het aanbod
Bedrijven kunnen het aanbod ook vergroten via secundaire emissies, oftewel de uitgifte van extra aandelen na de beursintroductie. Deze emissies vinden doorgaans plaats als bedrijven kapitaal moeten aantrekken voor uitbreiding, schuldaflossing of andere kasstroombehoeften.
Secundaire emissies kunnen op korte termijn de aandelenkoers van een bedrijf onder druk zetten, omdat ze het aanbod van aandelen die voor verhandeling beschikbaar zijn, vergroten. Maar als het opgehaalde kapitaal productief wordt ingezet, kan dit op lange termijn een positieve impact op de koers hebben.
Special Purpose Acquisition Companies (SPAC’s): vergroten het aanbod
SPAC’s vormen een nieuw aanbodmechanisme dat de afgelopen jaren veel aandacht heeft gekregen. Een SPAC is in feite een vehikel waarmee de beurgang van een particulier bedrijf kan worden versneld door middel van een fusie. Het is een beursgenoteerde entiteit, opgericht door een groep beleggers, die een fusie aangaat met het betreffende particuliere bedrijf op basis van onderhandelde voorwaarden.
Volgens Fisher Investments Nederland verloopt de beursgang van een particulier bedrijf over het algemeen sneller via een SPAC, omdat het bedrijf kan profiteren van de reeds bestaande ondernemingsstructuur van de SPAC. Ook het regelgevingsproces voor SPAC’s is gestroomlijnder dan die voor traditionele IPO’s.[ii]
Terugkoop van eigen aandelen: verkleint het aanbod
Het terugkopen van eigen aandelen is een van de meest directe manieren waarop een bedrijf het aandelenaanbod kan verminderen. Wanneer een bedrijf zijn eigen aandelen terugkoopt, worden deze doorgaans ingetrokken, waardoor het aantal uitstaande aandelen afneemt. Als alle andere factoren gelijk blijven, verhoogt deze rekenkundige reductie de winst per aandeel van een bedrijf. Bedrijven kopen vaak eigen aandelen terug als ze vinden dat deze ondergewaardeerd zijn of om aandeelhouders te belonen.
De visie van Fisher Investments Nederland op vraag en aanbod op de aandelenmarkt
Terwijl de vraag fluctueert op basis van menselijke emoties en sentimenten, en zo op korte termijn voor volatiliteit zorgt, worden veranderingen in het aanbod veroorzaakt door weloverwogen bedrijfsbeslissingen en de regelgeving, wat op de lange termijn een langzamere maar diepgaandere invloed heeft. Dit principe sluit aan bij de tijdloze wijsheid van Warren Buffett: markten baseren hun oordeel op basis van het sentiment op korte termijn, maar beoordelen fundamentele factoren over een langere termijn. Beleggers die de werking van vraag- en aanbodfactoren in deze verschillende perioden begrijpen, zouden naar onze mening in staat moeten zijn om beter gefundeerde beleggingsbeslissingen te nemen.
Volg ons op social media voor de laatste marktontwikkelingen en updates van Fisher Investments Nederland:
Fisher Investments Nederland is de handelsnaam die wordt gebruikt door de vestiging van Fisher Investments Luxembourg, Sàrl in Nederland (“Fisher Investments Nederland”). Fisher Investments Luxembourg, Sàrl is een in Luxemburg geregistreerde besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (ondernemingsnummer: B228486) wat ook handelt onder de naam Fisher Investments Europe (“”Fisher Investments Europe””). Fisher Investments Europe staat onder toezicht van de CSSF. Statutaire zetel Fisher Investments Europe: K2 Building, Forte 1, Third Floor, 2a rue Albert Borschette, L-1246 Luxembourg. Fisher Investments Europe besteedt sommige aspecten van het dagelijkse beleggingsadvies, portefeuillebeheer en portefeuillehandelingen uit aan gelieerde ondernemingen.
Dit document bevat de algemene visie van Fisher Investments Europe en dient niet te worden beschouwd als persoonlijk beleggings- of belastingadvies of een afspiegeling van de prestaties van cliënten. Er wordt niet gegarandeerd dat Fisher Investments Europe deze visie zal handhaven. Deze kan immers veranderen op grond van nieuwe informatie, analyses of heroverweging. Niets in dit document is als aanbeveling of prognose van marktomstandigheden bedoeld. Het is eerder bedoeld om een standpunt weer te geven. De huidige en toekomstige markten kunnen sterk afwijken van de hier geschetste scenario’s. Bovendien worden geen garanties gegeven met betrekking tot de nauwkeurigheid van eventuele aannames gemaakt in illustraties in dit document.
[i]Bron: https://kpmg.com/kpmg-us/content/dam/kpmg/pdf/2022/why-choosing-spac-over-ipo.pdf
[ii]Bron: https://kpmg.com/kpmg-us/content/dam/kpmg/pdf/2022/why-choosing-spac-over-ipo.pdf