Beleggers hebben de waarde van hun aandelen in korte tijd enorm zien stijgen, en dat tegen de achtergrond van aanhoudende geopolitieke spanningen en zorgen over een mogelijke ‘Grexit’. Het is vooral de lage rente die zijn werk doet. De drang om winst te nemen neemt toe, maar is dat verstandig?
Beleggingsboekjes staan vol met allerlei wijsheden, zoals ‘van winstnemen is niemand armer geworden’ en ‘verliezen tijdig afkappen en winsten laten doorlopen’. De praktijk is altijd een stuk weerbarstiger, al is het wel zaak om niet te veel emotionele binding met een aandeel te hebben. Dat maakt het gemakkelijker afscheid te nemen als dat uit waarderingsoogpunt gewenst is.
Winstnemen na een grote stijging is verleidelijk. De meeste beleggers zullen geneigd zijn al redelijk snel hun winst te verzilveren, waardoor echt grote klappers zelden tot nooit gemaakt worden. De wijsheid komt echter altijd helaas achteraf. Stijgt een aandeel flink door na verkoop, dan zal de conclusie zijn dat er ondanks de gemaakte winst toch een verkeerde beslissing is genomen. Is er verkocht op het hoogtepunt, dan geeft dat een winnaarsgevoel, maar dat komt niet vaak voor. Hieronder een stappenplan om tot een weloverwogen beslissing te komen. Opgemerkt zij dat er geen wetmatigheden zijn voor het verzilveren van koerswinst en dat de situatie per individueel aandeel beoordeeld moet worden, zij het met een scherpe blik op het beursklimaat.
Stap 1
Ga terug naar het aankoopmoment
Zoals gezegd is winstnemen verleidelijk. Bedenk dat u het aandeel juist heeft gekocht omdat u koersstijging voorzag. Bij aankoop is het altijd verstandig een projectie van de verwachte toekomstige winsten voor ogen te hebben, en de ontwikkeling van de waardering van het aandeel, ook in historisch perspectief. Analisten doen dit voortdurend, en baseren daar koersdoelen op. Normaliter zal een koersdoel pas met het verstrijken van de tijd bereikt worden, in lijn met de verwachte winstgroei. Koersen die in korte tijd richting uw koersdoel gaan of dit overstijgen, moeten alarmbellen doen rinkelen. Winstnemen is dan een optie, maar kijk wel altijd naar de markt als geheel. Koersen stijgen momenteel vooral door de daling van de marktrente, en dat is op zich een gefundeerde stijging. Aandelen worden hierdoor immers relatief aantrekkelijker vanwege het dividend/winstrendement, en bedrijven kunnen zich goedkoper herfinancieren. Ook de sterke dollar stuwt de winst. Zolang de koersstijging van uw aandeel niet buitensporig is in vergelijking met de markt, kan het verstandig zijn om winstnemen nog even uit te stellen. Dat geldt ook voor positieve ontwikkelingen omtrent het bedrijf zelf, waarvan mag worden aangenomen dat deze nog niet volledig in de verwachtingen verwerkt waren. Denk hierbij aan een nieuwe bedrijfsstrategie of gunstige ontwikkelingen van de markt waarin het bedrijf actief is.
[su_accordion]
[su_spoiler title=”30%-regel”]
[su_accordion]
[su_spoiler title=”Liquiditeit”]
[su_accordion]
[su_spoiler title=”Winstnemingen”]
[su_accordion]
[su_spoiler title=”Verkooporder”]
Stap 2
Beoordeel de koersstijging
Een plotselinge snelle koersstijging kan verschillende oorzaken hebben. De aanleiding kan een positief analistenrapport zijn, of een genomen belang door een grote investeerder. Mogelijk is het aandeel achtergebleven en door beleggers herontdekt, eventueel getriggerd door een van genoemde zaken: een analistenrapport, instappen door een grote investeerder of iets anders waardoor het aandeel ineens in de belangstelling komt. Dit hoeft niet direct een reden te zijn de koerswinst te verzilveren. Integendeel, de 
winst zou hierdoor een vervolg kunnen krijgen. Goed nieuws wordt meestal niet in één dag verwerkt. Zolang het beursklimaat geen roet in het eten gooit, zullen in de loop der tijd meer beleggers het aandeel in bezit willen hebben.
Stap 3
Denk na over de herbelegging
Winstnemen brengt met zich mee dat u het aandeel niet meer bezit en derhalve accepteert dat u de eventuele verdere gunstige ontwikkelingen van het bedrijf niet meer meemaakt. U bent dan van mening dat deze al in de koers verwerkt zitten en/of u ziet betere kansen elders.
Winstnemen zorgt meteen voor een herbeleggingsvraagstuk. Als de volgende beleggingsbeslissing verkeerd uitpakt, bent u weer terug bij af. Neem de tijd voor een herbelegging en stal het geld eventueel tijdelijk op een spaarrekening (ook al levert dat tegenwoordig bijna niets op). Een andere mogelijkheid is om niet alle aandelen te verkopen of de investering weer terug te brengen tot de initiële inleg. Gedeeltelijk winstnemen geeft meer ruimte in de portefeuille om de risico’s wat te spreiden.
Ex-dividend
Voor aandelen die een behoorlijk dividend uitbetalen, geldt in theorie dat het dividend geleidelijk door het jaar heen ‘rijpt’ en in de koers verwerkt wordt, om er op de ex-dividenddatum in één keer af te vallen. In de praktijk zien we koersen vaak pas een aantal weken voor de winstuitkering in beweging komen. Ook dat is een gefundeerde stijging, tenzij de koers natuurlijk zonder verdere aanleiding veel meer is opgelopen dan de hoogte van het dividend.
Langetermijnhorizon
Wie belegt voor de wat langere termijn, doet er verstandig aan zich niet telkens de vraag te stellen of er al dan niet winst genomen moet worden. Het gaat immers om de waardegroei over een langere periode. Eventuele overwaarderingen en correcties die daarop volgen blijven lastig te beoordelen. Tussentijdse verkoop kan ten koste gaan van het langetermijnrendement.
Daghandelaren
Daghandelaren willen aan het einde van de dag geen posities meer hebben, want ‘overnight’ stukken aanhouden zou te riskant zijn in hun ogen. Per saldo zijn daghandelaren niet erg succesvol. Zij worden immers gedwongen heel veel beslissingen achter elkaar te nemen, en veel kleine winstjes worden in de praktijk vaak teniet gedaan door evenveel kleine verliezen. Goed nieuws wordt vaak niet direct volledig in koersen verwerkt, terwijl slecht nieuws regelmatig tot overdreven koersdalingen leidt.
Goed verkoopmoment
Wie op 1 november 2007 afscheid nam van TomTom tegen €65 zal daar nooit spijt van hebben gehad. Het aandeel van het navigatiebedrijf raakte daarna in een enorme glijvlucht en noteert nu tegen ruim €7. De veel te dure overname van TeleAtlas zorgde voor de correctie. Of de koers ooit weer zo hoog zal staan, is zeer de vraag. Afgezet tegen het koersrecord, behoort TomTom tot de grootste dalers aan het Beursplein van de laatste tien jaar.
Beleggingsfondsen
Winstnemen op beleggingsfondsen heeft een wat ander karakter. De fondsmanager beheert de onderliggende portefeuille, koopt ondergewaardeerde aandelen en verkoopt overgewaardeerde stukken. Deze transacties zijn voor de belegger niet zichtbaar. Wie telkens fondsen verkoopt met een bepaalde koerswinst, ontdoet zich feitelijk van de beste fondsmanagers en blijft met de minder goede beheerders achter. Geen verstandige strategie.
Opties
Met behulp van opties kan er nog wat gespeeld worden met winst en verlies nemen. Door bijvoorbeeld op het aandelenbezit een call-optie te schrijven rond het niveau waarop u van te voren bepaald heeft dat u winst zou willen nemen, kan het rendement op de investering nog wat worden verhoogd. Doorsnijdt de koers de uitoefenprijs, dan moeten de stukken geleverd worden en is er koerswinst en een optiepremie ontvangen.
Stap 4
Leer van uw beslissingen
Handelen op de beurs kan frustrerend zijn omdat koersen vaak anders reageren dan voorzien. Logica is soms ver te zoeken. Dat maakt het een moeilijk en ook wel riskant avontuur. Geduld en een heldere strategie zorgen ervoor dat u niet al te snel in paniek raakt. Voor het behalen van echt mooie rendementen zonder al te veel risico moet u vooral de tijd zijn werk laten doen. Probeer altijd lering te trekken uit uw transacties. Te snel verkopen is een van de meest gemaakte fouten, bijvoorbeeld na een wat zwak kwartaalbericht van een sterk gepositioneerd bedrijf. Wie nu met goede bedrijven op een leuke winst zit, heeft een buffer om nog wat langer te blijven zitten in het huidige positieve beursklimaat.
