De rust in Indonesië lijkt te zijn teruggekeerd. Dat hangt onder meer samen met een upgrade van een binnenlands stimuleringspakket.
Het is nog maar een aantal weken geleden dat Indonesië negatief in het nieuws was. Protesten tegen het beleid van de regering-Prabowo waren wijdverspreid over de eilandengroep en escaleerden nadat een voedselbezorger op zijn scooter dodelijk werd aangereden door een politievoertuig. Eind augustus verving Prabowo de in onmin geraakte minister van Financiën en werden privileges van bewindslieden ingetrokken. Hiermee werd deels tegemoetgekomen aan de eisen van de demonstranten.
De nieuwe minister van Financiën sloeg onmiddellijk spijkers met koppen door een stimuleringspakket aan te kondigen en het gratis schoolmaaltijdenprogramma van de president in te perken. Die regeling, die tot doel heeft maaltijden te verstrekken aan miljoenen studenten en zwangere vrouwen, is getroffen door controverse nadat duizenden studenten ziek werden door voedselvergiftiging.
Om zijn programma’s, die ook gratis gezondheidscontroles en scholen voor de armen omvatten, te financieren heeft Prabowo de overheidsuitgaven verlaagd en bezuinigd op andere gebieden, waaronder het onderwijs. Prabowo, een voormalig commandant van de speciale troepen, heeft daarnaast de rol van het leger uitgebreid, inclusief militairen die werken aan het maaltijdprogramma en landbouwprojecten. Hij heeft beloofd de economische groei te verhogen naar 8% tijdens zijn vijfjarige ambtstermijn die loopt tot 2029 en heeft meerdere stimuleringspakketten gelanceerd om de economische activiteit aan te wakkeren.
In het huidige vierde kwartaal moeten de totale overheidsuitgaven toenemen. De upgrade van het stimuleringsprogramma door de minister van Financiën is een positieve katalysator voor de consumentenuitgaven. Als gevolg van de opschaling van de begroting en de groeibevorderende maatregelen is de nieuwe minister van Financiën van mening dat de groei van het bbp kan stijgen tot 5,5% in het huidige kwartaal. Dit is cruciaal, aangezien het consumentenvertrouwen vorige maand nog daalde tot het laagste niveau sinds april 2022.
Fiscale herverdeling
Er zijn volop initiatieven om de consumentenbestedingen aan te zwengelen te midden van een vertragende economische groei. Zo komt er een extra financiële impuls van de overheid aan gezinnen, die naar schatting 140 miljoen mensen zal bereiken met een totale waarde van zo’n $2 mrd. Dit bedrag wordt verkregen uit fiscale herverdeling.
Zowel op fiscaal als monetair vlak is er ruimte voor verruimingen. Zo verwacht ik dat de centrale bank, Bank Indonesia, de rente verder zal verlagen, zelfs na vijf eerdere verlagingen dit jaar. De roepia is gestabiliseerd rond 16.500 tegen de dollar en de inflatie blijft zeer goed binnen de perken (slechts 2,7%, vorige maand).
Ondanks alle stimulering blijft het begrotingstekort van de overheid ook dit jaar weer prima binnen de perken en in ieder geval significant onder 3% van het bbp. Meer structureel zijn hervormingen cruciaal nu we het tweede jaar van de regering-Prabowo ingaan. De oprichting van een staatsinvesteringsfonds, Danantara geheten, is één van die belangrijke hervormingen. Alle staatsbedrijven zijn daarin ondergebracht en de dividenden die worden ontvangen worden ingezet om de economie een impuls te geven. Zo zal Danantara in de komende weken kapitaal inzetten en op deze manier de aandelenmarkt van een positieve impuls voorzien. Opmerkelijk is dat ook de obligatiemarkt positief reageerde op dit nieuws. Het rendement op tienjaars-obligaties is gedaald van 6,4 naar 5,9%.
Na scepsis eerder dit jaar is weer sprake van een positieve instroom van buitenlandse beleggingsgelden naar Indonesische aandelen. Belangrijke thema’s zijn hierbij het consumentenherstel waarop vooruit wordt gelopen en de veerkracht van grondstoffenprijzen. Ook zien we op de beurs van Jakarta steeds meer en omvangrijkere inkoopprogramma’s van eigen aandelen en een betere kapitaalallocatie van het beursgenoteerde bedrijfsleven.
Al met al zijn we constructief op Indonesië in de opkomendemarktenportefeuille. Robeco’s Emerging Markets Equities heeft een overweging in Indonesische aandelen en dan met name in die bedrijven die profiteren van de toenemende welvaart van de bijna 300 miljoen inwoners.