‘Beperk je verlies en laat winsten lopen’, een bekende beurswijsheid die succesvolle beleggers consequent toepassen. In de praktijk is dit echter niet altijd eenvoudig en heeft menig belegger de neiging om juist het tegenovergestelde te doen. Dit is funest voor het rendement, want met slechts een beperkt aantal zeperds kan de totale portefeuille in de min komen te staan.
Dat zwaar verliesgevende posities snel in de portefeuille kunnen opduiken, blijkt wel uit de recente ontwikkelingen op de beurs. Aandeelhouders van Imtech, Fugro en Brunel kregen in korte tijd enorme koersverliezen te verwerken van 20% of meer.
Nu zijn verliezen natuurlijk nooit te voorkomen, maar we kunnen er wel voor zorgen dat de schade voor de gehele portefeuille beperkt blijft door een goede spreiding aan te houden en systematisch stoplosses te gebruiken. Met een stoploss-order kunt u een verkooporder doorgeven met een ‘stopkoers’, de stoploss. Zodra het aandeel dit niveau aantikt, wordt automatisch een verkoopopdracht geplaatst. Een belangrijk voordeel is dat u op deze manier ongehinderd door emoties vroegtijdig afscheid neemt van aandelen die in een dalende trend zijn beland. Een nadeel is dat na de verkoop de koers zich weer zou kunnen herstellen. Dat is irritant, maar bij het gebruik van stoplosses niet te vermijden. Hoe past u deze vorm van risicomanagement in de praktijk toe?
STAP 1
Bepaal het maximale verlies
De grote vraag waar beleggers mee worstelen, is hoe je de juiste stoplosskoers bepaalt. De eenvoudigste manier is om die koers direct na aankoop in te stellen op een vast percentage onder de aankoopkoers. Het maximale verliespercentage is afhankelijk van uw risicobereidheid.
Wij adviseren hier flexibel mee om te gaan en een brede bandbreedte te hanteren van 10-20%. Uitgaande van een goed gespreide portefeuille van twintig posities blijft de totale schade van een bleeder zodoende beperkt tot maximaal 1%. Om ongewenste verkoop als gevolg van dagelijkse schommelingen te voorkomen, krijgen volatiele aandelen – uiteraard binnen de bandbreedte – meer neerwaartse ruimte dan minder beweeglijke.
Stel: u koopt ING voor €6 en vindt een verlies van meer dan 20% hierop onacceptabel. U zet dan bij uw verkooporder het stoplossniveau op €4,80. Daalt het aandeel naar dit niveau, dan gaat er automatisch een bestens- verkooporder naar de beurs. Dat betekent dat de verkooporder wordt uitgevoerd tegen de eerstvolgende koers. Vooral wanneer er paniek heerst op de beurs of wanneer het om een illiquide aandeel en/of markt gaat, kan de uiteindelijke verkoopkoers daarom veel lager liggen dan de stoplosskoers. U kunt dit probleem ondervangen met stoplimietorders (zie stap 3) of het gebruik van mentale stopkoersen (zie de rechterkolom van de rechterpagina).
STAP 2
Gebruik technische analyse
Het bepalen van de stoplosses aan de hand van een percentage is eenvoudig toe te passen, maar kent zo zijn beperkingen. Een verfijndere methode is om binnen de brede procentuele bandbreedte de exacte stopkoersen te bepalen aan de hand van steun- en weerstandniveaus. Het is daarbij verstandig om de stoplosskoers net onder een recent steunniveau te plaatsen.
STAP 3
Geef de order door
Het is zaak om direct na de aankoop een doorlopende stoplossorder te plaatsen met de door u gewenste stopprijs. Afhankelijk van uw bank is het overigens mogelijk dat ook doorlopende orders een maximale looptijd hebben. Bij Binck is dat bijvoorbeeld 28 dagen. Om te voorkomen dat u tegen absolute bodemprijzen wordt uitgestopt kan het bij slecht verhandelbare aandelen en in extreem volatiele tijden op de beurs verstandig zijn om gebruik te maken van stoplimietorders. De stoplossorder wordt dan niet als bestens-, maar als limietorder verzonden. Daarbij ligt de limiet lager dan de stoplosskoers. Het gevaar bestaat dan wel dat niet de gehele order uitgevoerd wordt.
STAP 4
Verzeker uw winst
Stopkoersen dienen op de eerste plaats verliezen te beperken en mogen ook nooit neerwaarts worden bijgesteld, maar kunnen tegelijkertijd papieren winsten veiligstellen. Dit doet u door de stopkoers te verhogen als de koers van het aandeel is gestegen. Is bijvoorbeeld uw positieve visie op ING uitgekomen en noteert het aandeel inmiddels 40% hoger, dan verhoogt u de stoploss dienovereenkomstig naar €6,72 (€4,80+40%). Zo kunt u profiteren van een verdere koersstijging en is tegelijkertijd een deel van de winst beschermd. Omdat het nogal tijdrovend is om na elke koersstijging de stoploss aan te passen, is het verstandig om gebruik te maken van een ‘trailing’ stoplossorder. De stopkoers stijgt dan automatisch mee met de koers, maar blijft onveranderd wanneer de koers daalt.
WARREN BUFFETT
Blind verkopen omdat een aandeel is gedaald, druist tegen de principes in van elke belegger, zeker van degenen die de blik op de lange termijn hebben gericht. Warren Buffett zal je dan ook niet horen over stopkoersen. Hij ziet koersdalingen juist als een kans om goedkoop toe te slaan. Als er niets wezenlijks is veranderd aan de vooruitzichten van het bedrijf, is het aandeel na een koersdaling immers alleen maar aantrekkelijker geworden. De beleggingskwaliteiten van Buffett zijn echter zeldzaam.
[su_accordion]
[su_spoiler title=”Duikvlucht”]
Tijdig verliesnemen was op het Damrak de laatste jaren bittere noodzaak. Hoofdfondsen als KPN, PostNL en ING zijn in een duikvlucht beland en zullen menig portefeuille onder water hebben gezet (zie grafiek).
[/su_spoiler]
[su_accordion]
[su_spoiler title=”George Soros”]
Een bekende belegger die stopkoersen gebruikt is George Soros. Hij verdiende in 1992 veel geld aan de devaluatie van het Britse pond door hierin short te gaan.
[/su_spoiler]
[su_accordion]
[su_spoiler title=”Daghandelaren”]
Voor daghandelaren is het gebruik van stoplosses essentieel, omdat zij vaak met een hefboom werken en het vooral moeten hebben van kleine winstmarges.
[/su_spoiler]
[su_accordion]
[su_spoiler title=”Turbo’s”]
Door de ingebouwde stoploss wordt het verlies bij Turbo’s, Speeders en Sprinters beperkt.
[/su_spoiler]
Mentale stopkoersen
Mentale stopkoersen kunnen een alternatief zijn voor automatisch uitgevoerde stoplossorders. Het stoplossniveau wordt hier op dezelfde wijze bepaald, maar u geeft pas een verkoopopdracht wanneer de koers hieronder komt, zodat u de situatie op dat moment kunt beoordelen. Wellicht is er sprake van overdrijving en biedt de daling juist een instapmoment of kunt u uitstappen tegen betere koersen. Heerst er grote paniek, dan is de kans op overdrijving groot en is het doorgaans geen goed moment om aandelen te verkopen.
Zelfdiscipline vereist
Het nadeel van mentale stopkoersen is wel dat de beurs op de voet gevolgd moet worden en dat de nodige zelfdiscipline is vereist. Een stoplossstrategie is immers alleen succesvol als u deze consequent doorvoert. Wie toch te vaak vasthoudt aan aandelen die onder de mentale stopkoers terecht zijn gekomen, doet er goed aan om over te schakelen op doorlopende stoplossorders.
Verliesaversie
Hoe komt het toch dat de meeste beleggers niet om kunnen gaan met verliezen? We houden over het algemeen te lang vast aan verliesgevende posities en kappen winsten snel af. Ter verklaring wijzen onderzoekers in behavioural finance op het feit dat verliezen ongeveer twee keer zo veel indruk op ons maken als winnen. Door deze ‘verliesaversie’ blijven verliesgevende posities te lang in de portefeuille en wordt te snel winst genomen.
Optimale spreiding
Iedereen weet dat het verstandig is om niet alles op één kaart te zetten, maar het vermogen te spreiden. Naast het gebruik van stopkoersen is spreiding van de beleggingen de uitgelezen manier om de risico’s in de portefeuille te reduceren. Het is essentieel om in de aandelenportefeuille het vermogen te verdelen over meerdere aandelen en sectoren, die zo weinig mogelijk samenhang met elkaar vertonen. Spreiding over te veel aandelen is echter ook niet goed, want dat verhoogt de transactiekosten en maakt het ook lastig om de individuele bedrijven goed te volgen. Een spreiding van vijftien à twintig aandelen over meerdere sectoren volstaat.
Stopkoersen bij futures
Bij het beleggen in opties en futures is het gebruik van stopkoersen absoluut noodzakelijk, omdat de verliezen door de hefboomwerking snel kunnen oplopen. Ook bij Turbo’s en andere gestructureerde producten met een hefboom is dat verstandig.
