We schrijven 22 februari 2007. Het Britse hedgefonds The Children's Investments (TCI) publiceert de brief die het aan ABN Amro heeft gestuurd waarin het eist dat de bank zich opsplitst of in zijn geheel in de etalage zet. TCI had slechts iets meer dan 1% van de aandelen, maar de gevolgen waren groot. Een ABN Amro scenario kan heel goed nog eens plaatsvinden bij een ander Nederlands beursfonds.
De Prooi is het verhaal van de ontmanteling van de oudste bank van Nederland, fraai beschreven door Jeroen Smit en nu in een korte serie op televisie. Elke belegger die al iets langer meedraait kent het verhaal in grote lijnen. De serie geeft een goed beeld van de echo's en de feitelijke toedracht van de destructie. Hieruit kunnen we lessen trekken. Een brief als die van TCI kan zomaar bij een ander Nederlands beursfonds op de deurmat vallen.
Korte terugblik
TCI en nog enkele andere hedgefonds, waaronder Tosca, verweten ABN Amro een onsamenhangende strategie. De koers bleef door gebrek aan groei en te hoge kosten duidelijk achter bij die van concurrerende banken. De koers van ABN Amro schommelde al jaren rond de €23. Rijkman Groenink, ceo sinds mei 2000, had juist de focus op de creatie van aandeelhouderswaarde gelegd, maar slaagde daar in het geheel niet in.
Vóór de brief van TCI waren er rond ABN Amro wel al vaker overname- of splitsingsverhalen. Zelfs ruim voor de overname van de Italiaanse bank Antonveneta in 2005. Zo vroeg analist Stuart Graha, destijds werkzaam bij J.P. Morgan, zich al vanaf 2001 af wat de toegevoegde waarde was van drie ABN Amro-bankorganisaties (Verenigde Staten, Brazilië en Nederland) onder één dak. Graham was destijds nota bene door ABN Amro zelf aangesteld een dergelijk onderzoek te doen.
Later, in 2006 rapporteert diezelfde Graham, maar dan in dienst van Merrill Lynch, dat het 'now or never' is voor de Nederlandse bank. Graham geeft een koopadvies en zegt dat de koers boven de €30 kan noteren als ABN Amro net zo efficiënt zou zijn als de concurrentie. Merrill Lynch was niet toevallig de uiteindelijke dealmaker in dienst van Fortis.
Gewichtig
Zo openbaar en gewichtig als TCI de druk op Groenink en de zijnen legde waren dergelijke verhalen niet eerder in de markt. Al met 1% van de aandelen was TCI gerechtigd zijn kritiek op de agenda van de aandeelhoudersvergadering te plaatsen en er was een goede kans dat TCI veel aansluiting zou vinden, zo werd gedacht.
Op de dag van de openbaarmaking van de brief steeg de koers van ABN Amro met 6% tot €27,50. De gevolgen zijn bekend. Door TCI ging het balletje rollen en uiteindelijk werd ABN Amro voor een prijs van €38,40 verkocht aan een consortium bestaande uit Fortis, Royal Bank of Scotland en het Spaanse Banco Santander. Uiteindelijk werd dus nog fors betaald voor de Nederlandse bank. Beleggers die met TCI meeliepen hebben een fraai rendement weten te behalen van rond de 40% in nog geen acht maanden tijd.
Beschermingsconstructies
Om te beoordelen welke van de Nederlandse beursfondsen op dit moment een zelfde scenario als ABN Amro te wachten zou kunnen staan moet gekeken worden naar de bedrijfsstrategie, de relatieve prestaties in termen van aandeelhouderswaarde en of er sprake is van een beschermingsconstructie. ABN Amro was niet alleen kwetsbaar vanwege zijn slechte prestaties en een daaruit volgende lage beurswaarde, ook het feit dat de bank in 2004 eigenhandig de beschermingsprefs had afgebroken speelde een grote rol. Aan KPN kunnen we zien wat de kracht kan zijn van beschermingsprefs. De Mexicaanse belager América Móvil is er hierdoor niet in geslaagd een meerderheid in KPN te bemachtigen.
Binnen de AEX en AMX hebben de meeste bedrijven wel één of meerdere beschermingsconstructies. Uitzonderingen zijn onder meer Ziggo, Corio en Shell (beschermd door beurswaarde). Toevalligerwijs speelt bij het kabelbedrijf ook een overnameverhaal.
Relatief slechte prestaties
Er zijn genoeg bedrijven te noemen die relatief slecht presteren. Wat te denken van Air France-KLM, Corio, Fugro, PostNL, Shell, Imtech en daar is recent ook Unilever aan toe te voegen. Niet geheel toevallig speelt de overheid op een of andere manier een rol bij een aantal van deze bedrijven. Bij Air France-KLM heef de Franse staat een groot belang, Corio is deels een afsplitsing van het ambtenarenpensioenfonds ABP en PostNL een oud staatsbedrijf.
Sluit nooit uit dat activistische aandeelhouders proberen bij deze bedrijven een voet tussen de deur te krijgen. Sterker, bij Corio is dat al actueel nu het Amerikaanse hedgefonds Luxor Capital een positie heeft opgebouwd. De enige bescherming die Corio heeft is het nog resterende belang van ABP (32,65%). Beleggers doen er goed aan verhalen als die van ABN Amro te kennen om alert en snel te kunnen reageren als er weer eens zo iets speelt.
Aandeelhoudersactivisme speelt meer dan ooit tevoren.