Financieel onderzoeksjournalist Dijkman (37) bekijkt beleggen vanuit haar achtergrond als psychologe. Niets menselijks is de belegger vreemd, stelt zij vast.
Waarom bent u met beleggen begonnen?
‘De eerste uitleg over de werking van de beurs kreeg ik op mijn 16e van mijn vader, die bankier was. Mijn familie kent een lange beleggingstraditie. Mijn overgrootvader moest ooit plotseling van de HBS af om een baantje zoeken, want zijn vader had alles op de beurs vergokt. Sindsdien zijn we voorzichtig. Mijn oma had heel veilige aandelen, zoals Shell en ABN. Zelf ben ik in 2011 met beleggen begonnen, als onderzoek voor mijn boek Psychologeld over geld en psychologie. En ook wel omdat ik wat geld voor later opzij wilde zetten. Ik ontdekte toen dat de beurs en alles wat met beleggen te maken heeft eigenlijk allemaal psychologie is, een echt prisma van menselijke fouten.’
Waarom bent u nu een actieve belegger?
‘Ik ben niet heel actief. Indexbeleggen is voor mij op dit moment het beste. Daar heb ik weinig omkijken naar, behalve dan goed kijken naar rendementen en kosten van de indexfondsen. Bovendien vind ik dat je niet beroepsmatig financieel commentaar kunt geven als je zelf posities hebt. Als je echt goed wilt beleggen, moet je er veel tijd in steken, en dat kan ik nu niet.’
Wat was uw grootste succes?
‘Ik ben in 2011 ingestapt en heb met die indextrackers dikke winst gemaakt. Mijn succes was dus eigenlijk: op het juiste moment instappen. Nog beter ging het met investeren in een huis in 2013. Het (papieren) rendement dat ik daarop gemaakt heb, verdien je niet snel op de beurs. Maar dat is achteraf makkelijk gezegd. Ook een bekende menselijke fout!’
Wat was uw grootste teleurstelling?
‘Ik heb nooit echt geld verloren, al heb ik mijn oude huis met verlies verkocht. Verlies doet altijd psychologisch pijn, daarom houden beleggers te lang vast bij verlies. Ik had veel kunnen verdienen als ik in 2008 in de financials was gestapt, die heel laag stonden. Maar ik had toen geen geld over. Al blijft het gokken. Je weet het nooit en moet vooral blijven beseffen dat het mis kan gaan. Ook voor boze beleggers in Ahold of Fortis die ik op televisie zie. Natuurlijk is het een teleurstelling, maar ze wisten dat ze een risico namen.’
Hoeveel tijd besteedt u aan uw beleggingen?
‘Weinig, ik kijk er af en toe naar, en stort soms geld bij.’
Wat is uw strategie?
‘Ik beleg voor de lange termijn, bijvoorbeeld voor mijn pensioen en de studie van de kinderen later. Een spaarrekening levert weinig op, dus ik spreid over huis, spaarrekening en indexbeleggen Als het om de lange termijn gaat, is het zaak om bij een dipje niet meteen in paniek te raken en actie te ondernemen.’
Wat is uw grootste ergernis?
‘Ik erger me niet, maar blijf me verbazen over het gedrag van beleggers. Mensen overschatten vaak zichzelf en hun kennis, beleggers ook. Als je onderzoekt hoe men belegt, dan zeggen de meesten dat ze beter beleggen dan gemiddeld, beter dan de index. Ook technische analyses zijn interessant. Mensen zien graag patronen, ook daar waar ze er niet zijn. Denk aan de lipstickindex: het geloof dat lipstick in crisistijd beter verkoopt. Die correlatie bestaat gewoon niet. Voer voor psychologen allemaal, net als kuddegedrag en het heilige geloof in experts. We willen dat allemaal graag geloven. Maar mensen onderschatten de rol van het toeval.’
Welke belegger bewondert u het meest?
‘Ik volg geen experts. Geen bekende beleggers en ook geen voorspellers zoals die man die voorspelt aan de hand van de zonnecyclus. Ja, sommigen geloven daarin.’
Wat verwacht u de komende tijd van de beurs?
‘Tja, voorspellingen! Er kunnen altijd zwarte zwanen zijn, zeker met de Brexit en Trump. Is het protectionisme echt, of alleen voor de bühne? Dreigt er een handelsoorlog? Lastig in te schatten.’
Welke tip heeft u voor andere beleggers?
‘Kijk heel kritisch naar jezelf en je eigen gedrag. Veel mensen beleggen intuïtief, maar dat is lang niet altijd goed. Intuïtief denk je vooral: géén verlies nemen, het zal vast wel weer goed komen. Maar je moet het rationeel blijven bekijken.’
Lees ook: Belegger van de week: Uwe Smit
Wie mag dit artikel niet missen? U kunt als abonnee dit artikel cadeau geven aan uw vrienden of familie. Klik bovenaan het artikel op de link en het artikel wordt per e-mail doorgestuurd.