De AEX doet het in 2012 aanmerkelijk slechter dan veel andere Europese graadmeters, met als absolute uitblinker de Duitse DAX die dit jaar goed is voor 24,6% winst.
De 5,1% van de AEX steekt schril af tegen de bijna 13% voor de Midkap en is ook aanmerkelijk minder dan de 8,5% voor de Eurostoxx50.
Ook Amerikaanse beurzen doen het dit jaar veel beter met een winst van 10,6% voor de Dow en zelfs 14,9% voor de S&P500-index.
Een belangrijke oorzaak voor de underperformance van de AEX is, behalve het feit dat er gewoonweg te weinig grote positieve uitschieters zijn, de zware weging van Unilever en Shell.
DOMINANTE AANDELEN
Deze twee defensieve namen, die samen goed zijn voor een weging van ruim 30%, deden het vorig jaar relatief goed maar blijven in 2012 achter met een verlies van bijna 4% voor Shell en een kleine winst van 4% voor Unilever, waardoor de twee zwaargewichten per saldo dood geld zijn en de AEX in een ijzeren greep houden.
Uitblinker is nog steeds TNT Express, dat ondanks een winst van ruim 40% weinig impact heeft op de AEX gezien de zeer kleine weging van slechts 1,2%. Ter illustratie: grootste daler KPN weegt met 3,4% bijna drie keer zo zwaar mee in de AEX als TNT Express.
BETERE VERDELING
Vergeleken met de AEX is de Dow een stuk evenwichtiger, ondanks de toch merkwaardige manier waarop de weging van de 30 aandelen bepaald wordt. Zwaargewicht is het aandeel met de in dollars gemeten hoogste koers, ofwel IBM, dat nu goed is voor een gewicht van 11,9%.
Op ruime afstand volgen twee aandelen met een koers van rond de $100 dollar: Chevron en 3M, met een huidige weging van 6,7% voor het oliebedrijf.
Als we dezelfde methodiek op de AEX zouden toepassen is Unibail-Rodamco met afstand het zwaarst wegende aandeel en zouden Shell en Unilever slechts van beperkte invloed zijn op de indexontwikkeling.
Het probleem in Nederland is dat er simpelweg slechts twee reusachtige multinationals zijn met een beurswaarde die vele malen groter is dan de overige indexfondsen. Zonder Unilever en Shell zou de AEX dan natuurlijk ook een totaal ander verloop kennen.
In euro’s zijn Shell en Unilever samen goed voor een beurswaarde van 256 miljard, wat meer is dan alle overige 23 AEX aandelen bij elkaar. Het kleinste AEX-fonds Aperam is met een market cap van €970 mln ruim 173 keer kleiner dan Shell met €173 miljard.
Ook het gat tussen Shell, Unilever (€83 miljard) en de nummer drie Heineken (€27,6 miljard) is enorm.
Bekijk hieronder het overzicht van grootste stijgers en dalers in 2012:
Menno van Hoven, 2 oktober 2012