Hoge rendementen dankzij laag risico

Net zoals de schildpad in de fabel een race wint van de haas, presteren laagvolatiele aandelen op de lange termijn beter dan het marktgemiddelde. Deze strategie biedt met minder risico uitzicht op een marktconform rendement – en mogelijk zelfs meer.

In de beleggingswereld is er een duidelijke verhouding tussen risico en rendement. Naarmate je meer risico neemt, ligt het verwachte rendement hoger. Er zit echter een grens aan die relatie. Dat inzicht vormt de basis van het succes van laagvolatiel beleggen. In een interview met Beleggers Belangen legde onderzoeker Pim van Vliet, die aan de basis stond van deze strategie, de aanpak uit met een mooie vergelijking: ‘Een beetje zout kan een maaltijd extra smaak geven. Te veel zout zal de smaak juist bederven. Wie een deel van zijn geld in aandelen belegt in plaats van op een spaarrekening zet, mag op de lange termijn een hoger rendement verwachten. Dan moet je er wel op letten dat je niet doorslaat door wilde aandelen te kopen. Het mooie van laagrisicobeleggen is dat het niet ten koste gaat van het verwachte rendement.’

Laagvolatiliteit

Het uitgangspunt van laagvolatiel beleggen is dat je aandelen koopt waarvan de koers minder schommelt dan het marktgemiddelde. Hierdoor zijn de koersdalingen in slechte beurstijden minder groot, zodat verliezen sneller worden goedgemaakt. Uit onderzoek van Van Vliet – die inmiddels managing director kwantitatieve beleggingen is bij Robeco – komt naar voren dat laagvolatiele aandelen sinds de jaren zeventig een vergelijkbaar of zelfs beter rendement hebben opgeleverd dan de brede markt, maar met ongeveer 25% minder koersschommelingen. In de beleggingswereld staat het fenomeen dat je hoge rendementen kunt boeken met een laag risico bekend als de ‘low volatility’-anomalie.

Stap 1: Ga op zoek naar aandelen met een lage bèta

De bèta is een indicator die weergeeft hoe sterk de koers van een aandeel historisch gezien fluctueert. Bij een bèta van 1,1 stijgt de koers in theorie met 1,1% als de markt met 1% stijgt, terwijl dat bij een bèta van 0,9 slechts 0,9% is. Een bèta lager dan 1 betekent dus dat een aandeel doorgaans minder hard daalt in slechte tijden en minder heftig stijgt in goede tijden. Vaak zijn dit bedrijven met stabiele inkomsten, voorspelbare kasstromen en sterke balansen. Ze komen meestal uit volwassen sectoren zoals gezondheidszorg, consumentengoederen en nutsbedrijven. Dichtbij huis hebben onder meer Unilever, Shell, KPN en Ahold een bèta van minder dan 0,5. De bèta van een aandeel is te vinden op verschillende (online) beleggingsplatformen, zoals bijvoorbeeld Yahoo Finance of Google Finance.

Stap 2: Houd de onderneming scherp tegen het licht

Als de bèta lager ligt dan 0,7 is het zaak om het onderliggende bedrijf goed tegen het licht te houden. Hierbij spelen verschillende factoren een rol. De kracht van het bedrijfsmodel en de sterkte van de concurrentiepositie zijn van groot belang. Als duidelijk is dat de winstgevendheid voorlopig niet ondergraven wordt, is het verstandig om ook te kijken of de schuldpositie niet te groot is. Een vuistregel is dat er toch wat waarschuwingslampen moeten gaan branden als de nettoschuldpositie (schulden min kasgeld) groter is dan driemaal de operationele jaarwinst. Een andere belangrijke factor is de waardering. In dit opzicht is de koers-winstverhouding (k/w) een veelgebruikte maatstaf: hoe lager, hoe aantrekkelijker de waardering. Het is verstandig om alleen een aandeel met een verwachte k/w van meer dan 15 te kopen als het bedrijfsmodel sterk is en/of als de vooruitzichten voor winstgroei op de langere termijn goed zijn.

Stap 3: Bouw een evenwichtige portefeuille op

De kracht van een laagvolatiele strategie zit voor een groot deel ook in spreiding. Door tientallen stabiele aandelen te combineren, ontstaat een portefeuille die minder beweeglijk is dan de markt, zonder aan rendement in te boeten. De uitdaging is om in alle sectoren en landen ongeveer even grote posities op te bouwen als de index die je als uitgangspunt gebruikt. Zo voorkom je dat het rendement soms meer bepaald wordt door specifieke gebeurtenissen dan door de kracht van de strategie. Door de voorspelbare resultaatontwikkeling en het aantrekkelijke dividendrendement, hebben veel energiebedrijven bijvoorbeeld een lage bèta. Maar een portefeuille waarin dit soort aandelen zwaar meewegen, kan een flinke tik krijgen wanneer de olieprijs opeens scherp daalt. Omdat het voor kleinere portefeuilles een kostbare aangelegenheid wordt om breed te spreiden, kunnen ETF’s zoals iShares Edge MSCI World Min Volatility UCITS ETF en fondsen zoals Robeco QI Global Conservative Equities uitkomst bieden.

Stap 4: Houd vast aan je ingezette koers en balanceer regelmatig

Low-volatility-beleggen is een strategie voor de lange termijn. In goede beurstijden blijven deze aandelen vaak achter bij het marktgemiddelde. Het verschil wordt juist gemaakt in periodes waarin de onrust snel toeneemt. Die kracht van laagvolatiel beleggen laat zich mooi uitleggen aan de hand van een rekenvoorbeeld. Als een aandelenkoers met 20% daalt van €100 naar €80, is er een koerssprong van 25% nodig om de schade in te lopen. Maar als de koers met 40% onderuit gaat naar €60, is er voor dat herstel een stijging van 66% nodig. Die formule moeten beleggers goed op het netvlies houden als ze verleid dreigen te worden door mooie rendementen van ‘glamour’-aandelen. Wie vasthoudt aan een stabiel beleggingsbeleid en de portefeuille regelmatig weer goed in balans brengt, profiteert optimaal van het rente-op-rente effect van lagere verliezen en constante groei. <