Themabeleggen: investeren met een stevige rugwind

Achter thematisch beleggen gaat een idee schuil dat even simpel als aantrekkelijk is: zoek een heel grote ontwikkeling die het aanzien van de wereld verandert en gebruik die als beleggingskompas. Deze aanpak gaat een laag dieper dan het inspelen op kortstondige trends, zoals de opkomst van kunstmatige intelligentie.

Ondernemingen die profiteren van de AI-beweging zien hun omzet sterk stijgen, terwijl de waardering vaak extra toeneemt doordat steeds meer beleggers willen meesurfen op de hype. De ervaring leert dat dit soort koersstijgingen op langere termijn een wankele basis kan hebben. Een recent voorbeeld is de rally van aandelen met een link naar duurzame energie. Tussen 2019 en 2021 schoten de koersen van veel windmolenfabrikanten en zonnepanelenmakers met 200% omhoog. In de jaren daarna werd een groot deel van die winst weer ingeleverd, omdat de waardering te ver was opgelopen en omdat stijgende rentes en verstoringen in de toeleveringsketen de winstgevendheid sterk onder druk zetten.

Hoe werkt het?

Bij themabeleggen probeer je niet als een hypehopper in te spelen op de laatste modegril. In plaats daarvan draait het om het opsporen van megatrends die de wereld over een periode van meerdere decennia vormgeven. De kracht van deze beleggingsvorm is dat je makkelijker ondernemingen opspoort waarvan de omzetgroei op de lange termijn een paar procentpunt hoger ligt dan het marktgemiddelde, terwijl ook de winstmarge sterker uitdijt.

In een tijd waarin steeds meer investeerders ervoor kiezen om met ETF’s of soortgelijke instrumenten het spoor van de index te kiezen, helpt een thema-aanpak om met een deel van de beleggingsportefeuille echt het verschil te maken. Het rendement kan een stuk hoger liggen als je inspeelt op de kansen binnen een specifiek thema, in plaats van in de bredere markt te beleggen. Veel institutionele partijen hebben deze aanpak ook omarmd. Naast een brede kernportefeuille, hebben ze ook enkele satellietportefeuilles waarmee ze inspelen op specifieke ontwikkelingen.

Stap 1: Ga op zoek naar kruispunten van echte megatrends

Iedereen kent de grote verschuivingen die onze maatschappij beïnvloeden: demografische verandering en dan met name vergrijzing, technologische vooruitgang, verstedelijking, de energietransitie en digitalisering. De mooiste beleggingsthema’s zijn vaak te vinden op het snijvlak van meerdere van deze megatrends. Zo zorgt de combinatie van technologische vooruitgang en vergrijzing bijvoorbeeld voor groei in medische technologie. De kruising van energietransitie en digitalisering leidt tot thema’s als slimme netwerken en elektrische mobiliteit. Deze bredere thema’s vormen een veelbelovend startpunt voor het opsporen van aandelen die op de lange termijn het verschil kunnen maken.

Stap 2: Zoek bedrijven met een hoge puurheidsfactor

Niet elk bedrijf dat in een populair thema actief is, verdient automatisch het label thema-aandeel. Beleggers doen er goed aan om te kijken hoeveel van de omzet daadwerkelijk uit het thema afkomstig is. In vaktermen wordt dit ook wel de ‘puurheidsfactor’ genoemd. Een chipfabrikant die 10% van zijn omzet haalt uit AI-toepassingen is minder ‘puur’ dan een onderneming die zich volledig richt op robotica of cybersecurity. Succesvolle themafondsen hanteren voor de puurheidsfactor een ondergrens van 20% tot 30%, maar op portefeuilleniveau overstijgt dat percentage gewoonlijk de 60% tot 70%. Hoe puurder een bedrijf scoort op het thema, hoe beter.

Stap 3: Beoordeel of een bedrijf een goede belegging is

Als een groot deel van de omzet gerelateerd is aan een belangrijk thema, maakt dat een bedrijf niet automatisch tot een goede belegging. Het is dan ook nodig om de groeikansen en marktpositie van een onderneming langs de meetlat te leggen. Vervolgens kan er aan de hand van maatstaven zoals de verhouding tussen de beurskoers en winst per aandeel (k/w) bepaald worden of de waardering nog voldoende opwaarts potentieel heeft.

Stap 4: Bouw een breed gespreide portefeuille op

Een valkuil van themabeleggen is dat de portefeuille te sterk gefocust is. Binnen een thema is spreiding over regio’s en sectoren essentieel. Zo voorkom je dat een tegenvaller binnen een bepaald land of een ongunstige ontwikkeling het voordeel van de thematische benadering teniet doet. Uit verschillende onderzoeken komt naar voren dat een portefeuille van 15 tot 20 aandelen nodig is om het zogeheten idiosyncratisch risico uit te bannen.

Stap 5: Blijf de ontwikkelingen binnen het thema scherp volgen

Een megatrend ontvouwt zich over jaren of decennia, maar er ontstaan voortdurend nieuwe kansen binnen de thema’s die daaruit voortkomen. Zoals de opkomst van AI heeft aangetoond, kan een nieuwe technologie de spelregels razendsnel veranderen. Het is dan ook zaak om alle ontwikkelingen goed te volgen en snel in te spelen op nieuwe kansen én om tegelijkertijd de portefeuille in balans te houden. Als de koersen in een bepaald marktsegment snel omhoog schieten, is het verstandig om regelmatig wat winsten af te romen. Zo wordt voorkomen dat een correctie na een sterke trendfase het portefeuillerendement sterk raakt.