Alle berichtgeving over duurzaam beleggen kan duizelingwekkend zijn. Een goed begin is: neem persoonlijke normen, waarden en kijk op de wereld als uitgangspunt bij het inrichten van de portefeuille.
Duurzaam beleggen is de afgelopen jaren uitgegroeid van een nichemarkt tot een containerbegrip voor allerlei strategieën, beleggingsvormen en termen. Daardoor zien beleggers door de bomen het duurzame bos nauwelijks meer. Bovendien bestaat het risico dat partijen zich groener voordoen dan ze daadwerkelijk zijn.
Het goede nieuws is dat de Europese Commissie speciale wetgeving heeft ingevoerd om dat te voorkomen. Het slechte nieuws is echter dat het regelpakket SFDR zowel voor beleggingsinstellingen als beleggers lastig te doorgronden is.
In hoofdlijnen wordt er onderscheid gemaakt tussen fondsen met een duidelijke doelstelling om een positieve duurzame impact te genereren (donkergroen), fondsen die in het beleid rekening houden met duurzame factoren (lichtgroen) en fondsen zonder specifieke duurzame kenmerken (grijs). In plaats van te kijken naar allerlei regels en richtlijnen, is het veel verstandiger om met duurzaam beleggen dicht bij jezelf te beginnen.
Duurzame portefeuille
Loege Schilder beheert de Duurzame portefeuille van Beleggers Belangen. Deze portefeuille bestaat uit een diverse mix van circa dertig bedrijven met een aantrekkelijke waardering, goede groeikansen en een sterk duurzaam profiel. Sinds de lancering begin 2024 is het vermogen met ruim 20% gegroeid.
Er zijn allerlei vormen van duurzaam beleggen. Het uitsluiten van bepaalde bedrijven is een van de langst bestaande en meest voorkomende vormen. Veel beleggers kiezen ervoor om hun geld niet te stoppen in ondernemingen met activiteiten die niet aansluiten bij hun normen en waarden.
Schadelijke activiteiten
De meest voorkomende vorm van duurzaam beleggen is het uitsluiten van ondernemingen met schadelijke activiteiten. Dit kunnen bijvoorbeeld tabaks- of wapenfabrikanten zijn, maar ook bedrijven die hun werknemers geen leefbaar loon betalen.
In zekere zin geldt dit ook voor klanten van Nederlandse banken en brokers. De AFM houdt er namelijk al meer dan tien jaar toezicht op dat er niet belegd kan worden in bedrijven die betrokken zijn bij de fabricage van clustermunitie.
Behalve het uitsluiten van schadelijke ondernemingen, kunnen beleggers er ook voor kiezen om hun geld heel gericht te steken in bedrijven die in duurzaam opzicht voorop lopen.
Best in class
Een andere aanpak is alleen te beleggen in ondernemingen die zich binnen hun sector onderscheiden op duurzaam vlak.
Voor particuliere beleggers is het echter vooral zaak om hun eigen duurzame overtuiging als startpunt te nemen bij het samenstellen van een portefeuille.
Stap 1: Bedenk wat duurzaam beleggen voor jou betekent
Omdat duurzaam beleggen verschillende vormen kan aannemen, is het van belang om goed te bedenken door welke duurzame bril je naar je eigen beleggingen kijkt. Is het de bedoeling dat de bedrijven in portefeuille gemiddeld minder CO2 uitstoten dan het sectorgemiddelde? Dan vraagt dat om een andere aanpak dan wanneer je een bijdrage wil leveren aan bijvoorbeeld de energietransitie of het herstel van biodiversiteit. Overigens is het ook heel goed mogelijk om te beleggen in minder bekende thema’s, zoals gendergelijkheid of betere toegang tot onderwijs.
Stap 2: Verdiep je in de SDG’s, de duurzame ontwikkelingsdoelen
In 2015 hebben 193 landen hun handtekening gezet onder de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) die door de Verenigde Naties zijn opgesteld. Deze zeventien doelen zijn in zekere zin een soort routekaart voor het aanpakken van de grote problemen waar we op onze planeet mee kampen. Dat varieert van het bestrijden van armoede en het omschakelen naar een betaalbare, duurzame economie tot klimaatactie.
De SDG’s zijn in vrij algemene zin opgesteld, met veel subdoelen en soms ook in vrij abstracte bewoordingen. Bij gebrek aan goede alternatieven worden ze echter steeds meer omarmd in de financiële wereld. Bedrijven rapporteren erover in het jaarverslag en beleggingsfondsen gebruiken de SDG’s als maatstaf om vooruitgang op het vlak van milieu- en maatschappelijke thema’s te meten. Enige kennis van de doelen maakt het makkelijker om de eigen duurzame visie te vertalen naar de portefeuille, maar ook om bedrijfs- en fondsrapportages beter te doorgronden.
Stap 3: Houd ondernemingen en fondsen tegen het licht
Er is een groeiend aantal fondsen en ETF’s dat heel specifiek inspeelt op duurzame thema’s. Voor aandelenbeleggers kan de portefeuille van deze instrumenten als inspiratie dienen voor het opsporen van individuele stukken die binnen hun duurzame visie passen. Het is echter wel zaak om ook altijd zelf – al is het maar kort – door de verslaglegging van bedrijven en andere beleggingsinstrumenten te lopen.
Stap 4: Staar je niet blind op rankings en beoordelingen
In de obligatiewereld vormen de ratings van kredietbeoordelaars een goede indicatie van het risico dat een belegger loopt. Er zit nauwelijks tot geen verschil in de oordelen van Moody’s, Fitch en Standard & Poor’s.
Op het duurzaame vlak ontbreekt die uniformiteit volledig. Beoordelaars zoals Sustainalytics en ISS hangen andere gewichten aan specifieke duurzame factoren en brengen die op verschillende wijzen in kaart. Bovendien is het voor grote bedrijven makkelijker om zich in duurzaam opzicht te profileren dan voor middelgrote en kleine ondernemingen, die hiervoor geen eigen afdeling hebben. Voor beleggers is het dan ook zaak om goed hun huiswerk te doen.
Stap 5: Houd oog voor je duurzaam rendement
Bijna elke belegger houdt regelmatig het financieel rendement van zijn portefeuille tegen het licht. Het is verstandig om dat ook te doen met het duurzaam rendement. Aan de hand van bedrijfs- en fondsrapportages kan je inzicht krijgen in bijvoorbeeld de snelheid waarmee de CO2-uitstoot is verlaagd.
Als de duurzame vooruitgang tegenvalt, kan je eventueel op zoek gaan naar een andere manier om op dit vlak je doelen te halen. En bovendien geeft het in slechte beleggingsjaren een goed gevoel als je in duurzaam opzicht wel een aansprekend rendement haalt.
Impactbeleggen
Bij impactbeleggen is het op gang brengen van duurzame verandering minstens even belangrijk als het financieel rendement. Dit is de kleinste, maar snelst groeiende vorm van duurzaam beleggen.
Voordelen en nadelen van duurzaam beleggen
Wie ook door een duurzame bril naar bedrijven kijkt, ontdekt kansen en risico’s die verborgen blijven voor beleggers die alleen de financiële cijfers volgen. Bovendien stroomt vermogen naar ondernemingen die bijdragen aan de energietransitie, sociale gelijkheid en innovatie.
Door het uitsluiten van minder duurzame bedrijven, wordt het beleggingsuniversum echter kleiner. Als er te weinig spreidingskansen zijn, kan dat een rem zetten op het verwachte rendement. Ook kan bijvoorbeeld de focus op aandelen met een lage CO2-uitstoot ertoe leiden dat het portefeuillerendement achterblijft als de olieprijs stijgt.
Philips als duurzaam aandeel
In het AEX Futureproof Index Report is een duurzaam prijskaartje gehangen aan alle activiteiten van AEX-fondsen. Het is bijvoorbeeld positief als een onderneming een goed loon betaalt en werknemers veel ontwikkelingsmogelijkheden biedt, terwijl een hoge CO2-uitstoot een minpunt is. Philips (Investeerderspagina) voert de Futureproof AEX aan, onder meer omdat het helpt de gezondheidszorg betaalbaar te houden.
