De Europese Unie werkt aan fiscaal aantrekkelijke spaar- en beleggingsrekeningen (SIA’s). Voor de interne kapitaalmarkt een sprong voorwaarts.
We weten allemaal hoe gevoelig iedereen is voor fiscale prikkels – terwijl belastingen ieder jaar een stukje rendement kunnen afsnoepen. En elk jaar een hap uit het rendement betekent dat je een deel van het zogenoemde rente-op-rente-effect misloopt.
Een simpel rekenvoorbeeld toont dit effect aan. Als je een bedrag van €10.000 belegt en jaarlijks een rendement van 6% behaalt, dan is dat bedrag in 25 jaar uitgegroeid tot €42.919. Maar als jaarlijks 25%, ofwel 1,5%-punt, van het rendement wordt afgeslagen, resulteert slechts €30.054. Een aderlating van €12.865.
Vanguard steunt de plannen van de Europese Commissie om uniforme spaar- en beleggingsrekeningen, ofwel Savings & Investment Accounts (SIA’s), in te voeren. Goed ontworpen SIA’s met fiscaal aantrekkelijke voorwaarden, die eenvoudig, toegankelijk en flexibel zijn, kunnen huishoudens helpen hun geld aan het werk te zetten. In Zweden en het Verenigd Koninkrijk bestaan al dergelijke fiscaal aantrekkelijke beleggingsrekeningen.
Lappendeken
Hier kan de Europese Unie lering uit trekken. Nu leidt een lappendeken aan nationale regelgeving er nog toe dat huishoudens duizenden miljarden euro’s aan spaargeld op rekeningen laten staan die nauwelijks rendement bieden. Nederlandse huishoudens spannen wat dit betreft de kroon, hun banktegoeden bereikten eind vorig jaar een recordhoogte van meer dan €600 mrd.
De Brusselse beleidsmakers zijn tegelijkertijd naarstig op zoek naar manieren om financiële veerkracht en economische groei binnen de EU aan te jagen. Het Draghi-rapport, waarin de oud-president van de ECB een aantal aanbevelingen doet om de Europese kapitaalmarkt te versterken en duurzame groei te stimuleren, is een belangrijke aanzet. En SIA’s kunnen een cruciale rol vervullen.
SIA’s zijn eenvoudige, flexibele rekeningen waarmee particulieren kunnen sparen èn beleggen voor zowel korte- als langetermijndoelen. Ze kunnen een aanvulling vormen op geblokkeerde pensioenproducten, zoals we in Nederland kennen, en bieden meer keuzevrijheid. Bij Vanguard werken we al vijf decennia voor particuliere beleggers overal ter wereld. Zo weten we dat goed ontworpen SIA’s kapitaalmarkten versterken, waar bedrijven en huishoudens van profiteren.
Succes SIA’s
Het succes van SIA’s hangt af van vier belangrijke punten.
- Belastingvoordelen die werken: Sta een belastingvrije som toe en hef daarboven een vast belastingtarief. Dat is helder en eerlijk. Zo blijven de initiële kosten laag en kunnen SIA’s helpen huishoudens van laag-renderende beleggingen, zoals deposito’s, meer te laten opschuiven richting risicodragende beleggingen, die meer opleveren.
- Eenvoudig en flexibel: SIA’s moeten beleggen minder complex en makkelijker maken. Hoge of zelfs onbeperkte inleglimieten stimuleren vermogensopbouw. Spaarders en beleggers moeten ook eenvoudiger van aanbieder kunnen wisselen. Dit bevordert concurrentie en verlaagt kosten.
- Brede toegankelijkheid: SIA’s moeten gemakkelijk zijn om te openen en de belastingadministratie moet door de aanbieders worden afgehandeld. Zo kunnen nieuwe spelers, zoals neo-brokers, ook effectief jongere, digitaal actieve gebruikers bereiken. Voor een internationaal speelveld is EU-wijde integratie van systemen en infrastructuur cruciaal.
- Vertrouwen en stabiliteit: Boven alles moeten SIA-rekeninghouders erop kunnen vertrouwen dat de spelregels niet van de ene op de andere dag veranderen. Overheden moeten proactief communiceren over de voorwaarden van SIA’s.
Over de vraag of de fiscale voordelen van SIA’s alleen moeten gelden voor beleggingen binnen de EU, wordt nog gediscussieerd. Dit is een politieke keuze, maar de praktijk leert dat als meer internationale spreiding mogelijk is, het belegd vermogen vele malen sneller groeit dan wanneer alleen wordt gefocust op de binnenlandse markt. Als Europa de beleggingscultuur echt wil bevorderen, moet het zo min mogelijk barrières opwerpen.
De implementatie van Draghi’s agenda vordert, maar zonder SIA’s ontbreekt een wezenlijk puzzelstuk. EU-lidstaten moeten de invoering van SIA’s daarom hoog op de agenda zetten. De inzet is glashelder: meer financiële weerbaarheid, sterkere kapitaalmarkten en een groeiende Europese economie.
Wim van Zwol is hoofd Benelux en Nordics bij vermogensbeheerder Vanguard.