Grasberg, een van ’s werelds grootste mijnen, draait slechts deels na een rampzalige instorting. Eigenaar Freeport verliest miljarden aan productie, terwijl nu ook strengere regels dreigen.
Op 9 september werd de Grasberg-mijn in Indonesië getroffen door een ramp. Een modderstroom van circa 800.000 ton rots en water overspoelde de ondergrondse tunnels. De gevolgen zijn groot, niet alleen voor exploitant Freeport-McMoRan, maar ook voor de wereldmarkt van koper en goud.
Grasberg is een van de grootste mijnen ter wereld, goed voor 1,7 miljard pond koper per jaar (2% van de wereldproductie) en 1,6 miljoen ounce goud (1,5% van het totaal). Voor Freeport is de impact nog groter: de mijn levert bijna 30% van alle koper en 70% van het goud. Freeport verwacht dat de helft van de Indonesische productie de komende 8 tot 15 maanden wegvalt.
Het complex is te vergelijken met een ondergrondse stad: 28.000 werknemers, 250 kilometer aan tunnels op tientallen niveaus en jaarlijks 35 tot 40 kilometer uitbreiding. De productie draait grotendeels via block caving: een goedkope, maar riskante methode waarbij gesteente gecontroleerd instort. Het ongeluk toont aan dat die controle niet altijd gegarandeerd is. Experts voorzien dat toezichthouders wereldwijd strenger gaan optreden, wat het wereldwijde aanbod van koper en goud structureel kan drukken.
Koersdoelen omlaag
Freeport kan pas volledig herstellen zodra duidelijk is hoe het falen kon ontstaan en hoe herhaling wordt voorkomen. Een volledig herstel wordt pas rond 2027 verwacht. Analisten reageerden fel: koersdoelen gingen omlaag bij onder meer Stifel ($57→$48), Scotiabank ($55→$45), UBS ($50→$42,50) en Raymond James ($55→$46). Alleen Bernstein verhoogde het advies, van ‘market perform’ naar ‘outperform’, ondanks een lager koersdoel ($50→$48,50).
Voor Freeport is dit een dubbele klap: inkomsten vallen weg, herstelkosten lopen op en strengere vergunningseisen veroorzaken vertraging. Daarbovenop eiste de ramp mensenlevens. Het enige lichtpunt voor het bedrijf is dat ook de Indonesische overheid zwaar geraakt wordt: Citigroup schat het verlies aan deviezen op $650 mln per maand. Mogelijk biedt dit Freeport in de toekomst onderhandelingsruimte over de mijnrechten na 2041, maar dat blijft speculatief.
Advies aandeel Freeport naar ‘houden’
Gezien de onzekerheid gaat het advies naar ‘houden’, al neigt dit meer richting verkopen (Investeerderspagina). In de huidige markt bestaan namelijk genoeg alternatieven met betere vooruitzichten.
De auteur heeft een positie in het aandeel.
Barrick heeft de beste kaarten
De ramp in Grasberg is een van de grootste technische mislukkingen in de moderne mijnbouwgeschiedenis. Omdat de mijn gebruikmaakt van block caving, een methode die wereldwijd slechts bij een handvol zeer grote koper- en goudprojecten wordt toegepast, is de impact verstrekkend. Onder de grootste goudproducenten vallen alleen Barrick en Agnico Eagle buiten deze risicocategorie. Barrick heeft bovendien de bijzondere positie dat het niet alleen een leidende goudproducent is, maar ook tot de tien grootste koperproducenten ter wereld behoort. Als toezichthouders wereldwijd de regels voor block caving-projecten aanscherpen, kan Barrick daar relatief gezien het meest van profiteren.
