Wat betekent de situatie in Iran voor de oliemarkt?

Iran weet altijd toe te slaan waar je het niet verwacht of niet wilt. Zelf blijft het land vaak op de achtergrond, milities doen het vuile werk. Zo houden ze in Teheran zogenaamd de handen schoon. Iran wil een machtig land zijn en het geloof verkondigen, te vuur en te zwaard. Israël is aartsvijand nummer één.

Dat brengt ons bij de aanval van Hamas op Israël op 7 oktober 2023. Die had meerdere oorzaken. Hamas wilde laten zien dat het nog steeds meetelde en was niet enthousiast over de toenadering tussen Saoedi-Arabië en Israël. En wellicht hoopte Hamas dat door haar actie een nieuwe Palestijnse opstand zou kunnen ontstaan. Honderden festivalgangers zijn vermoord en heel veel slachtoffers in Gaza waren het gevolg. Hamas onderschatte de vastberaden reactie van Israël en als gevolg hiervan is de organisatie niet in aanzien gestegen maar zeer verzwakt uit de strijd naar voren gekomen.

Iran en Hamas

Israël ziet Iran als supporter van Hamas en was en is die situatie zat. Met de steun van de VS is Iran aangepakt, de nucleaire installaties zijn grotendeels of geheel uitgeschakeld. De machthebbers in Teheran gaan terug naar de onderhandelingstafel, maar is dat het einde van een dreigend Iran? In hoeverre weten we dat de installaties buiten werking zijn en niet meer gebruikt kunnen worden?

Veel landen steunen het idee dat Iran nooit over atoomwapens mag beschikken, maar zo eenvoudig laat Iran dit zich niet overkomen. Iran heeft maar één machtsmiddel en dat is het kunnen dreigen met een atoombom. Olie en aardgas geven het land inkomen, dat helaas via corruptie grotendeels wordt verkwist.

China en Rusland zullen Iran weer op de been helpen, immers: een vijand van een vijand is hun vriend. De VS probeert Rusland weer ‘bevriend’ te houden; zo mocht liever niet over Rusland gesproken worden tijdens de NAVO-top en betoogt Trump dat de G7 een G8 moet worden. Rusland was er in feite gewoon bij in Den Haag: Trump is tegen Rusland, maar vindt Poetin ‘een aardige man’.

Hoe nu verder?

De oliemarkt ziet Iran als een grote speler. Toch valt dat mee met 3,2 miljoen vaten per dag olieproductie, waarvan 2,2 miljoen per schip geëxporteerd worden. Deze olie gaat nu hoofdzakelijk naar China. De Iraanse olieproductie stijgt licht in 2025, een paar 100.000 vaten/dag. Iran staat heel geïsoleerd op dit moment, heeft een zwaar beschadigd imago en ziet een onzekere toekomst. De kans is aanwezig dat Iran een atoomakkoord zal ondertekenen – al zal het dat wel vertragen – om voorlopig niet gebombardeerd te worden door Israël.

Uiteindelijk zal het in het geheim uranium verder verrijken richting 90% hetgeen nodig is om atoomwapens te kunnen maken. Of het huidige regime zal vallen is op het moment van schrijven onduidelijk. Dat is zeker de wens van de Iraanse bevolking en de wens van het Westen. Maar niet van Rusland en niet van China. Hoe wanhopiger de Iraanse leiding, des te meer kansen er liggen voor Rusland en China. Wrang.

Oliemarkt

Beleggers willen weten waar de olieprijs heengaat. Zolang de situatie tussen Israël en Iran stabiel blijft, kan die prijs verder wegzakken. Dit bovenop het vooruitzicht dat op 6 juli OPEC+ zal beslissen over een extra olieproductie van 400.000 vaten/dag. Mochten de importheffingen van de VS voor vele landen van kracht blijven, dan is dat geen goed nieuws voor de wereldeconomie en zal de vraag naar olie eerder afnemen dan toenemen. Gehoopt werd op een herstellende olievraag in de tweede helft van 2025. De VS krijgt al last van duurdere producten die geheel of gedeeltelijk doorbelast moeten worden aan de eindklanten.

Wel zijn er kansen, immers: de dieselprijs stijgt maar door. De dieselvoorraad ligt circa 17% onder het vijfjarig gemiddelde. Met een lagere toekomstige olieprijs kun je dus als olieraffinaderij meer marge maken. Mooi wanneer je aan het begin van het ‘driving season’ in de VS staat. Richt je daarom op aandelen die minder afhankelijk zijn van olie, maar juist sterk zijn in raffineren. Er staan in de VS zo’n 130 raffinaderijen, dus keus genoeg. Denk aan: Marathon, Phillips, Valero, HF Sinclair, CVI, PBF en ExxonMobil.