De onrust op de financiële markten raakt het meest speculatieve deel van de aandelenmarkt harder dan de meest speculatieve bedrijfsobligaties. Dat zegt iets over de aard van de correctie op de aandelenmarkt.
Voor veel Angelsaksische media illustreert bijna niets de huidige onrust op de aandelenmarkt zo goed als het koersverloop van de ARK Innovation ETF. Deze in de VS verhandelbare ETF is een actief beheerd beleggingsproduct van het door Cathie Wood opgerichte ARK Invest, dat in innovatieve bedrijven investeert. Lange tijd presteerde de ARK Innovation ETF spectaculair goed, maar vanaf de top van medio februari 2021 is de ETF meer dan gehalveerd.
Onder meer de Financial Times en Bloomberg publiceerden deze week een grafiek waarin het rendement van de ARK Innovation ETF vanaf begin 2020 werd afgezet tegen dat van Berkshire Hathaway. Die grafiek vertelt de fabel van de race tussen de haas en de schildpad. Want nadat de ARK-ETF vanaf het tweede kwartaal van 2020 was weg gespurt bij Berkshire Hathaway startte het bedrijf van de bejaarde heren Buffett en Munger een enorme inhaalrace.
Inmiddels heeft de schildpad Berkshire Hathaway het gat met de haas ARK Innovation ETF bijna gedicht. De ETF krijgt in 2022 opnieuw harde klappen en staat ruim 24% in de min.
Waardering
De vijf slechtst presterende aandelen van de 43 uit de ARK-ETF staan dit jaar op verliezen van 37 tot 49%. Geen van dit vijftal is winstgevend. Dit type aandeel vormt het meest speculatieve deel van de aandelenmarkt. Dat in dit segment harde klappen vallen in een correctie is niet zo vreemd en dit proces was al langer bezig. Opmerkelijker is dat het meest speculatieve deel van de bedrijfsobligatiemarkt er nog relatief rustig bij ligt. Dat valt af te lezen aan de ontwikkeling in de risico-opslag op Amerikaanse bedrijfsobligaties met de zeer lage credit rating van CCC.
Deze risico-opslag is dit jaar weliswaar met 30 basispunten gestegen, maar ligt desondanks nog ruim onder het niveau van afgelopen november. Er is ook geen economische aanleiding om een beduidend hogere risico-opslag te eisen als verzekering tegen wanbetalingen, zei obligatiespecialist Martin Fridson tegen de Financial Times. De onrust op de aandelenmarkt valt volgens Fridson dan ook niet terug te voeren op grote zorgen over economische groei en winstgroei maar op de waardering van aandelen.
Deze waarderingszorgen beperken zich al lang niet meer tot het zeer speculatieve deel van de aandelenmarkt, waar een flink deel van de aandelen uit de ARK Innovation ETF huist. Ook kwalitatief ijzersterke aandelen zoals ASML, Microsoft en Thermo Fisher Scientific zijn dit jaar 15-19% gedaald, zonder duidelijke bedrijfsmatige aanleiding.
Superbubbel
Volgens Jeremy Grantham, oprichter van vermogensbeheerder GMO, laat de aandelenmarkt een bekend en zorgwekkend patroon zien. Hij stelt dat de Amerikaanse beurs een ‘superbubbel’ heeft gevormd. De op een na laatste fase van die bubbel was de versnelde koersstijging van medio maart 2020 tot medio februari 2021, toen ook de ARK Innovation ETF zijn top bereikte. In de laatste fase van de bubbel blijven de meeste speculatieve aandelen achter en richten beleggers zich op de ‘blue chips’, waarvan de waardering sterk stijgt.
Uiteindelijk wordt de stijging van de beurs steeds minder breed gedragen. Dat was in de crashjaren 1929 en 2000 niet anders, aldus Grantham. Aan het eind van zo’n bubbel valt eerst het vertrouwen onder de speculatieve aandelen weg en daarna dat onder de blue chips, de kwalitatief beste maar dure aandelen.
Het is te hopen dat niet het volledige door Grantham geschetste scenario zich voltrekt. Superbubbels zijn extreme afwijkingen van de trendmatige stijging van de aandelenbeurs, die volgens hem namelijk altijd weer worden gecorrigeerd tot het niveau die bij de trendmatige groei past. Dat niveau – schrik niet – ligt volgens Grantham op een bijna onvoorstelbare 2500 punten voor de S&P 500 Index.
