Sinds 2003 houden analisten van Citigroup nauwgezet bij of de cijfers voor de eurozone mee- of tegenvallen. Deze index die naar de verwachtingen van economen peilt, geeft aan dat de donkere wolken boven de Europese muntunie wegtrekken. Twee maanden geleden kleurde de surprise-index nog dieprood, maar inmiddels staat de index fors in de plus.
De afgelopen weken verspreidde zich een golf van optimisme door Europa. De Flash (voorlopige) PMI laat zien dat na 18 maanden van krimp bedrijven in juli eindelijk meer hebben geproduceerd dan in de maand ervoor. Ook al kan het definitieve cijfer gemiddeld nog met 0,2 afwijken (zowel naar boven als naar beneden) de trend is duidelijk: de Flash PMI eindigde op 50,4 en een waarde van 50 en hoger betekent dat de industriële productie ten opzichte van de vorige maand is toegenomen.
Daarnaast kondigt zich een omslag in de werkloosheid aan. Volgens de jongste cijfers van Eurostat, het statistiekbureau van de Europese Unie, telden de 17 landen van de eurozone in juni 24.000 geregistreede werklozen minder dan in de voorafgaande maand. Het zijn er nog steeds 19,27 miljoen. Marktwaarnemers zien in de stabilisatie van de werkloosheidsgraad (op 12,1 procent) een bewijs dat de economische crisis over zijn dieptepunt heen is.
Van hoogconjunctuur is echter nog geen sprake. Het hoopgevende nieuws van de eurozone wordt wel aangevuld met duidelijke groeicijfers uit Groot-Brittannië. In het tweede kwartaal versnelde het groeitempo van de economie tot het hoogste peil in ruim twee jaar, terwijl een aantal Europese economieën nog aan vaart moeten winnen.
September-angst
Niettemin anticiperen de Europese aandelenmarkten op het nakende herstel van de eurozone. De AEX tikte dinsdag (13 augustus) op 377,64 punten af. Het hoogterecord in vijf jaar is zonder meer aanleiding voor een juichmoment, maar zwengelt ook de discussie aan of de markt niet rijp is voor een correctie. Op Wall Street worden meer en meer marktwaarnemers overmand door wat zij noemen The September Angst.
Op de agenda van de maand september staan een aantal belangrijke gebeurtenissen die op de aandelenmarkten felle correcties zouden kunnen uitlokken. Zo is er de onzekerheid over het tijdstip en snelheid waarmee de Amerikaanse centrale banken een halt toeroepen aan de ruimhartige monetaire verruiming, ook het wettelijke schuldenplafond komt begin september weer aan bod en daarnaast wordt er met spanning uitgekeken naar de uitkomst van de Duitse verkiezingen. Allemaal potentiële factoren die op de beurs de opperbeste stemming kunnen vergallen.
Voorzichtig blijven
Aandelenmarkten die hoger klimmen en positieve groeiverwachtingen signaleren een toegenomen vertrouwen in de eurozone. De dreigende Apocalyps ligt achter ons. Dat wil niet zeggen dat het einde van de eurocrisis nabij is. De eurozone verkeert niet langer in een acute schuldencrisis, maar in een staat van een chronische ziekte. Dat maakt dat de symptomen moeilijk zichtbaar zijn, maar ook chronische aandoeningen moeten worden behandeld.
Hoewel een aantal indicatoren hoopvol stemmen en de meeste statistieken ten lange leste niet verder achteruitgaan, moet je als belegger voorzichtig blijven. Het is voor de Europese economieën van groot belang dat de eurocrisis niet opnieuw aanwakkert en dat er geen nieuwe beurscrisis opdoemt. Daarnaast moet het beleid van de overheid gericht zijn op het ondersteunen van de prille groei. Want alleen bij volgehouden economische groei daalt de werkloosheid effectief. Een gematigde groei creëert te weinig arbeidsplaatsen om de teloorgang van de werkgelegenheid te compenseren. @ Ivan Snurer