De inflatie blijft relatief hoog, terwijl door extreem ruim monetair beleid de rentes laag zijn. Gevolg is een negatieve reële rente, oftewel: wie geld opzij zet gaat er in koopkracht op achteruit. Veelal is een negatieve reële rente een slecht voorteken.
Fed en hypotheekrente
Doel van alle kwantitatieve verruimingsprogramma’s van de Fed is de lange rente te drukken. Banken zullen de lagere marktrente doorgeven aan klanten onder meer in de vorm van lagere hypotheekrentes. Dit werkt. De bijzonder lage hypotheekrente trekt de Amerikaanse huizenmarkt uit het slop en geeft de economie een boost.
De extreem lage rente in kernlanden als Duitsland, Nederland en de Verenigde Staten hangt echter ook in belangrijke mate samen met vluchtgedrag van beleggers. De laatste weken zien we een tegengestelde beweging en worden vluchthavens verlaten waardoor rentes van kernlanden oplopen.
Fed-baas Bernanke en de zijnen schieten zo een beetje hun doel voorbij. De lange rentetarieven waren al zo laag dat beleggers op zoek zijn gegaan naar hoger renderende alternatieven.
De derde ronde kwantitatieve verruiming van de Fed, lijkt derhalve een stuk minder effectief dan de eerste twee programma’s.
Luchtbellen
De kapitaalstroom uit de veilige havens zorgt ervoor dat de rendementen op risicovollere effecten, waaronder ook aandelen, dalen, terwijl het niet per definitie beter gaat met de economie.
Daarin schuilt een groot risico van overwaardering en luchtbellen. De flink gezakte rentes op perifeer staatspapier kan beleggers bijvoorbeeld de indruk geven dat het met deze landen ineens een stuk beter gaat.
Echter, de lagere rentelasten neemt voor deze landen ook de stimulans weg om werk te maken van de noodzakelijk hervormingen. In plaats van veiliger worden dergelijke beleggingen dan alleen maar riskanter, terwijl de vergoeding in termen van verwacht rendement juist daalt.
Aandelen
Vanwege gebrek aan alternatieven zien we ook al langere tijd de aandelenmarkten oplopen. Beleggers laten zich verleiden door de vaak sterke financiële posities van bedrijven en de hoge dividenden die worden uitgekeerd.
De verwachting is dat Amerikaanse bedrijven dit jaar weer een recordbedrag aan dividend gaan uitkeren en eigen aandelen zullen inkopen, de matige winstverwachtingen ten spijt.
Nieuw evenwicht
Kapitaal gestald in veilige havens zoekt in toenemende mate zijn toevlucht naar effecten met hogere risico’s en hogere vergoedingen. Gevaar is dat ook hier overwaardering dreigt.
De verschillende markten moeten duidelijk op zoek naar een nieuw evenwicht en deze zoektocht zal met de nodige hobbels gepaard gaan.
Trekt Fed zich terug?
Er bestaat een gerede kans dat de Fed ook snel tot het inzicht komt dat het nog verder naar benen drukken van de lange rente averechtse effecten met zich meebrengt en daardoor eieren voor zijn geld zal kiezen. Dat wil zeggen dat de Fed eerder dan verwacht zal stoppen met ‘QE 3’ en de rente spoedig zal verhogen.