Smallcap-beleggen: investeren in groei onder de radar

In de beleggingswereld gaat veel aandacht uit naar een handjevol megabedrijven zoals Nvidia en Apple. Deze ondernemingen worden door honderden analisten gevolgd, terwijl veel kleinere aandelen het moeten doen met slechts drie of vier analistenrapporten per jaar. Juist daardoor ontstaat er in het zogeheten smallcap-segment aantrekkelijke kansen om het verschil te maken voor beleggers die bereid zijn om hun huiswerk te doen. Het opwaarts potentieel van een aandeel dat uitgroeit tot de volgende Nvidia of Apple, ligt namelijk een stuk hoger dan dat van deze beursgiganten zelf.

Smallcaps overtreffen marktgemiddelde

Overigens heeft het segment ook in een ander opzicht een streepje voor op largecap-aandelen. De afgelopen eeuw levert beleggen in smallcaps per saldo iets meer op dan het marktgemiddelde. De belangrijkste verklaring is dat dit marktsegment risicovoller is dan de grotere, gevestigde ondernemingen. Kleine bedrijven zijn kwetsbaarder wanneer een grote concurrent plotseling interesse krijgt in hun markt, en vaak beschikken zij over een kleinere financiële buffer om tegenslagen op te vangen. In de financiële markten gaan risico en rendement bijna altijd hand in hand, en dat hogere risico vertaalt zich historisch gezien in een hoger potentieel rendement.

Daarbij moet worden opgemerkt dat de verschillen tussen small- en largecaps sterk cyclisch zijn. In iets minder dan honderd jaar waren er acht duidelijke periodes waarin het ene segment het andere ruim overtrof. Sinds 2011 hebben vooral largecaps geprofiteerd van de opkomst van de Magnificent Seven. Historisch gezien wijst zo’n langdurige voorsprong erop dat een omslagmoment steeds dichterbij komt.

Stap 1: Houd de kwaliteit goed tegen het licht

Kleine bedrijven staan minder in de schijnwerpers van beleggers, analisten en toezichthouders. Het is dan ook essentieel om de kwaliteit van smallcaps grondig te beoordelen. Veel van dit soort bedrijven maken relatief veel gebruik van vreemd vermogen, waardoor een rentestijging sneller en harder kan toeslaan. Het vermijden van onnodige risico’s is daarom de logische eerste stap voor elke smallcapbelegger. Een te grote schuldenlast is een belangrijk waarschuwingssignaal. Wanneer de nettoschuldpositie (totale schuld minus kaspositie) meer dan 3,5 keer de ebitda bedraagt, is een bedrijf scherp gefinancierd en wordt de gevoeligheid voor economische tegenwind aanzienlijk groter. In sectoren met zeer voorspelbare inkomsten of bij bedrijven die net een grote, strategische overname hebben afgerond, mag deze verhouding wat hoger liggen.

Ook winstgevendheid is een cruciaal kwaliteitskenmerk. Smallcaps met een stabiel rendement op het eigen vermogen van 15% of meer laten zien dat hun bedrijfsmodel sterk genoeg is om groei te ondersteunen. Tot slot wekt een managementteam dat al langere tijd meedraait en een belang in de eigen firma heeft, het vertrouwen dat de belangen goed op één lijn liggen met die van aandeelhouders.

Stap 2: Zoek naar groeiruimte en schaalbaarheid

Groeipotentie is bij smallcaps vaak veel indrukwekkender dan bij grote ondernemingen. Wanneer een bedrijf dat al €10 mrd omzet draait er €100 mln bij krijgt, is dat nauwelijks zichtbaar in de totale koersontwikkeling. Maar bij een onderneming met €100 mln aan omzet, betekent dezelfde toename een verdubbeling. Dit asymmetrische groei-effect is precies waarom smallcaps voor beleggers zo interessant kunnen zijn. Echte groeiaandelen zijn vaak te vinden in sectoren die zich snel ontwikkelen, waar de drempel om de grens over te steken laag ligt of waar nieuwe technologie het mogelijk maakt om bestaande marktverhoudingen te doorbreken. Daarnaast is schaalbaarheid belangrijk. Slimme beleggers gaan in het smallcapsegment op zoek naar bedrijven die hun producten of diensten met lage marginale kosten kunnen opschalen, zoals softwarebedrijven, platformondernemingen of nichespelers met een onderscheidend productieproces.

Stap 3: Spreid breder dan bij largecaps

Omdat het zogeheten idiosyncratische risico – het bedrijfsspecifieke risico dat niets te maken heeft met de bredere markt – veel groter is bij smallcaps, loont het om breder te spreiden dan bij largecaps. Waar een portefeuille van twaalf tot vijftien grote ondernemingen vaak al voldoende stabiliteit biedt, is dat voor een smallcapportefeuille simpelweg te weinig. Bij kleine bedrijven kan één mislukte productlancering, een onverwachte juridische kwestie of het wegvallen van een grote klant een enorme impact hebben op de winst en dus de koers. Door twintig tot vijfentwintig smallcaps in portefeuille te nemen, wordt dit individuele risico aanzienlijk verminderd.

Stap 4: Kap winsten niet te snel af

Een van de grootste uitdagingen voor smallcapbeleggers is het geduld bewaren wanneer een aandeel begint te presteren. Juist in dit segment liggen de kansen op megawinsten. In de afgelopen vijf jaar ligt het aantal smallcap-aandelen waarvan de koers vervijfvoudigd is zeven keer zo hoog als het aantal midcap-aandelen waarvoor dat geldt. Bovendien duurt het door de relatief geringe aandacht vanuit de beleggingswereld vaak langer voordat de markt het volledige potentieel van een onderneming erkent. Een bedrijf dat jaar na jaar zijn omzet fors uitbouwt, marges verbetert en internationaliseert, kan nog steeds lange tijd onder de radar blijven. Beleggers die te vroeg winst nemen, missen daardoor vaak het grootste deel van de rit. Winst laten lopen is daarom een essentieel onderdeel van succesvol smallcapbeleggen.