Beter beleggen | Het koerseffect van indexmutaties
Bij de jongste herziening liet beursuitbater Euronext weten dat in september de AEX geen wijzigingen telt. Tot maart 2008 wikten de indexbeheerders van Euronext een keer per jaar de weging, tegenwoordig is dat op kwartaalbasis. Het gebeurde in de jaren ervoor regelmatig dat de Amsterdamse hoofdindex een groot deel van het jaar minder dan 25 fondsen telde.
Voor de regelaanpassing doodden aandelenanalisten in de stille zomermaanden hun tijd met theoretische rekenexercities om in aanloop naar de jaarlijkse herziening optimaal van de verandering te kunnen profiteren. In de periode dat een aandeel in een toonaangevende index wordt opgenomen, loopt de koers ervan op en andersom.
Het Nederlandse koerseffect van indexmutaties staat niet op zichzelf. Het wordt ook waargenomen in New York en in Europese context. Het koerseffect van aandelen die toetreden tot de S&P500 is door de korte tijdspanne van één week tussen de bekendmaking van de herschikking en de daadwerkelijke opname in de index vrij explosief. De nieuwkomers realiseerden tussen 1990 en 2015 een overrendement van 5,6%, waarvan ruim de helft op de dag van de bekendmaking.
Reguliere indexmutaties
Europese beursexploitanten en indexbeheerders daarentegen kondigen reguliere indexwijzigingen voor zover mogelijk twee weken van te voren aan. De ‘lead-time’ tussen aankondiging en daadwerkelijke indexopname telt bij beursuitbater Euronext een achttal handelsdagen, bij Qotingo’s indexbeheerder STOXX zijn er dat door de bank genomen twaalf.
Qotingo herziet de samenstelling van zijn aandelenindices, zoals de STOXX Europe 600, vier keer per jaar, waarbij de jaarlijkse revisie plaatsvindt in het voorjaar. Op 18 september treden Accelleron Industries, Buzzi, CD Project, Hochtief en Teamviewer toe tot de STOXX Europe 600 en verliezen ALK-Abello, Bavarian Nordic, Close Brothers, Acciona Energias Renovable en Telefonica Deutschland hun lidmaatschap.
Bij de Europese blue chips (STOXX Europe 50 en €uro STOXX 50) worden de aandelen slechts eenmaal per jaar gewikt en gewogen. Op de eerste werkdag van september wordt bepaald welke aandelen later op de maand worden verwijderd en toetreden. Op maandag 18 september verdwijnen Adyen en Kering uit de STOXX Europe 50. Hun plaats in de index, die bestaat uit de 50 grootste Europese bedrijven, wordt ingenomen door ING Group en Münchener Rück.
De €uro STOXX 50 biedt onderdak aan de vijftig grootste bedrijven uit de eurozone. Een keer per jaar beslist de indexbeheerder welke bedrijven er thuis in horen. CRH en Vonovia ruimen het veld voor Ferrari en Saint-Gobain. Zij worden opgenomen in de belangrijkste graadmeter voor grote Europese ondernemingen met een notering in euro’s. Op deze index lopen ten opzichte van de STOXX Europe 50 niet alleen veruit de meeste ETF’s, het is ook een geliefde index voor wetenschappelijk onderzoek. Omdat alle bedrijven in euro’s noteren, zijn de empirische bevindingen vrij van valuta-effecten.
Een week voordat de toekomstige indexleden worden opgenomen, noteerden zij tussen 1999 en 2022 gemiddeld 2,4% lager dan de €-STOXX 50. In aanloop naar de indexopname presteren de nieuwkomers vervolgens 2,5% beter dan de toekomstige referentiegraadmeter.
Na dag zes verdwijnt het positieve koerseffect van de indexopname. Een jaar na dato blijkt dat de nieuwe indexleden zo’n 550 basispunten achterblijven op de index, terwijl de oudgedienden een overrendement van ruim 550 basispunten laten optekenen. En dan te bedenken dat de indexafvallers in de weken en maanden voordat ze gewipt worden, ondermaats presteren.
Maar net als bij de AEX is het niet ongebruikelijk dat de verbannen aandelen één of twee jaar na hun verbanning weer worden opgevist. Eigenlijk is het enige dat zeker is aan een indexopname dat de aandelen die worden opgenomen tot de populairste fondsen uit de voorafgaande periode behoorden. Zo bezien is een indexopname niets anders dan een beauty-contest voor aandelen.
