Van Lanschot | Groeipotentieel verdient hogere waardering

In het eerste kwartaal is de winst van Van Lanschot Kempen iets teruggelopen. Het is echter de ontwikkeling van het beheerd vermogen die de meeste aandacht verdient. Dit bedrag groeide met €5,0 mrd tot €112,8 mrd. De inkomsten uit vermogens- en beleggingsdiensten, leveren een bijdrage van 70% aan de resultaten.

Het bedrijfsmodel van Van Lanschot Kempen verschilt duidelijk van het traditionele bankmodel. De onderneming is veel minder afhankelijk van het renteklimaat dan traditionele banken. Die verdienen er voornamelijk aan door geld tegen een hogere rente uit te lenen, dan dat ze als rentevergoeding betalen aan hun (spaar)klanten. Deze netto rente-inkomsten zijn bij veel banken goed voor 80% van de totale baten.

De afgelopen jaren was dit verdienmodel van Van Lanschot als gevolg van de extreem lage rente een duidelijk voordeel. Inmiddels komt daar echter verandering in. De stevige winststijgingen die ING en ABN Amro de afgelopen weken bekend maakten, wijzen erop dat de focus op commissie- in plaats van rente-inkomsten niet in elk economisch klimaat een voordeel is. Op de lange termijn heeft het bedrijfsmodel van Van Lanschot Kempen een minder cyclisch en meer groei-karakter dan dat van de banken. De onderneming is niet alleen minder afhankelijk van het renteklimaat, maar ook van het economisch klimaat. In mindere tijden moeten banken namelijk behoorlijk wat geld opzij zetten voor afschrijvingen op de kredietportefeuille.

De gestage groei van de inkomsten van de onafhankelijke, gespecialiseerde ‘capital light’ vermogensbeheerder – zoals topman Maarten Edixhoven zijn bedrijf vorig jaar tijdens een interview in dit blad omschreef – wordt op korte termijn soms verhuld door de wijze waarop het beursklimaat doorwerkt in de resultaten. Overigens slaagde het bedrijf er in het woelige beleggingsjaar 2022 in om zowel de commissie- als rente-inkomsten met 6% op te schroeven.

Als gevolg van lagere inkomsten uit deelnemingen, hogere loonkosten en een eenmalige overnamelast nam de winst onderaan de streep echter met 41% af naar €84,3 mln. Het onderliggend resultaat – dat een betere weergave is van de operationele ontwikkelingen – viel met 26% terug naar €117,8 mln.

Sleutel tot succes

De sleutel tot succes is om het beheerd vermogen op de lange termijn gestaag uit te bouwen. Daarvoor vertrouwt de onderneming op een combinatie van drie factoren. In de eerste plaats is dat een van dezelfde zaken waar beleggers op rekenen, namelijk marktrendement. Over de cyclus heen, groeit het beheerd vermogen hierdoor met gemiddeld 3% per jaar. Hierop heeft Van Lanschot Kempen uiteraard geen invloed. Maar dat geldt wel voor de andere twee factoren, namelijk het aantrekken van nieuw kapitaal en overnames.

Het streven is dat hierdoor het totale gemiddelde groeitempo uitkomt op 10%. In het eerste kwartaal van dit jaar kwam de netto-instroom op €2,2 mrd uit. Bij private clients was deze net iets groter dan in het professionele (instutioneel en wholesale) segment. Daarnaast vormen kleine en middelgrote overnames een vertrouwd ingrediënt van de groeistrategie.

De afgelopen jaren lag de focus op kleine, onafhankelijke vermogensbeheerders in Nederland en België, zoals Hof Hoorneman (beheerd vermogen €1,9 mrd) in 2020 en Mercier Vanderlinden (beheerd vermogen €3,4 mrd) stapsgewijs vanaf 2021. Met de laatstgenoemde aankoop werd de snelgroeiende positie in de Belgische markt verder versterkt. Met de meest recente transactie wijkt Van Lanschot Kempen echter af van de beproefde overnametactiek.

Evi van Lanschot en Robeco

Begin februari werd bekend dat het online beleggingsplatform van Robeco wordt overgenomen. Deze tak richt zich op de zogeheten execution only-markt, waar particuliere klanten zonder advies zelf hun beleggingstransacties uitvoeren. De vermogensbank is met online spaar- en beleggingscoach Evi van Lanschot al tien jaar op deze markt actief. Het is echter een behoorlijke uitdaging om binnen deze competitieve markt de schaalgrootte op te bouwen die nodig is voor een degelijke winstmarge.

De onderneming brengt geen winst- en margecijfers van Evi naar buiten. Uit het jaarverslag blijkt echter dat de netto uitstroom in 2022 uitkwam op €7 mln. De daling van het beheerd vermogen met 17% naar €1,3 mrd was voor het overgrote deel het gevolg van het slechte beursklimaat. De zogeheten net promotor score – een indicator voor klanttevredenheid – kwam uit op -1. Dat is een stuk lager dan de 15 die Evi een jaar eerder haalde en de eigen doelstelling van 15.

Bij de divisie private clients – waar klanten actief begeleid worden en advies krijgen – bleef de net promotor score stabiel op 36. Dat ligt juist ruim boven de eigen doelstelling, die voor dit segment op 20 uitkomt. De schaalgrootte die ontstaat door de combinatie met het online beleggingsplatform van Robeco kan zich vertalen in een hogere winstmarge en via een meer uitgebreide dienstverlening mogelijk ook in een hogere klanttevredenheid.

Het beheerd vermogen van €4,7 mrd is ruim drie keer zo groot, terwijl de tak van Robeco bijna vijf keer zoveel klanten heeft als de 26.000 van Evi van Lanschot. Het in elkaar schuiven van de activiteiten brengt eenmalige kosten met zich mee van €8 tot €11 mln. In 2025 wordt het break even-punt van de transactie bereikt en daarna levert die een bijdrage aan de winst.

Beleggers houden de impact op de kapitaalbuffer van dit soort overnames altijd goed in het oog. In dit geval neemt de CET1 met 0,4% af. Bij Van Lanschot Kempen is deze buffer niet alleen een indicator van het vermogen om financiële schokken op te vangen, maar vooral ook een aanwijzing hoeveel vermogen er richting de aandeelhouders kan stromen. De onderneming streeft naar een CET1 van minimaal 15%, met daarbovenop een premie van 2,5% voor overnames.

Aan het eind van het eerste kwartaal kwam de kapitaalbuffer op 20,4%. In december vorig jaar keerde het bedrijf via een kapitaalteruggave al €1,50 uit. En na het reguliere dividend over 2022 (ex-dividend datum 29 mei) van €1,75 (6,3% rendement) wil Van Lanschot Kempen in de tweede jaarhelft een extra kapitaaluitkering van €2,00 doen.

Advies aandeel op ‘kopen’

Door de aantrekkelijke dividend- en kapitaaluitkeringen en de positie als vermogensbank, heeft Van Lanschot Kempen de uitstraling van een waardeaandeel. Dat komt ook terug in de waardering. Met een geschatte winst per aandeel van €2,90 ligt de k/w van 9,6 niet beduidend veel hoger dan de circa 8 van traditionele banken.

• Investeerderspagina van de onderneming

Met het oog op het meer stabiele karakter van de inkomstenstroom en de goede groeistrategie, verdient de onderneming een hogere premie. In combinatie met het aantrekkelijke dividendrendement en het vooruitzicht dat er in 2025 door de invoering van het nieuwe regelpakket UCITS IV waarschijnlijk meer ruimte ontstaat om kapitaal met aandeelhouders te delen, is dat een heel stevig fundament onder het koopadvies voor sectorfavoriet Van Lanschot Kempen.