Advieswijziging Rio Tinto | Een pleidooi voor nodige diversificatie

Beleggen in Rio Tinto betekent in de eerste plaats inspelen op ijzererts. Het bedrijf nam in 2019 de fakkel over van het Braziliaanse Vale als grootste ijzerertsproducent ter wereld. Vorig jaar ging het om 321,6 miljoen ton, voor dit jaar wordt op een toename naar 335 miljoen ton gerekend dankzij de opening van de Gudai-Darri mijn in Australië. De gezondheid van de ijzerertsindustrie hangt nauw samen met de vraag naar staal, die op zijn beurt beheerst wordt door China. De verwevenheid tussen Rio Tinto en China is heel groot want het land staat in voor twee derde van de werldwijde staalconsumptie. De aanhoudende lockdowns zorgden vorig jaar voor een dip in de economische groei. Daardoor daalde de gemiddelde ijzerertsprijs in 2022 met ruim een kwart naar $106 per ton. IJzererts staat in voor meer dan 70% van de omzet van Rio Tinto en deze prijscorrectie sijpelde direct door naar de winstgevendheid. Op groepsniveau daalde de marge op de bedrijfswinst (ebitda) van 59 naar 47%. De ebitda van de ijzerertsafdeling daalde met een derde en de vrije kasstroom met ruim een kwart.

Bekijk ook het dossier beleggen in grondstoffen

Toch is ijzererts nog steeds met afstand de meest winstgevende afdeling van de groep. De operationele productiekosten van een ton ijzererts bedragen ongeveer $22. Het verwerken ervan en de transport naar China voegt daar ongeveer $40 per ton aan toe. Zelfs op het meerjaars dieptepunt van $80 per ton vorig jaar in november was ijzererts nog comfortabel winstgevend. Op korte termijn zal de prijsevolutie worden bepaald door de mate waarin de Chinese economie herstelt. De Chinese overheid schiet alvast de vastgoedsector te hulp met goedkope leningen om onafgewerkte projecten te voltooien.

Daarnaast hanteren de staatsbanken lage hypotheektarieven. In februari werd voor het eerst in 20 maanden een stijging van de huizenverkopen opgetekend. Buiten China speelt de trend naar hernieuwbare energie staal in de kaart. Zo is de bouw van nieuwe windmolens en zon-installaties heel staalintensief. Rio Tinto doet er alles aan om zijn voorsprong te behouden. Zo wordt binnenkort beslist over de bouw van het Simandou-project in het West-Afrikaanse Guinee. Dit huisvest een van de grootste nog niet ontgonnen ijzerertsreserves ter wereld. Indien het project de goedkeuring krijgt, kan met de bouw ervan worden gestart. Die zal drie tot vier jaar in beslag nemen.

Wat het aandeel Rio Tinto nodig heeft

De hoge afhankelijkheid van de erg volatiele ijzerertsprijs is een mes dat aan twee kanten snijdt. Enerzijds garandeert het aanzienlijke winsten bij hoge prijzen (zoals in 2021) maar bij prijsdalingen kan het ook hard de andere kant op gaan. Er ontbreekt een buffer om de prijsschommelingen af te zwakken, vandaar dat diversificatie noodzakelijk is. Men kan betogen dat door de cyclische vraag naar basismetalen alle prijzen op langere termijn dezelfde kant op gaan en dat klopt ook ten dele. Alleen zijn er op korte termijn wel grote verschillen, bijvoorbeeld door de specifieke vraag- en aanbodsituatie van een bepaald metaal.

In het geval van Rio Tinto gaat het naast ijzererts nog om koper, aluminium en de mineralenafdeling, de kleinste van de groep. Koper staat in voor 10% van de omzet en 9% van de ebitda. Met een output van 521.000 ton is de koperafdeling niet zo groot.  Ter vergelijking: BHP Group produceerde vorig jaar met 1,57 miljoen ton drie keer zoveel. Koper is met een ebitda-marge van 49% wel de op een na meest winstgevende afdeling, maar door investeringen in extra productiecapaciteit en een lagere gemiddelde verkoopprijs (-5%) was er een negatieve vrije kasstroom van $0,3 mln.

De meest in het oog springende transactie was de overname van Turquoise Hill voor $3,8 mrd waardoor Rio Tinto nu 66% van Oyu Tolgoi controleert. Deze mijn in Mongolië moet tegen 2030 uitgroeien tot de vierde grootste kopermijn ter wereld met een erg lage kostenstructuur omdat goud bijproduct is. Oyu Tolgoi moet voor Rio Tinto tussen 2028 en 2036 jaarlijks 500.000 ton koper opleveren, wat de huidige output nagenoeg zou verdubbelen.

Een andere investering met het oog op diversificatie was de aankoop van het Rincon-lithiumproject in Argentinië voor $825 mln. Dat zal gebruik maken van een nieuwe productietechnologie (Direct Lithium Extraction) die veel minder milieubelastend is dan de huidige ontginningsmethodes op basis van pekel en spodumeen. De productie van aluminium, dat instaat voor 14% van de ebitda, daalde vorig jaar met 4%. Rio Tinto mikt voor dit jaar op een herstel.

Nog steeds hoog rendement

Rio Tinto sloot het boekjaar af met een netto schuld van $4,2 mrd tegenover nog een netto cashpositie van $1,6 mrd een jaar eerder. Dit komt door de eerder vermelde overnames maar ook door de vrije kasstroom die met bijna de helft daalde naar $9 mrd. De evolutie van de onderliggende winst is voor aandeelhouders het belangrijkst omdat deze dient als basis voor het dividend. Die onderliggende winst daalde met 38% naar $13,3 mrd of $8,20 per aandeel. De dividendpolitiek van Rio Tinto bestaat eruit om 40 tot 60% van de onderliggende winst uit te keren. Over het boekjaar 2022 gaat het om 60%, of $4,92 per aandeel tegenover $7,93 een jaar eerder. Omdat er in het uitzonderlijk goede 2021 ook nog een speciaal dividend van $2,47 per aandeel was, ligt de totale uitkering 53% lager.

Toch is het reguliere dividend het op een na hoogste uit de geschiedenis van het bedrijf en is het rendement met 7,4% nog steeds aantrekkelijk. Rio Tinto blijft binnen de mijnindustrie een van de gulste dividendbetalers. Voor een cyclisch bedrijf zijn schommelingen in de onderliggende winst en in dit geval dus ook het dividend volmaakt logisch. Het wekt wel vertrouwen dat Rio Tinto ook in moeilijkere jaren vasthoudt aan een hoog uitkeringspercentage. Over het voorbije decennium loopt de totale uitkering op naar $78 mrd en dit is een indrukwekkend hoog cijfer.

• Investeerderspagina van de onderneming

Aandeel Rio Tinto naar ‘houden’

Het aandeel Rio Tinto noteert een kwart hoger dan begin november en volgt daarmee de evolutie van de ijzerertsprijs over dezelfde periode. Tegenover twaalf maanden geleden, staat het aandeel wel op een verlies van 15%. De jaarcijfers lagen in lijn met de verwachtingen, maar voor 2023 is de onzekerheid toegenomen wat betreft de impact van een mogelijke recessie op de winstcijfers. De sterke marktpositie in ijzererts en de lage productiekosten blijven een hoge winstgevendheid garanderen. Daarnaast is de mijngroep financieel gezond en liggen de aandeelhoudersvergoedingen op een hoog niveau.

Het aandeel Rio Tinto noteert tegen 7 keer de verwachte kasstroom, 2,2 keer de omzet en 5,3 keer de ebitda. Deze cijfers liggen iets boven het historische gemiddelde van respectievelijk 5,3, 1,8 en 4,8. Dit is op zich geen argument om het aandeel nu te verkopen maar voor nieuwe posities is de onzekerheid te groot. We brengen het advies voor het aandeel Rio Tinto terug naar ‘houden’.