Column | Beleggen in een steeds grimmigere wereld

Afgelopen week publiceerde het Cato Institute de nieuwe Human Freedom Index. In een rapport van 433 pagina’s staat beschreven hoe de persoonlijke vrijheden en economische vrijheden van mensen in 165 landen zich in het jaar 2020 hebben ontwikkeld. Door de enorme berg aan gegevens en onderzoek loopt het instituut twee jaar achter met het publiceren van de data.

Dat 2020 door de lockdowns een slecht jaar voor de persoonlijke en economische vrijheden is geweest, zal niemand verbazen. Er vielen mij drie dingen op. Nederland stond op plek nummer 9 en dat was de eerste keer dat wij in de top 10 terechtkwamen (met data sinds 2000). Dit maakt mij trots in wat voor mooi land wij wonen, maar voor beleggen is het totaal irrelevant.

Minder vrij

Het tweede, wat op dat vlak relevanter is, is hoe de Verenigde Staten aan het afglijden zijn. In het jaar 2000 mocht het economisch sterkste land op de wereld zich nog met recht “the land of the free” noemen. Ze stonden toentertijd op plek nummer 6, maar in het jaar 2020 was het nummer 23. Het Cato Institute merkt op dat de Verenigde Staten groot en invloedrijk zijn in de rest van de wereld en dat het niet goed is dat de vrijheden in de Verenigde Staten in verval zijn. Minder vrijheid betekent volgens de onderzoekers minder innovatie en het zou minder kapitaal aantrekken.

Het jaar waarin de mensen wereldwijd het vrijst waren, was 2007. Sindsdien daalt de vrijheid van iedereen gestaag. Het instituut wijst erop dat het niet een aantal indicatoren zijn die dalen, maar dat alles over de gehele linie van 83 indicatoren afglijdt. Sommige landen zijn sinds 2007 zeer sterk gedaald en dan valt vooral Hongarije op. Het Midden-Europese land is van plek 25 naar plek 67 teruggevallen. De enige twee landen waar inwoners hun vrijheden nog sneller hebben zien dalen zijn Syrië en Nicaragua. Het mag dan ook geen verrassing heten dat het steeds meer botst tussen de Europese Unie en Hongarije.

Deglobalisering

Dat de meeste mensen op de wereld vlak voor de mondiale financiële crisis de meeste vrijheid hadden is niet toevallig. Dit was ook het einde van de grote globalisering die begon in het jaar 1946. Globalisering meet ik door te kijken welk percentage van de wereldeconomie uit export bestaat. Hoe hoger dit percentage, hoe meer landen zich richten op hun specialiteit. Dit zorgt voor dalende kosten en meer innovatie. In 2008 maakte de export 31,0% van de wereldeconomie uit en in 2021 was dat 28,9%. Dat deglobalisering niet goed is voor de wereld zei vorige week ook de ceo van ASML, Peter Wennink. Het drijft de kosten op, want landen gaan zelf technologieën ontwikkelen die er al zijn en dat remt uiteraard ook de innovatie.

Trends van globalisering en deglobalisering zijn zeer sterk, veranderen zelden van richting en gaan nooit zijwaarts. Tussen 1800 en 1910 gingen landen wereldwijd steeds meer met elkaar samenwerken, tussen 1910 en 1946 werd de samenwerking steeds minder en tussen 1946 en 2008 zat de samenwerking weer in de lift. De deglobalisering is nu vijftien jaar bezig en hoe langer deglobalisering duurt, hoe heftiger de gevolgen zullen zijn.

Spanningen

Ik denk dat in elke portefeuille wel een defensie-aandeel moet zitten. Minder vrijheden en meer deglobalisering moet haast wel meer geopolitieke spanningen brengen en dat betekent meer geld naar defensie. Daarnaast zal innovatie moeilijker worden en zullen de kosten stijgen. In een dergelijke wereld zal de koers-winstverhouding van de snelst groeiende bedrijven dalen en kan de belegger het beste inzetten op bedrijven met een dikke cashflow. De inflatie kan naar mijn mening het beste worden bespeeld met de grondstoffenmarkt.