Momentumbeleggen | Ontsnappen aan de volgende berenmarkt
Momentum is het fenomeen waarbij winnende aandelen blijven winnen en de verliezers doorgaan met ondermaats presteren. Het verschijnsel is wereldwijd zichtbaar op de aandelenbeurzen, valutamarkten, bij grondstoffen en in andere beleggingscategorieën.
Hoewel talloze wetenschappelijke studies aantonen dat het kopen van recente winnaars het pad effent naar hogere rendementen, staan veel beleggers afkerig tegenover sterk gestegen aandelen. Het momentumeffect heeft ook voorbeelden van drama te over, van situaties waarin het momentum zich tegen de belegger keert. Wat snel stijgt, kan ook hard dalen. Kijk maar eens naar de grafiek van Just Eat Takeaway.
De facto is momentumbeleggen de meest eenvoudige beleggingsstrategie ter wereld, maar tegelijkertijd ook de moeilijkste. Omdat het geen diepere kennis van de markt vergt, lijkt het voor menigeen op gokken. Het momentum van zogenoemde momentumaandelen duurt niet eeuwig. Op een gegeven moment komt de klad erin en worden ze gedumpt. Wanneer de trend abrupt keert, branden veel beleggers hun vingers.
Tegenspraak
Het exploiteren van het momentumeffect vraagt om regels. Per slot van rekening koopt u aandelen louter omdat de koers ervan stijgt. Dat druist in tegen het adagium van laag kopen en hoog verkopen. Het is ook in tegenspraak met de academische opvatting dat financiële markten efficiënt zijn.
De theorie van de efficiënte markten zegt dat de prijs van aandelen alle informatie die publiek toegankelijk is reflecteert. De theorie stelt verder dat elke poging om bepaalde koerspatronen te herkennen nutteloos is. Rationele beleggers reageren vliegensvlug op alle informatie waardoor elk nieuwsfeit binnen de kortste keren in de prijs wordt verrekend.
Nobelprijswinnaar Eugene Fama ontwikkelde medio jaren zestig de veelbesproken theorie van de efficiënte markten. Hij omschrijft het momentumeffect als de belangrijkste marktafwijking en de grootste tekortkoming van zijn theorie. Maar hij erkent ook dat momentum beschamend goed werkt.
Fenomeen momentum
Het fenomeen momentum houdt in dat aandelen die in het recente verleden goed hebben gepresteerd, dit ook in de nabije toekomst zullen blijven doen en omgekeerd. Maar af en toe maakt u vooral als lange-termijnbelegger grote crashes mee. Hoewel dit gebeurtenissen in de marge zijn, zorgen zij er vaak voor dat u op het verkeerde moment stopt met beleggen.
Over periodes van vijf jaar of langer doet momentum het 90% van de tijd beter dan het marktgemiddelde. In tegenstelling tot andere stijlfactoren dankt momentum zijn bovengemiddeld marktrendement maar deels aan een hogere risicopremie. Het is vooral een gedragsfactor. Irrationeel beleggersgedrag zorgt ervoor dat trends langer aanhouden dan ze volgens de theoretische modellen zouden moeten duren.
Twee regels
Eigenlijk zijn de regels bij momentum simpel. Om succesvol te zijn, vraagt momentumbeleggen om maar twee voorwaarden:
- Blijf in sterke bullmarkten volledig belegd
- Stap bij echte berenmarkten uit de markt
Maar hoe kunt u flexibel schakelen tussen die twee regels? In het boek Dual Momentum Investing heeft Gary Antonacci een antwoord op die vraag. De auteur ontwikkelde een techniek waarmee u met minimale inspanningen en met minder volatiliteit de beurs kunt kloppen.
Kort samengevat: Antonacci evalueert elke maand de prestaties van Amerikaanse staatsobligaties en twee verschillende aandelenindices, te weten de S&P500 en MSCI World. Zo weet hij welke belegging in de afgelopen twaalf maanden het hoogste rendement bood en die wordt vervolgens geselecteerd.
In het boek wordt de periode van 1974 tot 2014 geëvalueerd. De timingstrategie klopt de S&P500 met minder volatiliteit. De jaarlijkse return bedroeg 17,4% tegenover 12,3% voor de S&P. Het maximale koersverlies van de portefeuille was -22,7% versus -50,9% voor de S&P.
Als u de timingstrategie van Antonacci op onze contreien loslaat, dan zult u zien dat deze ook werkt in Nederlandse context. Historische resultaten bieden weliswaar geen garantie voor de toekomst, maar in de periode van 22 jaar tot aan 2021 bedroeg de jaarlijkse return 4,8% tegenover 0,8% voor de AEX bij drawdowns van -20,5% respectievelijk -68,5%.