De berenmarkt | Welke beleggingen te kiezen en welke te mijden

De beer staat symbool voor dalende markten, de stier voor stijgende. Het idee erachter is dat de beer met zijn klauwen prooien neerslaat en de stier zijn vijanden met zijn horens omhoog werpt. Al sinds de 18e eeuw worden op Wall Street dieren gebruikt om de opwaartse en de neerwaartse krachten op de beurs te beschrijven. Wanneer aandelen trendmatig dalen, spreekt men van een bear market, oftewel een berenmarkt. En omgekeerd, als aandelen trendmatig stijgen van een bull market, oftewel een stierenmarkt.

Formeel wordt een berenmarkt bekrachtigd door een terugval van 20% onder de top. Dus op het moment dat beleggers oog in oog met de beer staan, is er reeds sprake van een daling van 20%. En andersom, berenmarkten zijn voorbij als de koersen met 20% stijgen. Strikt genomen, noteren aandelen op dat moment nog altijd 4%! in de min. Pas bij een stijging van 25% zijn alle verliezen weggepoetst.

De S&P500 verloor dit jaar al 18%. Om de zoveel tijd gromt de beer en schermt hij met zijn klauwen. De vorige keer was dat naar aanleiding van de coronapandemie. In maart 2020 gingen aandelen wereldwijd met ruim 30% onderuit. Sinds de jaren tachtig waren aandelenbeleggers op Wall Street het lijdend voorwerp van acht berenmarkten. Dat is gemiddeld genomen om de 8 jaar! En over gemiddelden gesproken: ze duren door de bank genomen 14 maanden; bullmarkten 7 jaar!

Recessies

Vaak vallen berenmarkten samen met recessies. Periodes van economische krimp zijn meestal het gevolg van een oververhitte economie en ontspoorde inflatie. Maar niet elke periode van aanhoudende koersdalingen op de beurzen mondt uit in een recessie. Dat is ‘slechts’ in driekwart van de gevallen zo. Recessies bieden veelal de gelegenheid om goede aandelen tegen spotprijzen te kopen, maar ze slaan ook een bres in de waarde van activa die u reeds in uw bezit heeft.

Nu de beurzen stilaan in een berenmarkt zitten, loont het om te kijken welke beleggingen weerstand bieden aan de negatieve krachten van aanhoudende koersdalingen. Hierbij wordt gekeken naar het rendement van verschillende activa ten tijde van de ergste crises uit de afgelopen vier decennia. Sinds de jaren tachtig ondergingen beleggers op Wall Street acht bear markets, uiteenlopend van -19,3% tot -56,8%. Bij de gangbare definitie van een berenmarkt hoort een terugval van 20%, maar verliezen van 19% komen net zo hard aan.

De reactie van de financiële markten op trendmatige koersdalingen van de S&P500 wordt gemeten middels verschillende activa. Het heeft wat weg van het herkauwen van gemiste kansen, maar de les van de acht berenmarkten is dat de aandelen van small-caps nog harder dalen dan large-caps en het beursgemiddelde. Enkel zogeheten waarde-aandelen weten de schade te beperken, maar niet in dezelfde mate als laagvolatiele aandelen.

Het doel van beleggen is absolute winst, niet relatieve winst. Als u bij aanhoudende koersdalingen met aandelen echt geld wilt verdienen, dan moet u putopties schrijven. Dat blijkt uit de S&P500 Put/Write Index van de Chicago Board Options Exchange. Dat is de optiebeurs van de Verenigde Staten en die behelst kortlopende at-the-money puts die binnen de maand expireren.

Uit de berenmarkt

Beleggen is vooruitzien, net als regeren. Wanneer de beer verslagen is en terug in zijn hol kruipt, veren de aandelen small-caps het snelst op. Op het moment dat de S&P al zijn verliezen heeft weggepoetst, noteren small-caps zo’n 70% hoger, terwijl er op basis van hun koersdalingen slechts een plus van 55% noodzakelijk was om de berenmarkt achter zich te laten. De categorie aandelen die het minst profiteert van de herboren bullmarkten is Low Vol. Daar staat wel tegenover dat in berenmarkten het koersverlies van laagvolatiele aandelen minder uitgesproken is.

Ook obligaties en grondstoffen doen het relatief goed wanneer de S&P500 de beer achter zich laat. De grootste winsten zijn te behalen met grondstoffen, terwijl het rendement van goudgerande obligaties te wensen overlaat. Dat laat onverlet dat in een berenmarkt staatsobligaties de beste bescherming bieden tegen de aanhoudende koersdalingen.