Supermachten heersen ook op de beurs

Medio december beschreef ik hoe een kleine groep aandelen het rendement van de S&P500 Index in het afgelopen jaar heeft bepaald. Vijf aandelen waren in 2021 uiteindelijk verantwoordelijk voor 34% van de totale stijging van deze brede index. Dat een kleine groep zo domineert, leidt tot een zogeheten concentratierisico voor een index. Verschillende beleggingsdeskundigen hebben daar al op gewezen, vaak ook op sociale media.

Volgens Andrew Lapthorne, kwantitatief strateeg bij Société Générale, valt het met het concentratierisico van de S&P500 eigenlijk nog wel mee. Op Twitter stelde Lapthorne dat het concentratierisico van de Nasdaq100 aanmerkelijk groter is. En daar heeft hij een punt. Want in 2021 waren slechts drie aandelen – Microsoft, Apple en Nvidia – goed voor ruim 44% van de stijging van deze beursindex. Aangevuld met Alphabet en Tesla nemen vijf aandelen van de Nasdaq100 zelfs ruim 67% van de stijging van deze index voor hun rekening. Dat is inderdaad aanmerkelijk meer dan in de S&P500 het geval is.

Ex-indices

Op Twitter deelde Lapthorne nog een ander interessant inzicht dat op het eerste gezicht nauwelijks, maar op het tweede gezicht wel degelijk met concentratierisico te maken heeft. De strateeg zette namelijk de MSCI World Index van ontwikkelde landen af tegen de MSCI Emerging Markets Index, maar wel met twee belangrijke aanpassingen. Lapthorne liet een grafiek zien van de MSCI World Index zonder Amerikaanse aandelen en de MSCI Emerging Markets Index zonder Chinese aandelen.

Afgelopen jaar bleek het rendementsverschil tussen de MSCI World ex-VS (+11,8% in dollars) en de MSCI Emerging Markets ex-China (+8,4%) niet zo groot. Veel groter wordt het verschil als de VS en China wél worden meegenomen. Het rendement van de MSCI World Index inclusief Amerikaanse aandelen bedroeg afgelopen jaar namelijk maar liefst 22,7% terwijl de MSCI Emerging Markets Index inclusief Chinese aandelen juist 3,5% verloor.

Afgelopen jaar was het rendementsverschil tussen ontwikkelde en opkomende landen dus vooral het verhaal van de uiteenlopende ontwikkeling van Amerikaanse en Chinese aandelen, concludeerde Lapthorne terecht. De rest van de ontwikkelde landen liep redelijk in lijn met de rest van de opkomende landen. Voor beleggers in brede indices als de MSCI World of de MSCI Emerging Markets is er dus in zekere zin ook sprake van een concentratierisico, maar dan op regionaal niveau. Chinese aandelen hebben namelijk een weging van ruim 34% in de MSCI Emerging Markets Index.

Historisch hoog

De positie van de VS in de MSCI World Index is zelfs nog dominanter. Eind november lag de weging van Amerikaanse aandelen volgens data van MSCI op maar liefst 69,3%. Het gat met de nummer twee, Japan, is enorm. Dat land heeft een weging van slechts 6,5%.

Ruim vier jaar geleden publiceerde beleggingsconsultant Mercer al een rapport over de dominante Amerikaanse aandelenmarkt. De weging van Amerikaanse aandelen in de wereldindex was in de herfst van 2017 opgelopen tot het ‘hoogste niveau in veertig jaar’, schreef Mercer. Die weging bedroeg toen echter nog ‘slechts’ 60%. Eind jaren tachtig lag de weging van Amerikaanse aandelen in de MSCI World Index nog op ruim 30%, Japan was in die jaren de grootste aandelenmarkt met een piekweging van 44%. Sinds eind jaren tachtig is de weging van Amerikaanse aandelen echter steeds verder opgelopen, tot de nu historisch hoge 69,3%.

Beleggers in wereldwijde ETF’s, zoals die op de MSCI World Index, moeten zich in ieder geval bewust zijn van het feit dat zij hun lot verbinden aan de Amerikaanse aandelenmarkt. En dan eigenlijk ook nog aan een relatief kleine groep Amerikaanse aandelen. Een concentratierisico in het kwadraat.