Het geheime ingrediënt van momentumaandelen
De eerste academische onderzoeken naar het verschijnsel momentum dateren uit de jaren zestig van de vorige eeuw. Het momentumeffect houdt in dat aandelen die in het recente verleden goed hebben gepresteerd, dit ook in de nabije toekomst zullen blijven doen en omgekeerd. Toentertijd werd het momentum van aandelen nog opgetekend met de ratiomethode. Bij deze momentumtechniek wordt de huidige koers afgezet tegen een voortschrijdend gemiddelde. Dat kan over elke periode, maar vaak is het de gemiddelde koers over 26 weken.
Hoewel Robert A. Levy in 1967 het academisch bewijs leverde voor de validiteit van de ratiomethode, bepaalt men tegenwoordig de kracht van momentumaandelen aan de hand van de mate van verandering. Hierbij wordt de huidige koers vergeleken met die van een aantal periodes terug. Dat komt enerzijds omdat het momentumeffect in de jaren zeventig in vergetelheid raakte door de dominantie van de efficiënte-markthypothese, anderzijds omdat Werner de Bondt en Richard Thaler in 1984 met de meest basale momentumtechniek aan de slag gingen om de overreactie van beleggers te meten. Dankzij hun artikel werd het fenomeen momentum in academische kringen opnieuw salonfähig.
Primaire momentumtechiek
De mate van prijsverandering is sinds de jaren negentig dé primaire momentumtechniek in wetenschappelijke publicaties. De meeste beleggers houden het bij een vaste parameterinstelling die varieert van drie tot twaalf maanden. In academische studies zie je dat de jongste maand in de meting niet wordt meegenomen. Logisch: het beslismoment kan immers per definitie niet samenvallen met het effectieve aankoop- dan wel verkoopmoment. In de praktijk blijkt bovendien dat niets zo veranderlijk is als kuddegedrag van beleggers. In bullmarkten kopen ze de grootse stijgers van de voorbije drie maanden, in bearmarkten de winnaars van het afgelopen anderhalf jaar.
Om de kans op miskleunen te verkleinen, kijken sommige beleggers naar de spreidingsmaat tussen de kleinste en grootste waarneming. De relatieve positie van de huidige koers in de zogeheten variatiebreedte van de laagste en hoogste koers geeft veelal een beter beeld van de kracht van momentumaandelen. Een aandeel dat in twaalf maanden tijd na een tussentijdse stijging van 400% in prijs verdubbeld is, is over het algemeen minder aantrekkelijk dan een aandeel dat flirt met zijn top. In het eerste geval heeft het er alle schijn van dat de prevalerende trend gebroken is, in het tweede geval is het een vingerwijzing voor verdere koersstijgingen.
Hoogste punt in 52 weken
Het kan zijn dat voor wetenschappers de spreidingsmaat tussen de kleinste en grootste waarneming te veel weg heeft van technische analyse, maar de ratio van de huidige koers tot de hoogste koers herbergt dezelfde informatie. Hoe het ook zij, onderzoekers Thomas J. George en Chuan-Yang Hwang blijken met hun aanpak beter renderende momentumaandelen te selecteren dan de momentumaandelen die bij de huidige standaardrekenmethode bovendrijven. Sterker nog: volgens hen zou de informatie die voortkomt uit de relatieve hoogte van de koers weleens het geheime ingrediënt van momentumbeleggen kunnen zijn.
Wanneer we over de voorbije 26 jaar de indexleden van de S&P500 tegen het licht houden, blijkt dat de aandelen die dichtbij hun hoogste punt in 52 weken noteren duidelijk beter presteren dan de winnaars van het afgelopen jaar. Het bijzondere aan deze techniek is dat ze zich ook leent voor de analyse van individuele aandelen. Als je met de mate van verandering het momentum van losse aandelen kwantificeert, moet je eerst een groep aandelen analyseren vooraleer je ziet welke aandelen tot de winnaars behoren. Doe je dat echter op basis van de hoogste koers, dan deel je simpelweg de actuele koers door het hoogste punt in 52 weken. Aandelen die in de nabijheid van hun hoogste punt koersen, moeten wel over een groot momentum beschikken, anders zouden ze in de buurt van het referentiepunt noteren.
