Het draait niet langer alleen om financiële resultaten

Zodra de omzet van een bedrijf begint te dalen, is het verleidelijk om in de kosten te snijden. Door mensen te ontslaan of te stoppen met investeren kan je de winstdaling immers op korte termijn afremmen. Op de lange termijn echter kunnen deze keuzes het bedrijf juist schaden. De ontslagenen en investeringen zijn immers weer nodig als de groei aantrekt. Willen deze mensen dan nog wel voor je werken? En heb je wellicht een achterstand opgelopen ten opzichte van de concurrenten die wél zijn blijven investeren?

Kwalitatief hoogwaardige bedrijven hebben nu eenmaal mogelijkheden om sterker uit een crisis te komen. Bijvoorbeeld door tegen aantrekkelijke voorwaarden overnames te doen. Of door klanten in crisistijden te ondersteunen met soepelere betalingsvoorwaarden, waarmee goodwill wordt gekweekt. Deze bedrijven zien de winst tijdelijk teruglopen door hun ondersteuningspakketten en investeringen, maar die concessies betalen zich op lange termijn ruimschoots uit.

Daarbij speelt mee dat de maatschappelijke impact van verdienmodellen al langere tijd onder het vergrootglas ligt, zeker waar het grote beursgenoteerde ondernemingen betreft. Van bedrijven wordt maatschappelijk verantwoord handelen verwacht, een boodschap die er vrijwel dagelijks in wordt gestampt via wereldwijde protesten tegen klimaatproblematiek en (economische) ongelijkheid. Tijdens de pandemie is de onvrede tot een kookpunt gekomen.

Alle stakeholders

De kans is klein dat bedrijven die alleen maar aan hun aandeelhouders denken, op langere termijn kunnen overleven. Oog hebben voor alle stakeholders leidt daarentegen tot versterkt enthousiasme en betrokkenheid van medewerkers en klanten.

Niettemin houden beleggers zich vooral bezig met het kwantificeren van de corona-impact op korte termijn, niet het begrijpen van de gevolgen van managementbeleid op lange termijn. Dit is een gemiste kans. Neem Ahold Delhaize. De supermarktketen kreeg veel kritiek op het speciale dividend voor de aandeelhouders.

Critici vinden dat de directie had moeten kiezen voor een hogere eenmalige bonus voor het personeel. Zakkenvullers in plaats van vakkenvullers, kopte RTL Nieuws. Het personeel is boos en heeft een brief geschreven aan het management. Wordt vervolgd.

Achterhaald

Beleggers moeten beseffen dat het niet langer alleen om de financiële resultaten gaat. Hoe die resultaten zijn behaald is minstens zo belangrijk. Is er gebruikgemaakt van overheidssteun? Zijn er mensen ontslagen? Is er bezuinigd of zijn klanten en leveranciers juist ondersteund? Goede cijfers betekenen weinig als daarvoor belanghebbenden zijn uitgeknepen.

Het ten koste van alles maximaliseren van de winst voor de aandeelhouder op korte termijn is achterhaald. Het aandeelhoudersmodel moet wijken voor een gezonde afweging van ieders belangen. Het is de hoogste tijd voor beleggers om na te denken over duurzame waardecreatie.

Bij Van Lanschot Kempen implementeren wij deze overtuiging in gesprekken met het management van de bedrijven waarin wij investeren. We laten bijvoorbeeld merken dat winstmaximalisatie op korte termijn of dividenduitkeringen niet onze prioriteit hebben. Wij zien liever dat een bedrijf een gezonde balans vindt tussen de belangen van zijn medewerkers, klanten en leveranciers, om te investeren in de toekomst en op lange termijn waarde te maximaliseren.

Niet meer houdbaar

In 1970 schreef econoom Milton Friedman: ‘Er is maar één sociale verantwoordelijkheid van het bedrijfsleven: haar middelen gebruiken en activiteiten beoefenen die erop gericht zijn de winst te vergroten.’ Zijn visie is lange tijd dominant geweest in de beurswereld, maar is nu niet langer houdbaar. Het is tijd om het anders te doen.

In een volgend artikel zal ik laten zien hoe wij bij Kempen met duurzaamheid omgaan en erover in gesprek gaan met beursgenoteerde ondernemingen.

Martijn Kleinbussink is fondsbeheerder bij Kempen Sustainable Equity.