Het ultieme dan wel je eerste aandeel

Tot voor kort kregen beginnende beleggers het advies om beleggingsfondsen te kopen, tegenwoordig begin je met ETF’s. Dat zijn trackers die een bepaalde index, beleggingsstijl of aandelenstrategie volgen. Het grote voordeel van trackers zijn de lage kosten, zeker in vergelijking met beleggingsfondsen. Daar staat tegenover dat ze elk jaar kosten in rekening brengen. Zelfs als ze geen enkele transactie zouden verrichten. Op z’n minst rekenen ze kosten voor het beheer. De beheerkosten zijn wel een stuk lager dan bij klassieke beleggingsfondsen.

Als je voor losse aandelen kiest, betaal je geen beheerkosten. Maar als beginnende belegger ben je wel kwetsbaar voor het aandelenrisico. Het risico dat het rendement van een individueel aandeel een bres slaat in de waarde van je beleggingsportefeuille is ronduit groot.

Lage kosten, laag risico

In de beleggingsleer is diversificatie verheven tot de heilige graal. Door je kapitaal te spreiden over meerdere activa, reduceer je het beleggingsrisico. Tegelijkertijd hamert men erop dat beleggers de kosten in het oog moet houden. Dan gaat het om de transactiekosten. Want erin en eruit, dat kost een duit. Het kopen van aandelen is geen zero sum game. Het is een spel van verliezers. Als je aandelen koopt en later weer tegen dezelfde koers verkoopt, lijdt je per saldo verlies. Er blijft altijd geld hangen aan de strijkstok van beursmakelaars: hetzij in transactiekosten of in de spread (jargon voor het verschil) tussen de bied- en laatprijzen.

Los daarvan, als je gaat beleggen, wil je een aandelenportefeuille opbouwen. Met het oog op de lange termijn, kun je in retroperspectief kiezen voor titels als Facebook, Amazon, Microsoft, Apple, Netflix en Google. Maar tien, twintig jaar geleden wist niemand dat deze aandelen het zo goed zouden gaan doen.

Specialistische kennis

Als je met groeiaandelen aan de slag gaat, moet je over specialistische kennis beschikken. Dat is niet iedereen gegeven. Je moet niet alleen trends kunnen ontdekken, je moet ook de impact daarvan op de beurs kunnen inschatten. In een vroeg stadium in jonge bedrijven investeren is een ding, profijt halen uit beursnieuwelingen een heel ander. Ja, het loont om structureel op elke beursgang in te tekenen, maar drie jaar na de introductie noteren de meeste nieuwelingen in de min.

Het is wat dat betreft veiliger om mee te surfen op de expertise van ervaren beleggers. Vaak kopen zij aandelen voor de lange termijn. De favoriete aanhoudperiode van Warren Buffett, de bekendste belegger ter wereld, is forever: voor altijd dus. De steenrijke beleggingsexpert van Berkshire Hathaway geeft daarmee aan dat hij normaliter aandelen koopt om nooit meer te verkopen.

Elkaar niets wijsmaken

Bestaan er wel aandelen om nooit te verkopen? De 88-jarige Buffett adviseert zijn erfgenamen om na zijn overlijden in een simpele tracker te beleggen die de S&P500 volgt. Toch is hij via Berkshire Hathaway grootaandeelhouder in American Express, Apple, Bank of America, Coca Cola, Kraft-Heinz en Wells Fargo én zullen zijn kroonprinsen de activiteiten van zijn investeringsmaatschappij voortzetten.

Als volgens Buffett zijn eigen holding al niet voldoet, welke aandelen komen dan wel in aanmerking? Laten we elkaar niets wijsmaken: beleggen in één of in een handvol aandelen is gevaarlijk. Los van de marktvolatiliteit in turbulente tijden, er lonken altijd tegenslagen die het einde van de onderneming kunnen betekenen. Ook verandert de wereld almaar sneller door de technologische vooruitgang. Je moet je als belegger afvragen of het bedrijf over tien of twintig jaar wel nog bestaat.

Negatieve uitschieters

Met een goed gespreide aandelenportefeuille verklein je het risico op negatieve uitschieters. Het is niet iedereen gegeven om meteen aandelen van twintig verschillende bedrijven te kopen. Als je met een klein bedrag moet beginnen, wordt diversificatie al gauw een uitdaging. Maar de oplossing is simpel: koop aandelen van investeringsmaatschappijen.

De onderliggende reden waarom Buffett een belegging in zijn aandelen een slecht idee vindt, is het gebrek aan investeringsmogelijkheden. Berkshire Hathaway beschikt over een riante kaspositie en is gespecialiseerd in miljarden zware beleggingen en overnames. Zo kocht hij in 2009 voor een bedrag van $44 mrd Burlington Northern Santa Fe Railway op en wordt gestaag de positie in Apple uitgebreid tot $52 mrd nu.

Dicht bij huis

Het bedrijfsmodel van Berkshire Hathaway is niet uniek. HAL Trust is het investeringsvehikel van de familie Van der Vorm. Zij investeren in private ondernemingen en nemen minderheidsbelangen in beursgenoteerde bedrijven. De belangrijkste genoteerde holdings zijn: Boskalis, GrandVision, Safilo, SBM Offshore en Vopak. Daarnaast zijn er de private participaties in bedrijven als Ahrend, Atlas Services, Coolblue en FD Mediagroep. Het belang in GrandVision wordt binnen afzienbare termijn wel doorverkocht aan EssilorLuxottica.

In België heb je de schone slaapster Sofina, dat het vermogen van de familie Boël beheert. De investeringsmaatschappij hanteert wat de keuze van de sectoren betreft een duidelijke strategie. Sofina investeert wereldwijd in consumptiegoederen, digitale economie, gezondheidszorg en onderwijs. Het heeft belangen in Indiase groeibedrijven, Amerikaanse start-ups, alsook Europese bedrijven dicht bij huis. Het jaarlijkse dividend is bij Sofina een belangrijk onderdeel van het aandeel. Het stijgt sinds 1974 stapsgewijs.

Let op de kosten

Als je echt een langetermijnhorizon hebt, dan zijn aandelen de beste belegging. Maar, met je eerste spaargeld moet je geen aandelen kopen. Mocht het verkeerd aflopen, dan ben je alles kwijt. Je wilt als belegger dat je geld meer opbrengt dan een spaarrekening en tegelijk je kapitaal vrijwaren.

In principe kun je al aandelen kopen voor minder dan €1. Er komen wel kosten bij kijken. Voor bedragen tot €10.000 ben je vaak toch een tientje kwijt aan transactiekosten. De tarieven verschillen per broker, maar transacties van €1000 zijn wel een minimum. Stel je opent een positie voor €100, dan kleeft aan die aankooptransactie een kostenpost van 10%. Bij €1000 is dat 1%.

Dividend en rendement

Voor het dividendrendement moet je niet echt in investeringsmaatschappijen beleggen. HAL is wat dat betreft de spreekwoordelijke uitzondering op de regel. Het keert altijd 4% dividend uit op basis van de koers van december.

De meeste investeringsmaatschappijen voeren een progressief dividendbeleid. Hun streven om het dividend nooit ofte nimmer te verlagen, brengt met zich mee dat ze geen royale dividendbetalers zijn. Ze investeren hun geld vooral om meerwaarde te creëren. Dat betekent niet dat de familiale aandeelhouders achter investeringsmaatschappijen het dividend niet op prijs zouden stellen.

Het ultieme aandeel

De troeven van HAL Trust en Sofina zijn de sterke balans, het dividend en de waardering. Een ander aandeel dat goed in dat rijtje past is Investor. Dat is de Zweedse investeringsmaatschappij van de familie Wallenberg die 100 jaar geleden de industriële belangen van SEB Bank overnam. De aandelenportefeuille van Investor telt grote namen als ABB, AstraZeneca, Atlas Copco, Electrolux en de huidige SEB Bank.

Wie droomt er niet van om met aandelen die ene grote klapper te maken? Voor beginnende beleggers kan het nooit kwaad om met investeringsmaatschappijen te beginnen. Ervaren rotten mogen de aandelen in die sector een gewicht van 30 à 40% geven. Beleggen in investeringsmaatschappijen is een snelle, makkelijke en efficiënte manier om het beleggingsrisico te spreiden. Maar welke aandelen je ook koopt, van tevoren weet je nooit of ze het in zich hebben om uit te groeien tot het ultieme aandeel.