Grondstoffen blijven onverminderd koopwaardig

De prijzen van de meeste grondstoffen staan onder druk door een vertraging van de mondiale economische groei en de klim van de Amerikaanse dollar. Daar kwam recent de vrees voor een escalerend handelsconflict tussen de Verenigde Staten en China bovenop. Maar ondanks de turbulentie op de markt, blijven de grondstoffenposities in onze Koerswijzer koopwaardig. We openen zelfs een nieuwe.

Suiker

(ETFS Sugar ETC: ticker OD7R en ISIN-code DE000AOKRJ85 of tickersybool SUGA en ISIN-code GB00B15KY658. Beide zijn identiek, enkel de plaats van notering verschilt.)

De suikerprijs viel vorig najaar terug naar het laagste niveau sinds 2008. Dit was in hoofdzaak het gevolg van een overaanbod op de wereldwijde suikermarkt en de goedkope Braziliaanse real. In veel landen wordt de lokale suikermarkt beschermd met hoge invoertarieven of gegarandeerde minimumprijzen die boven de internationale marktprijs liggen. De VS hanteert importheffingen, terwijl in India de overheid de markt verstoort met minimumprijzen en exportsubsidies.

De afschaffing van de productiequota in de Europese Unie droeg eveneens bij aan het overaanbod. In Brazilië, de grootste producent en exporteur van suiker, boeken producenten hun kosten in reals maar worden de opbrengsten gemeten in dollars. Dit beperkt de lokale impact van de lagere suikerprijs op de internationale markt. Een deel  van de ruwe-suikeroogst wordt er omgezet in ethanol. Hoe hoger de olieprijs, hoe hoger de omzettingsgraad, vandaar de positieve prijscorrelatie tussen olie en suiker.

De International Sugar Organisation verwacht voor het lopende oogstjaar een aanbodoverschot van 2,2 miljoen ton. Nog steeds een surplus, maar wel al flink lager dan vorig oogstjaar, toen het overschot 7,3 miljoen ton bedroeg. Vanaf volgend oogstjaar zou het surplus plaats maken voor een deficit. Op korte termijn is de evolutie van de Braziliaanse real de belangrijkste parameter om te volgen.

Goud en Zilver

(ETFS Physical Gold: ISIN-code JE00B1VS3770. ETFS Physical Silver: ISIN-code JE00B1VS3333)

Goud en zilver zetten het jaar heel sterk in, om vanaf februari/maart terug te vallen en alle winst weer kwijt te spelen. De goudprijs klom van $1280 per troy ounce naar bijna $1350 eind februari. Na 5 maanden in 2019 noteert goud nagenoeg ongewijzigd in dollars, en met een klein positief rendement in euro’s. Zilver verging het slechter, want de prijs van het goedkoopste edelmetaal staat 7%  lager dan bij de start van 2019.

Opmerkelijk is dat de prijsverhouding tussen goud en zilver is opgelopen naar meer dan 89, het hoogste niveau sinds 1991. Dit is fors boven het gemiddelde van de voorbije tien jaar (66,2). Historisch gaat een normalisering van de prijsverhouding (dus een lagere goud/zilver-ratio) gepaard met een stijging van de goudprijs. Dit impliceert dat de zilverprijs in dat geval nog harder zal stijgen dan de goudprijs. Wat betreft de industriële vraag naar zilver is de prijs van weinig belang omdat voor de meeste toepassingen (elektronica) het aandeel van zilver in de totale kostprijs erg laag is. Stijgende zilverprijzen leiden daar dus niet onmiddellijk tot een lagere vraag. Dit is ook niet het geval wat de investeringsvraag betreft. Hogere prijzen trekken zelfs meer investeerders aan.

Ondanks de lage prijs is het sentiment bij investeerders tegenover goud en zilver op dit moment erg negatief. Cijfers van het Silver Institute laten zien dat het mondiale zilververbruik vorig jaar met 4% is gestegen. Daarbij nam zowel de investeringscomponent als de verkoop van staven en munten toe. Aan de aanbodzijde daalde de mijnproductie voor het derde jaar op rij (-2%).

Het is niet de vraag of er een normalisering komt van de goud/zilver-ratio, maar wel wanneer. Zilver is niet alleen goedkoop tegenover goud, maar ook in vergelijking met andere activa. Zo was de verhouding tussen zilver en de S&P500 in vijftien jaar niet meer zo laag. Maar ook voor goud blijf ik positief. Centrale banken kochten vorig jaar gezamenlijk met 650 ton. Dat is de grootste hoeveelheid sinds 1971 toen de dollar en goud van elkaar werden losgekoppeld. Een groter aandeel van goud in de valutareserves is een signaal dat centrale bankiers in de toekomst hogere goudprijzen verwachten.

Koper

(ETFS EUR Daily Hedged Copper ETC: ISIN-code DE000A1NZLL0)

De prijs van een ton koper piekte vorige zomer nog boven $7000, maar corrigeerde door de beursmalaise in het najaar naar minder dan $6000. Tijdens de eerste maanden van 2019 herstelde koper mee met de beursindexen naar $6500 per ton, het hoogste niveau in negen maanden. De voorbije weken ging het opnieuw bergaf, en dook de koperprijs onder de grens van $6000. De verhoging van de invoertarieven op producten uit China, de grootste koperverbruiker ter wereld, is nadelig voor de Chinese exportindustrie. De hogere tarieven komen bovenop een wereldwijde groeivertraging.

Op korte termijn wordt de koperprijs gestuurd door het sentiment op de financiële markten. Dit wordt bepaald door de nieuwsstroom rond de handelsoorlog. Verzoenende taal kan voor een snel herstel zorgen. Anderzijds kan een escalatie de daling versnellen, maar van dit scenario gaan we voorlopig niet uit. Geen van beide partijen heeft immers belang bij een patstelling.

Op langere termijn liggen de kaarten gunstig voor koper. De toenemende trend naar elektrificatie (hernieuwbare energie, elektrische voertuigen) en de aangekondigde grote infrastructuurinvesteringen in verschillende landen ondersteunen de vraag. Tegelijk kan de aanbodzijde de verwachte groei van de vraag niet volgen. Marktonderzoeker CRU verwacht vanaf 2021 een tekort op de wereldwijde kopermarkt.

Platina

(ETFS Physical Platinum: ISIN-code JE00B1VS2W53)

Platina bevindt zich in een neerwaartse trend, nadat de prijs van het edelmetaal in 2008 had gepiekt boven $2300 per troy ounce. In 2011 kwam er een opleving naar $1920 toen de goudprijs een nieuw hoogtepunt bereikte. Toch zagen we het voorbije decennium een patroon van lagere toppen en lagere bodems. Platina zette 2019 erg goed in, met een klim van $800 naar $925 per troy ounce, maar intussen heeft het edelmetaal deze winst opnieuw verspeeld. Platina is zowel in vergelijking met zustermetaal palladium als met goud historisch erg goedkoop. De premie tegenover goud heeft sinds 2014 plaats gemaakt voor een deficit en sinds 2017 is ook palladium duurder dan platina.

Fundamenteel is er een aanbodoverschot op de mondiale platinamarkt, maar katalysatorenproducent Johnson Matthey ziet dit snel omslaan in een tekort. De World Platinum Investment Council voorspelt dit jaar een groei van de investeringsvraag met 8% terwijl de stijging van het aanbod beperkt zal blijven tot 4%. Ongeveer 70% van de mondiale productie komt uit Zuid-Afrika. De huidige prijs is nauwelijks voldoende om de productiekosten te dekken. Daardoor hebben de mijnen met de hoogste kostenstructuur al de productie stilgelegd. De pijn wordt nog wat verzacht door de goedkope Zuid-Afrikaanse rand, maar als de lokale munt in waarde stijgt tegenover de Amerikaanse dollar dreigt de hele industrie kopje onder te gaan. Platina blijft koopwaardig.

Granen

(ETFS Grains: ticker OD7Y en ISIN-code DE000AOKRKF9)

De lage granenprijzen zijn het gevolg van enkele opeenvolgende jaren met recordoogsten en oplopende voorraden. Daar kwam in 2018 nog een handelsconflict bij met de grootste afnemer, China. De granen zitten in het middelpunt van het handelsconflict met de VS, waardoor China zich nu gaat bevoorraden in Zuid-Amerika. Wel ongewoon is dat de gecombineerde shortpositie van maïs, soja en tarwe op de CBOT nooit eerder zo hoog was. In het noordelijk halfrond is het zaaiseizoen gestart. Dat wordt gevolgd door het groeiseizoen en daarna de oogst. Door de late winterprik in Noord-Amerika en het natte voorjaar ging het zaaiseizoen traag van start. Toch leidde dit amper tot prijsstijgingen.

Dat er op dit moment helemaal geen weerpremie in de prijzen zit, en de shortpositie zelfs op recordniveau staat, is wel uitzonderlijk. De huidige prijzen houden rekening met een scenario waarbij de oogsten en de Amerikaanse dollar aanhoudend hoog zullen blijven en China zich zal blijven afwenden van de VS wat de invoer van granen betreft. Een blijvende combinatie van deze elementen is op langere termijn niet realistisch. De beste manier om op een gespreide manier in te spelen op een klim van de granenprijzen is via de ETFS Grains Deze schaduwt de prijsevolutie van de Bloomberg Grains Subindex. Die is samengesteld uit soja (38%), maïs (36%) en tarwe (26%).

Nieuwe tip: koffie

(ETFS Coffee: ticker OD7B en ISIN-code DE000A0KRJT2)

De koffieprijs daalde in mei naar het laagste niveau sinds 2005. Aan de aanbodzijde is Brazilië de grootste producent en exporteur, gevolgd door Vietnam en Colombia. Net als bij suiker speelt de goedkope Braziliaanse real een grote rol in de lage koffieprijs. De munt daalde sinds 2011 met niet minder dan 65% in waarde tegenover de Amerikaanse dollar. Ondanks het aantreden van een nieuwe regering die economisch orde op zaken moet stellen, wil de real voorlopig niet stijgen.

De huidige situatie is niet houdbaar. In Colombia en de centraal-Amerikaanse koffielanden ligt de marktprijs onder de productieprijs. Ook in Brazilië is de kritische grens stilaan bereikt en Vietnamese boeren wachten  met verkopen omdat de prijs te laag is. De recente zware regenval in Brazilië en de vorst in hoger gelegen gebieden maken de eerdere prognose van een goede oogst onzeker. Ook de voorraden zijn de voorbije weken afgenomen. Aan de vraagzijde nam de mondiale koffieconsumptie dit decennium al met meer dan 15% toe. Het Amerikaanse Ministerie van Landbouw verwacht voor dit jaar een recordverbruik omdat met name in Azië de koffieconsumptie sterkt toeneemt. Bij landbouwgrondstoffen lossen fysieke overschotten door de marktwerking vanzelf op en dit gaat vaak sneller dan verwacht. Op korte termijn is de bodem onmogelijk te voorspellen, maar het huidige prijsniveau vormt een goed instapmoment voor koffie.

Grondstoffen koopwaardig

Hoewel het beeld op korte termijn voor lang niet alle grondstoffenposities in onze Koerswijzer gunstig is, als gevolg van de sterke dollar en het handelsconflict tussen China en de VS, blijven deze beleggingen voor de lange termijn onverminderd koopwaardig.