De lange termijn verdient meer aandacht van bedrijven

Dat de gerichtheid van veel bedrijven op de onmiddellijk nabije toekomst suboptimale uitkomsten heeft, komt goed naar voren in een onderzoek van KPMG. De onderzoekers, Lars Kurznack en Raymond Timmer, bekeken hoe een bedrijf het best waarde kan creëren.

Zij signaleerden dat de gerichtheid op de korte termijn van bedrijven toeneemt. De druk op de bedrijfsleiding om te presteren, die onder meer wordt gevoed door aandeelhoudersactivisme, is sterker dan vroeger. Ook scheppen de snelle veranderingen in de omgeving van het bedrijf onzekerheid voor de verre toekomst.

Dit stimuleert bedrijfsreacties die gericht zijn op een termijn die voor leiding en beleggers overzichtelijk is. De toenemende stroom aan aandeleninkopen door bedrijven is er een voorbeeld van. Dat geldt ook voor bezuinigingen op kosten die toch ook de omzet beïnvloeden, zoals Onderzoek en Ontwikkeling of Marketing.

Minder grijpbare factoren

De hypothese van de onderzoekers luidde dat de kortetermijngerichtheid en de eenzijdigheid daarvan, zoals de gerichtheid op onmiddellijke aandeelhouderswaarde, juist waarde vernietigt. Een onderneming zou zich meer moeten richten op wat in de sector de doorslaggevende factoren zijn om op lange termijn te floreren.

Dat zijn veelal minder de tastbare financiële doelen en meer de doelstellingen die het karakter van het product of de sector betreffen. Voorbeelden zijn het centraal stellen van de klant, de expertise van werknemers en het innovatievermogen van de onderneming. Dat geldt ook voor het belang van de rol van de onderneming in de samenleving.

Juist deze minder grijpbare facetten (zogeheten intangibles) zouden meer in de ondernemingsdoelstellingen moeten doorklinken en gekwantificeerd moeten worden.

Gecombineerde aanpak

Ondernemingen doen er volgens Kurznack goed aan af te stappen van de overtuiging dat een langetermijn-focus onverenigbaar is met de toenemende druk op snelle prestaties en andersom. Of dat een focus op niet-financiële prestaties ten koste zou gaan van aandeelhouderswaarde (persbericht KPMG, 2 mei).

Het langetermijndenken dient volgens de auteurs dus wel degelijk gecombineerd te worden met een kortere focus. Zo kunnen nieuwe uitdagingen effectief tegemoet getreden worden en ingepast worden in de strategie. In een toelichting noemde Kurznack onder meer 3G Capital, dat bij bedrijven als AB InBev snel een kostenreductie doorvoerde en nu ontdekt dat dit repercussies heeft voor de financiële prestaties op langere termijn.

Een succesvolle bedrijfsstrategie kent meerdere lagen: korteretermijndoelen met daar overheen een laag van de strategische doelen voor een later moment. Die laatste zijn tevens sturend voor de eerste. Het gaat volgens Kurznack om de optimale mix van korte- en langetermijn-oriëntatie.

Verder kijken

De onderzoekers hebben over een periode die liep van 2003 tot 2017 honderden bedrijven uit de VS, het VK, Nederland en Duitsland onderzocht. Die zijn gecategoriseerd op de meerdere mate waarin zij een langetermijnstrategie volgden die was gebaseerd op de cruciale intangibles zoals onderzoek en ontwikkeling en talentontwikkeling en op de mindere mate waarin zij dividend uitkeerden en aandelen inkochten. De uitkomst was dat aandacht voor de lange termijn loont.

Zowel op omzet (1,9 procentpunt extra gemiddeld per jaar, naar 6,1%), als op nettowinst (3,9 procentpunt extra, tot 8,5%) en beurswaarde (heel licht) scoorden bedrijven die verder keken beter en was de stijging van die drie criteria stabieler (minder volatiel) dan bij de bedrijven die dat niet deden en die meer kortetermijnstrategieën navolgden. Die verschillen tikten over de gemeten 15 jaar flink aan.