Nabeurs: pssst… bedrijfje overnemen?

KPN was een van de sterren van de afgelopen beursweek met een koerswinst van ruim 6%. Het telecombedrijf staat in de warme belangstelling van het Canadese Brookfield. Het investeringsfonds zou overwegen om samen met Nederlandse pensioenfondsen een bod uit te brengen op de onderneming. Of het zover komt, hangt voor een groot deel af van hoe KPN er zelf in staat. Het concern heeft een speciale stichting waarmee het ongewenste interesse kan afwimpelen, zoals de Mexicaanse investeerder Carlos Slim in 2013 merkte.

De overnamespeculatie rondom KPN staat niet op zich. Half december bracht het Deense Saxo een bod uit op BinckBank. En als we de experts mogen geloven, komt daar in de rest van het jaar nog een flink aantal fusies en overnames bij.

Overnamekriebels

De beschikbaarheid van kapitaal is in ieder geval geen struikelblok. De bedrijfswinsten in de Verenigde Staten zijn sinds halverwege 2010 verdubbeld naar meer dan $8.000 mrd per jaar. Bovendien is de rente in grote delen van de wereld nog zeer laag, terwijl Amerikaanse ondernemingen de vruchten plukken van belastingverlagingen. Daar komt bij dat prijs een minder groot obstakel is dan een jaar geleden. De koers-winstverhouding van de S&P 500 Index voor 2019 komt op iets meer dan 15. Dat is bijna het laagste niveau in vier jaar tijd – en een koopje vergeleken bij de k/w van 18,5 van eind 2017.

Deloitte legt jaarlijks duizend topmannen van topbedrijven en investeringsmaatschappijen de vraag voor wat zij verwachten van de fusie- en overnamemarkt. Maar liefst 76% van die topmanagers rekent erop dat de overnameactiviteit in de komende twaalf maanden gaat toenemen. Bij durfkapitalisten is dat zelfs 87%.

Mislukte overnames

Het is nog maar de vraag of beleggers blij moeten worden van een stijging van het aantal transacties. Een aankoop is namelijk bepaald geen garantie voor succes. Enkele jaren geleden becijferde Harvard Business Review dat 70 tot 90% van alle transacties niet de gehoopte omzet- en efficiencyvoordelen oplevert. Consultancyfirma KPMG had daarvoor al in kaart gebracht dat ruim 80% van de transacties ertoe leidt dat de beurskoers van de kopende partij achterblijft bij het beursgemiddelde. Het heeft er overigens wel alle schijn van dat het bedrijfsleven lessen trekt uit het verleden. In plaats van het aanboren van veelbelovende nieuwe markten, zijn overnames momenteel vooral ingestoken op synergievoordelen en besparingskansen. Uit een rapport over de overnameactiviteit in 2019 van JPMorgan Chase blijkt dat maar liefst 78% van de overnames betrekking heeft op bedrijven in de eigen sector. In 2013 was dat nog maar 36%.

Wordt 2019 een recordjaar?

Een tweede reden om de stevig groeiende overnameactiviteit met enige onrust te bekijken, is de relatie tussen transactievolume en marktsentiment. In het verleden bereikte het aantal overnames en fusies vaak een hoogtepunt vlak voordat het beursklimaat omsloeg. Goede voorbeelden zijn het jaar 2000 ($3,5 biljoen transactiewaarde) en 2007 ($4,6 biljoen transactiewaarde). Volgens deze statistiek hoeven beleggers zich in ieder geval de komende maanden nog geen zorgen te maken. De $4,1 biljoen van vorig jaar blijft zowel achter bij het record uit 2007 als bij de $4,5 biljoen uit 2015.

De toenemende overnameactiviteit kan de aandacht trekken van opportunistische beleggers. Het vinden van potentiële prooien is echter een lastige klus. Van de overnamelijstjes die elk jaar opduiken, wordt hooguit 10 à 20% van de bedrijven daadwerkelijk overgenomen. In plaats van te speculeren op een overname, is het aantrekkelijker te beleggen in concerns die hoe dan ook profiteren van het groeiende aantal transacties.

Winnaars van de overnameslag

Goldman Sachs (GS) en Morgan Stanley (MS) staan in de top van de lijstjes van zakenbanken die bij de meeste deals betrokken zijn. Toegegeven: de laatste kwartalen was de inkomstengroei in dit segment minder sterk dan je in de huidige markt zou verwachten. Dat wordt deels veroorzaakt doordat de adviesvergoeding pas wordt uitbetaald na het afronden van de overname of fusie. Afgelopen najaar schreef The Financial Times dat dit proces door kritische toezichthouders en toenemende transactiewaarde steeds langer duurt. Op korte termijn is het besluit van de Federal Reserve om de rente voorlopig niet te verhogen ook een tegenvaller voor Amerikaanse financials. Maar dat wordt ruimschoots weerspiegeld in de waardering. Goldman Sachs en Morgan Stanley worden verhandeld voor minder dan acht maal de verwachte winst voor 2019. Ook zonder overnamefantasie is dat een alleszins aantrekkelijke prijs.