Column: De grootste risico’s voor 2019
Op de eerste plaats komt Bremmer met een lange lijst ‘rotte appels’, waarvan ik er vier zal benoemen. Om te beginnen is dit de Amerikaanse president die ontelbare keren heeft gezegd dat de rechterlijke macht vooringenomen is en dat journalisten de vijanden van het volk zijn. Ten tweede zijn er de landen van de Europese Unie, die hard op weg zijn om steeds minder met elkaar samen te werken. Ten derde zijn de wereldwijde allianties aan het verzwakken en ten vierde gaat er door de automatisering een steeds groter gedeelte van de bedrijfswinsten naar de aandeelhouders en steeds minder naar de werknemers.
Proces
In 2019 zal het volgens Bremmer nog niet misgaan. Het duurt namelijk jaren voordat rotte appels echt schade kunnen aanrichten. Een geopolitiek stelsel afbreken is een proces van erosie en niet van plotselinge veranderingen. Zo hadden de Europese populisten in 2014 bijvoorbeeld 28% van het Europese parlement in handen. De peilingen voor de verkiezingen van 2019 wijzen uit op 37%.
China vs Verenigde Staten
Op nummer twee, na de rotte appels, staat de relatie tussen China en de Verenigde Staten. Beide landen willen geen militaire confrontatie, maar er zijn genoeg scenario’s te bedenken voor een crisis. In 2001 was er een botsing tussen een Chinese straaljager en een Amerikaans spionagetoestel boven de Zuid-Chinese Zee. In goede tijden zijn dit soort zaken beter in goede banen te leiden, dan wanneer de verhoudingen al onder druk staan.
Internetoorlog
Op nummer drie staat de ontwikkeling van de internetoorlog. Tien jaar geleden hebben de Amerikanen en de Israëliërs via een hack een gedeelte van het Iraanse nucleaire wapenprogramma vernietigd. Nu, tien jaar verder, is de technologie om een internetoorlog te voeren een stuk verder ontwikkeld. Niemand heeft echter een idee hoe de krachtbalans is tussen de verschillende landen. De Amerikaanse overheid heeft onlangs aangekondigd vaker een preventieve aanval te zullen doen.
Bremmer geeft in een interview aan Bloomberg aan dat de huidige toestand van de wereld ervoor zorgt dat er bij de volgende financiële crisis zoals 2008 geen gecoördineerde aanpak zal zijn. Ik zou eraan toe willen voegen dat de centrale banken ook minder gereedschap hebben dan in 2008. De wereld staat aan de vooravond van een donkere tijd…