Column: de financiële markten zijn oververhit

Hierbij streep ik de ontvangen dividenden even weg tegen de inflatie. Een dollar van 1958 had immers meer koopkracht dan een dollar uit 1974. Uniek was deze periode niet. Ook in 1921, 1932, 2003 en 2009 stonden de aandelenkoersen op niveaus die een paar jaar eerder ook al op de borden waren te zien. Hier was geen oorlog voor nodig.

Emoties

Aandelenkoersen kunnen zover terug in de tijd omdat veel beleggers handelen op basis van emoties en niet op basis van waarderingen. Mensen rennen naar de aandelenmarkt wanneer zij gegarandeerd te veel betalen, met als gevolg veel te hoge waarderingen. En zij dumpen hun bezittingen wanneer zij er gegarandeerd te weinig voor krijgen, met als gevolg veel te lage waarderingen. Dit klinkt misschien onwaarschijnlijk, maar waarom openden Nederlandse beleggers in het jaar 2000 dan de meeste beleggersrekeningen? In dat jaar stond de AEX op 700 punten, en zeven jaar later gleed de AEX onder de 200 punten.

In 2018 zijn er zoveel extremen op de financiële markten, dat dit wel een belangrijk jaar moet zijn. Ten eerste hebben fondsmanagers nooit eerder in de geschiedenis zoveel aandelen, zo weinig cash en zo weinig obligaties in hun beleggingsportefeuilles gehad. Ten tweede waren speculanten nooit eerder zo gefixeerd op een stijgende vijfjaarsrente.

Ten derde zijn er nog nooit zoveel longposities geweest in de olie- en kopermarkt.

Op de vierde plaats zijn er nog nooit zoveel short posities geweest in de Amerikaanse dollar. En tot slot zijn er nog nooit zoveel long posities geweest in de Europese euro.

Alle voorgaande data gaan over een periode van minimaal negentien jaar.

Het is uiteraard mogelijk dat voor de eerste keer in de geschiedenis de massa op een extreem moment goed zit (dit betekent dalende dollar, stijgende euro, stijgende rentes, stijgende olie- en koperprijs). Ik geloof echter in twee uitspraken van John Templeton, die volgens Forbes de beste stockpicker van de twintigste eeuw was. Ten eerste: “The four most expensive words in the English language are: ‘this time it’s different’.” Ten tweede: “bull markets are born on pessimism, grow on skepticism, mature on optimism and die on euphoria”. Dit wil niet zeggen dat alle belangrijke markten binnenkort gaan draaien. Als ik iets heb geleerd in de afgelopen jaren, is het wel dat het altijd nog extremer kan.