Schulden VS rijzen de pan uit

Aandelenmarkten proberen sinds de correctie van begin februari om hun opwaartse momentum te hervinden. Makkelijk is dat echter niet. Nu de Fed is begonnen met het terugdraaien van monetaire verruiming en de rente oploopt, vertoont de wereldwijd oplopende schuldpositie een verontrustend beeld. Dat geldt vooral voor de Verenigde Staten. Dat land kampt met een drievoudig probleem: oplopende schulden van zowel consumenten, bedrijven als de overheid.

Goedkoop lenen

De totale schuld van Amerikaanse huishoudens bedroeg eind 2017 meer dan $13 bln dollar. Dat is het hoogste niveau aller tijden. De trend van toenemende creditcardschulden en het afsluiten van meer hypotheken, auto- en studieleningen suggereert dat er weinig welvaartsschepping plaatsvindt onder Amerikaanse gezinnen. Het economische herstel heeft zich onder consumenten vooral gemanifesteerd in de opbouw van ‘goedkope’ schulden. Dat is is het gevolg van de lage rentestand door het soepele monetaire beleid van de Fed. Maar die schulden worden duurder naarmate de rente meer oploopt. De stapsgewijze renteverhoging van de Fed kan grote gevolgen hebben voor tal van sectoren. De woningmarkt en de auto-industrie springen daarbij het meest in het oog.

Het plaatje van de Amerikaanse bedrijfsschulden oogt al net zo zorgelijk. Uit recent onderzoek van S&P Global Ratings blijkt dat 37% van de 13.000 onderzochte bedrijven een schuld-winstverhouding heeft van 5. Dat is een ratio die hoger ligt dan aan de vooravond van de kredietcrisis in 2007. Doordat veel bedrijven in de VS op hun top in de bedrijfscyclus zitten, vormen hogere financieringskosten een belangrijk risico. Het einde van goedkope financiering zou kunnen leiden tot liquiditeitsproblemen, en wellicht uitmonden in een reeks van faillissementen.

Daar komt bij dat de afgelopen jaren veel van het geleende geld door bedrijven werd gebruikt om eigen aandelen terug te kopen. Dat heeft de beurzen een flinke zet in de rug gegeven. Sterker nog, diverse analisten zijn van mening dat ‘stock buybacks’ een van de belangrijkste katalysatoren zijn geweest van de jarenlange trend van stijgende aandelenkoersen. Door de afhankelijkheid van goedkope schuld zullen aandelenprijzen vanuit die hoek echter minder steun ondervinden nu lenen door de oplopende rente steeds duurder wordt.

Kopers worden schaars

En dan is daar de torenhoge Amerikaanse staatsschuld, waarvan de teller inmiddels boven de $21 bln staat. Met de infrastructurele investeringen ter waarde van $1,5 bln die de Amerikaanse president Trump in het vooruitzicht heeft gesteld, lijdt het geen twijfel dat de overheid steeds dieper in de rode cijfers zal raken. Die schulden moeten gefinancierd (blijven) worden.

De Fed is jarenlang de grootste koper geweest van Amerikaans schuldpapier. Nu het beleid van monetaire verruiming echter ten einde is gekomen en de balans van de Fed zal worden afgebouwd, zijn buitenlandse investeerders de enige overgebleven kandidaten. De grootste buitenlandse houders van Amerikaanse schatkistpapier, China en Japan, zijn echter al gestopt met het kopen van deze staatsobligaties. Met het oog op de importheffingen die Trump recent heeft opgelegd, is het bovendien niet ondenkbaar dat China, als grootste slachtoffer, ter vergelding haar Amerikaanse staatsobligaties agressief van de hand doet.

Kijkend naar de totale Amerikaanse schuldenpositie, in combinatie met de hoge waarderingen, wordt het wellicht tijd voor beleggers om de blootstelling aan Amerikaanse effecten af te bouwen. In hun zoektocht naar rendement zouden ze de blik beter kunnen verleggen naar andere delen van de wereld.