Beleggen zal nooit meer hetzelfde zijn

Beleggers raken steeds meer gewend aan de apps en online dashboards die snel toegang tot koersinformatie en handelsplatforms geven. Met één swipe op de smartphone legt de belegger zijn order in en krijgt razendsnel informatie over de uitvoering ervan.

Het is slechts één van de zichtbare wijzen waarop beleggen de komende tijd verandert. Zo experimenteren diverse aanbieders met fintech-toepassingen die de klant helpen om beter te beleggen. Fintech, een samentrekking van de Engelse woorden ‘financial’ en ‘technology’, staat voor innovatie in de financiële sector op basis van technologie. Deze technieken geven de belegger ook steeds meer inzicht in zijn beleggingsgedrag, bijvoorbeeld door een signaal als hij meer handelt dan gemiddeld of verliesgevende aandelen lang in portefeuille houdt. Wie vermogen opbouwt voor zijn pensioen, kan dagelijks de stand van zaken zien. Daarin zijn niet alleen de beleggingsportefeuille, maar ook de overwaarde van de woning, de spaarrekening en het opgebouwde pensioen bij vorige werkgevers opgenomen.

Financiële doelen

Door de inzet van technologie wordt beleggen makkelijker, persoonlijker en goedkoper. Dat is belangrijk, want Nederlanders moeten in toenemende mate zelf vermogen opbouwen om hun financiële doelstellingen te halen. Collectieve regelingen als de AOW en studiefinanciering zijn door maatschappelijke veranderingen steeds moeilijker te betalen en worden versoberd. Dat geldt ook voor pensioen. Door de toegenomen levensverwachting is meer geld nodig om een langere periode van intensieve zorg en huisvesting te betalen tegen hogere kosten. En dit terwijl het pensioen dat Nederlanders collectief opbouwen juist daalt door het toenemende aantal zelfstandigen en de versobering van pensioenregelingen bij bedrijven.

Het inkomen voor later is niet het enige waar we voor moeten beleggen. Er is ook steeds meer eigen vermogen nodig voor studiekosten en voor de aankoop van een (andere) woning.

Sparen volstaat niet

Wie de historische rendementen vergelijkt, ziet dat het niet lukt om vermogen op te bouwen met sparen alleen. De spaarrente is historisch laag en houdt de lage inflatie nauwelijks bij. En dan is er nog de vermogensrendementsheffing. In box 3 betaalt iedere Nederlander een vast percentage belasting over zijn vermogen boven de belastingvrije voet, ongeacht het werkelijke rendement. De belastingdruk die de vermogensrendementsheffing oplevert wordt door het nieuwe kabinet waarschijnlijk wel iets aangepast. Maar nog steeds teren veel spaarders in op hun vermogen, en de verandering van een forfaitaire belasting naar een heffing op het daadwerkelijk behaalde rendement lijkt nog ver weg. Niet alleen is de administratie van het werkelijke rendement complex, ook fluctueren bij het belasten van reëel rendement de belastingopbrengsten met de koersen op de financiële markten. Het ministerie van Financiën is natuurlijk gebaat bij een stabiele inkomstenstroom.

Met dank aan big data

Diverse ontwikkelingen maken beleggen dus tot een noodzaak. Dat gaat wel gepaard met een kritische houding tegenover actief beheer, een gevolg van de onaangename verrassingen voor beleggers tijdens de financiële crisis. Verschillende beleggingscategorieën bleken toen veel meer gecorreleerd dan verwacht. Bovendien bleken vele actieve beheerders zich niet aan de daling op de aandelenmarkten te kunnen onttrekken.

Deze ontwikkeling heeft grote invloed op het aanbod van beleggingsproducten. De groei van passieve beleggingsproducten als ETF’s is onstuitbaar, en wie wél actief belegt (of laat beleggen) wil meer inzicht in het verwachte rendement en het risico. De wetgeving helpt daarbij. Fondsen en andere beleggingsproducten moeten vanaf 2018 vergezeld gaan van een zogeheten PRIIPs KID-document. Dat is een Europese variant op de essentiële beleggingsinformatie, die meer inspeelt op de werkelijke vragen van beleggers. Zo laat de wijzer zien hoe een product zich naar verwachting houdt in een markt die snel en hard onderuit gaat. Een pré voor risico-averse spaarders, maar ook voor ervaren beleggers. De belegger wil ook weten waar het rendement vandaan komt: is het een kwestie van talent of puur geluk? Niet voor niets is er een hernieuwde waardering voor wetenschappelijke inzichten in de beleggingsindustrie. Fondsen die beleggen volgens wetenschappelijk bewezen en controleerbare strategieën zijn momenteel populair.

Kies de juiste factor

Een voorbeeld van dit ‘evidence based’ beleggen is factorbeleggen. Al sinds de jaren ’30 is bekend dat bepaalde factoren – zoals volatiliteit, kwaliteit, grootte, momentum en waardering – bepalend zijn voor groei en rendement. Het gebruik van dergelijke inzichten zal de komende jaren verder toenemen, met dank aan big data. Door snelle en geavanceerde data-analyse kunnen beheerders enorme hoeveelheden gegevens analyseren en zo de factoren herkennen die bepalend zijn voor risico en rendement. Met die kennis is het mogelijk beleggingsportefeuilles samen te stellen die aansluiten op specifieke behoeften. Het aantal beleggingsfondsen en ETF’s dat factoren gebruikt bij de aandelenselectie, neemt snel toe. De belegger die een portefeuille wil die schokbestendig is en onder diverse marktomstandigheden goede resultaten laat zien, kiest voor een belegging die goed scoort op de factoren volatiliteit en kwaliteit. Liever wat meer rendement en niet bang voor risico? Dan is momentum een factor om rekening mee te houden in de portefeuille.

Door de beschikbaarheid van data en de toenemende mogelijkheden om die te analyseren, is het makkelijker om portefeuilles aan te laten sluiten bij de uiteenlopende wensen van beleggers, zoals de wens om alleen te beleggen in bedrijven die duurzaam ondernemen. Veel vermogensbeheerders werken met gespecialiseerde onafhankelijke research­bedrijven die gedetailleerde informatie verzamelen over de duurzaamheid van ondernemingen. Dat leidt tot interessante inzichten, bijvoorbeeld dat autoproducent BMW veel duurzamer is dan het vermeend groene Toyota. Aan de belegger de keuze of hij de research wil lezen, of dat hij juist alleen de online duurzaamheidsindicator van zijn broker of vermogensbeheerder gebruikt die in een oogopslag toont hoe duurzaam een bedrijf is.

Toegankelijkheid

Veel van de veranderingen die beleggen makkelijker en inzichtelijker maken, komen niet van de fin-kant van fintech. Het is vooral de tech-kant die veranderingen aanjaagt: kleine bedrijven die, niet gehinderd door historie, regeldruk en landelijke kantorennetwerken, oplossingen bedenken die aansluiten bij de wens van de belegger. In het Verenigd Koninkrijk heeft de Britse toezichthouder FCA zelfs een proeftuin voor jonge bedrijven in de financiële technologie geopend. In de ‘Sandbox’ kan zonder veel overheidsregels geëxperimenteerd worden met financiële innovatie. Niet voor niets waren het niet-financiële bedrijven die in de Verenigde Staten als eerste nadrukkelijk naar buiten traden met robo-advies, waarbij de menselijke factor totaal uit het portefeuille-beheer is verdwenen. Nu volgen ook de traditionele vermogensbeheerders dit voorbeeld. De klant belegt in door robotsoftware beheerde modelportefeuilles, op basis van enorme hoeveelheden data en een algoritme dat dit structureert. Robo-advies is simpel en goedkoop, en sluit aan bij de wens van veel beleggers in spe. Op basis van informatie over de beleggingsdoelen en de horizon van de belegger, bepaalt de robot de ideale beleggingsportefeuille. De klant krijgt een goed gespreide portefeuille van ETF’s die automatisch herschikt als de marktomstandigheden of de financiële situatie daar aanleiding toe geven. Door schaalvoordelen kan de vermogensbeheerder deze dienst tegen lage kosten aanbieden. Amerika loopt daarin voorop: online vermogensbeheerders als Betterment en Wealthfront bieden beheervergoedingen van 0,25% procent per jaar.

Kritiek op de robot-adviseurs is er ook. Zo zouden marktomstandigheden die de software niet ‘begrijpt’, kunnen leiden tot onbedoelde transacties. Uit tests met historische data bleek dat sommige robots koersdalingen rond de Arabische Lente en de olieramp in de Golf van Mexico zagen als koopmomenten voor respectievelijk opkomende markten en oliemaatschappij BP – reden om de filters verder te verbeteren.

Persoonlijker

De opkomst van de robo-portefeuille en ander geautomatiseerd financieel advies lijkt niet te stoppen. De voordelen voor beginnende beleggers zijn dan ook evident. Zo is de investeringsdrempel laag: klanten kunnen al met €10 inleg beginnen met het opbouwen van vermogen. Bovendien zijn de verwachte rendementen en risico’s transparant. Ook voor ervaren beleggers biedt dit voordelen. Beleggen wordt goedkoper, door automatisering en door de prijsdruk die nieuwkomers veroorzaken (zie kader). Maar het wordt vooral ook persoonlijker. De online platforms coachen beleggers met aantrekkelijke tools bij het behalen van hun financiële doelen. Bijvoorbeeld door het creëren van specifieke portefeuilles voor doelen in de toekomst. Daar profiteert ook de ervaren belegger van.

Checklist: zijn uw beleggingen toekomstbestendig?

Beleggen wordt de komende jaren makkelijker, persoonlijker en goedkoper. Geldt dat ook voor uw beleggingsportefeuille nu? Kleine veranderingen kunnen het beheren en renderen van uw portefeuille verbeteren.

Gericht naar het doel

Het opbouwen van vermogen gaat beter als de portefeuille is afgestemd op uw doelen in de toekomst. Kies een verhouding tussen risico en rendement die aansluit op uw beleggingshorizon en het beoogde rendement. Zo neemt u niet te veel of te weinig risico. In de opleiding Gestructureerd opbouwen van vermogen van de Beleggers Belangen Academy leert u hoe u een portefeuille opbouwt die aansluit bij uw doelen. (Meer informatie op: beleggersbelangen.nl/academy)

Overweeg een alternatief

Het vervangen van – een deel van – uw individuele beleggingen door een fonds of ETF kan het rendement en risico van de portefeuille verbeteren. In sommige courante markten is het lastig de index te verslaan, en dan kan een indextracker een goed alternatief zijn. In andere markten is het juist lastig om rendement te behalen met een buy-and-hold strategie, zoals in de obligatiemarkt. Een actief beheerd fonds kan dan een alternatief zijn.

Betaal niet te veel belasting

Veel beleggers hebben naast hun beleggingsportefeuille ook nog cash. Controleer wat u aan belasting betaalt over uw vermogen boven de belastingvrije voet in box 3. Int de fiscus de jaarlijks de effectieve heffing van 1,2% over uw spaarrekening met 0,9% rente? Het kan aantrekkelijk zijn om een groter deel van uw vermogen te beleggen en zo het rendement op lange termijn en de belastingdruk op uw vermogen te verlagen.

Kijk naar de kosten

Kosten gaan direct ten koste van het rendement. Controleer daarom regelmatig of er een alternatief tegen lagere kosten is voor uw broker, beleggingsfonds of indextracker.

Wie mag dit artikel niet missen? U kunt als abonnee dit artikel cadeau geven aan uw vrienden of familie. Klik bovenaan het artikel op de link en het artikel wordt per e-mail doorgestuurd.