Diverse online beleggingsondernemingen bieden sinds kort lijfrenteproducten aan waarmee fiscaal vriendelijk een pensioen kan worden opgebouwd. Let wel op kosten, beleggingsmogelijkheden en risico’s.

Dankzij een wetswijziging kunnen nu ook beleggingsondernemingen lijfrenterekeningen aanbieden. Dit domein was voorheen alleen voorbehouden aan banken en verzekeraars. Onlinebrokers De Giro en Binck grijpen deze kans met beide handen aan en hebben zich op de lijfrentemarkt gestort, in navolging van andere nieuwkomers als Be Frank en Brand New Day. Deze prijsvechters stunten met de tarieven, maar om onaangename verrassingen te voorkomen zullen beleggers verder moeten kijken dan de kosten alleen. Ook andere factoren tellen bij de selectie van een aanbieder mee, zoals de mate van keuzevrijheid en de onderliggende risico’s. We zetten de belangrijkste aandachtspunten op een rij.

Stap 1: let op alle kosten
De kosten van lijfrenterekeningen van online spelers zijn laag, althans als je ze vergelijkt met de kosten die de traditionele banken en verzekeraars in rekening brengen. De kostenverschillen kunnen oplopen tot enkele tientallen procentpunten per jaar. Dat lijkt weinig, maar op een termijn van 20 tot 30 jaar kan dit een grote hap uit het eindresultaat nemen. Neem daarom alle kosten mee in de vergelijking van aanbieders. Zo brengen sommige van hen geen transactiekosten in rekening bij het switchen tussen beleggingsfondsen en andere wel. Soms worden er bij elke storting kosten in rekening gebracht, en dit kan ook flink in de papieren lopen. In het kostenplaatje van de aanbieders zijn de jaarlijkse beheerkosten van de beleggingsfondsen en ETF’s meegenomen. De transactiekosten zitten hier echter niet in, en die kunnen bij actieve fondsen hoog uitvallen. Passieve beleggingen, zoals indexfondsen en ETF’s, handelen alleen bij indexwijzigingen, maken derhalve veel minder kosten en verdienen dus de voorkeur. Kijk tot slot ook goed naar andere verborgen kosten, zoals een eventueel bewaarloon en het verschil tussen de bied- en laatprijzen van de aangeboden beleggingsproducten. Deze zogeheten spreads kunnen onderling sterk uiteenlopen en gaan direct ten laste van het rendement.

Stap 2: onderzoek de mogelijkheden
De meeste aanbieders hebben een summier aanbod van beleggingsfondsen. Uitzondering is De Giro, waar klanten ook kunnen beleggen in individuele aandelen en obligaties, naast honderden beleggingsfondsen en trackers. Dit is een groot voordeel, want beleggers kunnen zodoende een grotere spreiding bewerkstelligen en beter inspelen op kansen en risico’s in de markt. Het aanbod bij de andere aanbieders is overigens wel voldoende om een goede risicospreiding te realiseren. Er zitten voornamelijk indexfondsen in het assortiment. Voor ‘buy-and-hold’ beleggers zijn dit prima instrumenten, maar voor een actieve strategie zijn ETF’s geschikter. De verhandelbaarheid is immers veel beter, en ook de kosten vallen normaliter wat lager uit. Verder is de mogelijkheid om specifiek in smallcaps en opkomende landen te beleggen op voorhand interessant, omdat die veelal in de brede aandelenindices ondervertegenwoordigd zijn. Vanwege de extreem lage yields op euroobligaties is het ook aantrekkelijk om wereldwijd in de obligatiemarkten te kunnen beleggen.

Stap 3: kijk naar de flexibiliteit
Financiële markten zijn grillig, en bull- en bearmarkten wisselen elkaar af. Het ene jaar zijn opkomende landen in trek, het andere jaar blinken smallcaps of groeiaandelen uit. Voor actieve beleggers is het zaak dat er voldoende vrijheid is om hierop in te spelen. Hoe vaak mag je wijzigingen in de portefeuille aanbrengen en tegen welke kosten? Bij sommige aanbieders mogen de deelnemers slechts één keer per maand switchen tussen de fondsen. Ook de individuele situatie van de deelnemers kan veranderen. Kijk dus goed of het mogelijk is om vervroegd geld op te nemen, bijvoorbeeld bij arbeidsongeschiktheid of werkloosheid, en tegen welke kosten.

Stap 4: Bepaal of het geld veilig is
Beleggers zijn beschermd tegen een faillissement van de beleggingsinstelling. De effecten zijn immers van rechtswege ondergebracht in een apart bewaarbedrijf en vallen dus niet onder de boedel van de bank. Maar de onderliggende beleggingsfondsen kunnen ook risico’s herbergen. Het gaat dan voornamelijk om het tegenpartijrisico bij het uitlenen van effecten en het aangaan van swaptransacties bij synthetische trackers. De voorkeur gaat daarom uit naar fysieke ETF’s en beleggingsfondsen van grote aanbieders die de risico’s beperken door onder andere strenge onderpandeisen te stellen en contracten te sluiten met meerdere tegenpartijen. Via de online pensioenrekeningen beleggen de deelnemers in aandelen en obligaties, in tegenstelling tot de lijfrentespaarrekening. Dat is risicovoller dan sparen. Daarom is het verstandig om de risico’s af te bouwen naarmate de einddatum dichterbij komt.

Belastingvriendelijk beleggen

Met de lijfrenterekening kan fiscaal vriendelijk een pensioen worden opgebouwd. Het geld op de rekening telt niet mee als vermogen, en is derhalve vrijgesteld van de Box 3 heffing. Dat scheelt tussen de 0,86 en 1,62% vermogensrendementsheffing per jaar. Verder is de jaarlijkse storting aftrekbaar van de inkomstenbelasting als er sprake is van een pensioentekort. De storting is aftrekbaar tot het bedrag van de jaarruimte; dit kan op de site van de Belastingdienst worden berekend. Het geld staat vast tot aan de pensioenleeftijd (AOW) en kan daarna in termijnen worden uitgekeerd bij een aanbieder naar keuze. Over de uitkeringen moet inkomstenbelasting worden betaald, maar meestal gebeurt dat tegen een lager tarief dan nu het geval is. Het totale belastingvoordeel kan zodoende hoog uitpakken.

Kosten maken het verschil

De hoogte van de kosten bepalen in belangrijke mate het eindresultaat. De Giro heeft op zijn website een vergelijking gemaakt met Brand New Day. Een jaarlijkse bruto inleg van €12.597 in de wereldwijde aandelen-ETF van Think zou over een periode van 35 jaar bij een jaarlijks rendement van gemiddeld 8% resulteren in een vermogen van circa €2,15 mln. Bij Brand New Day zou het eindkapitaal bij een vergelijkbare belegging door de hogere kosten ruim een ton lager uitvallen. Als de belegger veel handelt, ziet het plaatje er echter heel anders uit. Brand New Day rekent namelijk geen aan- en verkoopkosten bij het switchen tussen de beschikbare beleggingsfondsen. De Giro doet dat wel in het geval de transactiekosten per jaar boven de 0,20% van de portefeuillewaarde uitkomen. Aan de andere kant zijn er bij De Giro geen stortingskosten, terwijl Brand New Day 0,50% rekent over elke geldstorting.

Duurzaam pensioenbeleggen

Mogelijkheden om op duurzame en fiscaal vriendelijke wijze pensioen op te bouwen zijn bij de online beleggingsondernemingen over het algemeen beperkt. Beleggers lopen daarom het risico dat het rendement wezenlijk afwijkt van de index. Zo kunnen de klanten van Be Frank kiezen tussen het Triodos Sustainable Equity Fund of de Think Sustainable World ETF. Beide fondsen hanteren strenge duurzaamheidscriteria en hebben daardoor geconcentreerde portefeuilles. In de tracker van Think zitten bijvoorbeeld slechts 250 bedrijven, waarmee circa 85% van de wereldindex wordt uitgesloten.

Valutarisico afdekken of niet?

Voor wereldwijd aandelenbeleggen zijn er meestal wel mogelijkheden voor afdekken van het valutarisico. Het gaat vooral om de dollar, gezien het gewicht van circa 60% van de VS in de wereldindex. Bij een lange beleggingshorizon zouden wij het valutarisico voor lief nemen vanwege de afdekkosten. Vaak zie je op de lange termijn ook dat negatieve valutakoerseffecten worden gecompenseerd door stijgende aandelenkoersen: de export profiteert van een zwakkere munt. Op obligaties is afdekking wel aan te bevelen, omdat anders het veilige karakter van een obligatiebelegging volledig wordt ondermijnd. Het rendement is immers zo laag dat valutaschommelingen al snel zullen overheersen.

Transactiekosten

Volgens schattingen van de AFM verdienen actieve beleggingsfondsen gemiddeld 0,65% per jaar aan transactiekosten. Dit zit niet in de doorlopende kosten die de fondsen publiceren. Passieve producten zoals ETF’s volgen eenvoudigweg een index en hebben daarom nauwelijks transactiekosten.

Zelf doen

Een grote meerderheid van de Nederlanders wil af van het huidige collectieve pensioenstelsel, blijkt uit onderzoek van ABN Amro MeesPierson. Bijna 42% wil zelf pensioen opbouwen en 33% wil een combinatie van collectieve en individuele opbouw. Slechts een kwart wil het huidige stelsel handhaven.

Termijn

Het geld op de lijfrenterekening staat vast tot aan de AOW-leeftijd. Daarna moet het eindkapitaal binnen vijf jaar worden omgezet in een lijfrenteuitkering. De minimale duur van de lijfrente is vijf jaar. In het nieuwe lijfrenteregime is het niet meer toegestaan om het kapitaal in één keer uit te laten keren.

Verder lezen?

Blijf dagelijks op de hoogte van het laatste beleggingsnieuws. Ontdek Beleggers Belangen nu vanaf €10,75 per maand. Bent u nieuw en wilt u eerst meer informatie? Klik dan hier!

Bekijk onze abonnementen hier!

Meer uitleg over inloggen? Lees de FAQ

Jeroen Boogaard

Jeroen Boogaard (1973) schrijft sinds 2011 voor Beleggers Belangen. Sinds 2010 is hij actief als zelfstandig financieel journalist, daarvoor werkte hij twaalf jaar bij een beleggingsmagazine als analist en later als adjunct-hoofdredacteur. Zijn specialisaties zijn vastgoed, Exchange Traded Funds (ETF's) en Nederlandse small- en midcaps.

Stel Mij Een Vraag Bekijk mijn profiel

Updates

Updates

Hoe selecteer ik een online pensioen?

Tags

Alert

Verder lezen?

Jeroen Boogaard

Meer van deze expert