Beter Beleggen: Lage volatiliteit is stilte voor de storm
Sinds de Chinese beurskracht van augustus 2015 is het erg rustig op de markten. In 2016 zorgden de brexit en de Amerikaanse presidentsverkiezingen bij beleggers nauwelijks voor stress. De laatste keer dat de VIX (de volatiliteitsindex van de S&P500) wild om zich heen sloeg, was in oktober 2008. Toen woedde de kredietcrisis in alle hevigheid en stond de wereld van obligatiebeleggers in brand. Er was acuut gevaar dat de wereldeconomie zou instorten, zoals in de grote depressie die in 1929 begon. Maar nu noteert de Merrill Lynch MOVE-index (de volatiliteitsindex voor obligaties) op een all-time low en lonkt de VIX naar nieuwe dieptepunten.
De VIX-index meet op Wall Street de verwachte volatiliteit aan hand van optiecontracten van Amerikaanse aandelen uit de S&P500. De volatiliteitsindex schiet omhoog als de koersen imploderen. Klimmen ze uit het dal, dan zal de VIX dalen. Vandaar dat de VIX bekend staat als de paniekmeter van de beurs. Op dit moment kabbelt de index rond de 10. Dat betekent dat optiehandelaren ervan uitgaan dat in de komende dertig dagen de koersschommelingen van de S&P beperkt zullen blijven tot ±0,6%.
Voor dag- en optiehandelaren is de lage beweeglijkheid een slechte zaak, want zij moeten het hebben van de volatiliteit. Daghandelaren maken korte ritjes en verkopen hun aandelen met kleine winsten. Als de beweeglijkheid laag is, is ook het verschil tussen de hoogste en laagste koers klein. Dat geldt ook voor de optiehandel. De prijzen van opties gedijen het meest in een volatiel klimaat. Ze worden dan waardevoller omdat de kans dat ze worden uitgeoefend stijgt. En als de volatiliteit laag is, dalen niet alleen de spreads maar ook de volumes, want dan heeft het voor beleggers weinig zin om opties te kopen.
Voor sommigen is de lage stand van de VIX een veeg teken. De volatiliteit op aandelenmarkten is historisch laag, en zij vrezen dat hierdoor een gevoel van schijnzekerheid in de markt geslopen is. Het zou erop wijzen dat beleggers te weinig rekening houden met de mogelijkheid dat koersen in een sneltreinvaart kunnen dalen.
Doe normaal
Normaal kabbelt de VIX rond de 20. Staat hij onder de 20, dan duidt dit op een rustige markt met veel vertrouwen. Een waarde boven de 30 betekent grote onzekerheid. Het is gebruikelijk dat periodes met hoge volatiliteit worden afgewisseld door periodes met lage beweeglijkheid. Volatiliteit is cyclisch en het hoort bij financiële markten zoals het schouwspel van eb en vloed in de natuur. En dus volgt na een periode van hoge beweeglijkheid een periode met lage volatiliteit. Dat alles geeft echter nog geen antwoord op de vraag of we ons nu zorgen moeten maken.
De historisch lage volatiliteit van nu heeft verschillende oorzaken, maar wordt vooral toegeschreven aan het monetaire beleid van centrale banken. Toen de kredietcrisis in alle hevigheid losbarstte, verlaagden zij de basisrente en werd de lange rente met obligatie-opkoopprogramma’s gedrukt. Dit laatste had nadrukkelijk tot doel om de kredietverlening en dus ook de economie draaiende te houden. De financiële markten werden overspoeld met liquiditeiten, die deels hun weg naar de beurs vonden. Doordat er zoveel geld in omloop is en de rente zo laag staat, vonden de verkopers van aandelen binnen de kortste keren een koper en bleef de volatiliteit dalen. Dat zal ook nog wel even zo blijven.
De belangrijkste bron van volatiliteit is informatie. Wanneer nieuwe informatie in de markt vrijkomt, reageren beleggers hierop en bij schokkend nieuws volgen grote koersaanpassingen. Dit komt tot uitdrukking in een hogere volatiliteit.
Ondanks het feit dat de VIX en de MOVE op historisch lage niveaus kabbelen, blijkt uit het relatief hoge niveau van de SKEW, dat beleggers toch niet zo onbevangen zijn als de lage stand van de VIX doet vermoeden. De VIX is de paniekmeter van de beurs, de SKEW meet de angst voor grotere koersdalingen. En die laatste geeft aan dat beleggers toch rekening houden met een correctie van 10%. Als u ook denkt, of bang bent, dat de markten zullen dalen, dan is hier een tip: in een stijgende markt zijn opties niet alleen goedkoop, het is ook slim ze te gebruiken. Volatiliteit is van nature cyclisch. Ooit komt die daling er.
Wie mag dit artikel niet missen? U kunt als abonnee dit artikel cadeau geven aan uw vrienden of familie. Klik bovenaan het artikel op de link en het artikel wordt per e-mail doorgestuurd.