Ons buurland Duitsland blijft in de publiciteit voor beleggers nog wel eens onderbelicht. Dat is vreemd, want de Duitse economie groeit gestaag en het land biedt interessante beleggingsmogelijkheden.

De Duitse economie groeit gestaag. Nadat we in een volgelvlucht de economische gang van zaken hebben doorgenomen, gaan we in op de ontwikkelingen in de aandelenmarkt en presenteren we een aantal beleggingstips.

Duitse economie
Het gaat economisch goed met Duitsland. Dat geldt overigens meer voor het westen van het land dan het oosten. Dat deel loopt na de opheffing van Oost-Duitsland nog steeds achter, ondanks grote investeringsinspanningen. De economische groei van heel Duitsland kwam in het eerste kwartaal van 2017 uit op 0,6% (vergeleken met het vierde kwartaal van 2016). In dat kwartaal bedroeg de groei 0,4% en in het derde kwartaal was dat 0,1%. Over heel 2016 is de economie waarschijnlijk met iets minder dan 2% gegroeid. Dat is niet hoog, maar wel bevredigend. Het is in ieder geval de hoogste jaargroei sinds 2011 (Carsten Brzeski, Global Economics ING, www. research.ing.com, 14 februari 2017).

Economische groei kan gezien worden als de resultante van de groei van de beroepsbevolking en de arbeidsproductiviteit. Omdat Duitsland vergrijst, de omvang van de bevolking waarschijnlijk vanaf 2020 gaat afnemen en de investeringen in de productie de laatste jaren relatief laag waren, is de maximale groeicapaciteit lager dan voorheen. Een krimpende bevolking, waarvan ook nog een steeds groter deel met pensioen gaat, zal op de middellange termijn arbeidsmarktproblemen geven, met schaarste aan geschoolde werknemers.

Consumptie
Bij een andere benadering van economische groei wordt naar uitgavencategorieën gekeken, zoals consumptie, investeringen en export. Het jaar is gestart met consumptie als de belangrijkste groeifactor. Dit is te verklaren door de sterke arbeidsmarkt, hogere lonen, lage inflatie en rentevoeten, en doordat de overheidsconsumptie onder invloed van de grote immigratiestromen is gestegen. De investeringen en export bleven in 2016 wat achter (lagere groei dan eerder) en er zijn nog geen duidelijke indicaties dat hun groei in 2017 versneld is. De investeringen zijn van groot belang voor de productiecapaciteit, maar zeker ook voor de arbeidsproductiviteit die Duitsland op een iets hoger groeipeil zou kunnen brengen.

Voor 2017 zijn de verwachtingen in de markt wat lager dan voor 2016. De inflatie zou de consumptiebereidheid in Duitsland wat kunnen verminderen. Daar staat echter tegenover dat na een periode van groei en lagere investeringen, het machinepark ooit weer uitgebreid moet worden om de productiecapaciteit op peil te houden. De overheid blijft echter beperkt investeren. De infrastructuur van Duitsland – wegen, kanalen, spoorwegen – ligt er verwaarloosd bij. Hetzelfde geldt voor de digitale infrastructuur. Wel heeft de regering in 2013 beloofd dat ieder Duits huishouden en elk bedrijf eind 2018 kan beschikken over snel internet. Momenteel beschikt iets meer dan driekwart daadwerkelijk over een adequate internetverbinding. Maar inmiddels vereisen sommige bedrijfsprocessen alweer hogere internetsnelheden (megabits per seconde). Duitsland loopt op dit gebied achter bij ons land en deze traagheid werkt productiviteitsverlagend.

Bij de export speelt de nu duurdere euro – vergeleken met de Amerikaanse dollar – een belangrijke rol. Daardoor zal de uitvoer in 2017 wellicht niet veel hoger uitvallen dan in 2016. Het economische groeicijfer van 0,6% over het eerste kwartaal betekent echter dat in 2017 in ieder geval een goede start is gemaakt. De gunstige gang van zaken heeft sinds 2011 jaar-in-jaar-uit geleid tot minder faillissementen. Gingen er in 2011 nog 30.099 bedrijven bankroet, in 2016 kwam dat aantal uit op 21.500 (Atradius, Landenrapport Duitsland 2017). Wel steeg het bedrag dat schuldeisers erbij claimden (€17,3 mrd in 2015 tegen €27,4 mrd in 2016) doordat er bij de faillissementen grotere bedrijven betrokken waren.
De gematigde groei laat natuurlijk onverlet dat een bedrijf veel sneller kan groeien, vooral als het op export is gericht.

Aandelenmarkt
Sinds ons omslagverhaal over Duitsland in april 2016 hebben alle Duitse beursindices zich gunstig ontwikkeld: de DAX-index steeg 23%, de MDAX (Midkap) ook met 23%, de SDAX (smallcaps) met 31% en de TECDAX (techfondsen) zelfs met 39%. Ter vergelijking: de AEX steeg in die periode eveneens met 23% (zie grafiek hieronder). Alle indices vertoonden hetzelfde beeld: een daling in de periode direct na het Brexit-referendum en vervolgens een regelmatige stijging, met uitzondering van de periode rond de Amerikaanse presidentsverkiezingen in november.

We hebben in de tabel alle koopadviezen sinds ons vorige Duitslandartikel opgenomen, met onderaan de vijf tips uit dat artikel. In het geschetsteklimaat deden deze vijf tips het redelijk tot goed.
Kuka, de robotmaker, kreeg al spoedig een bod van het Chinese Midea, waardoor in juli €115 per aandeel kon worden verdiend. Bij een aanvangskoers op 22 april van €91,41 was dat een beleggingswinst van 26% in enkele maanden. Voor de aandeelhouder die de stukken aanhield en dus niet op het bod inging, bedraagt de beleggingswinst 15% (per 1 juni 2017). Van de andere vier tips deed reisbureau TUI het met 15% het slechtst en semiconductormaker Infineon met 59% het best (zie tabel). Communicatiebedrijf Ströer en fotospecialist CEWE Stiftung zaten er met respectievelijk 36 en 45% tussen in. Opvallend is dat de groeicijfers in 2017 hiervan sterk afwijken. CEWE Stiftung behaalde een rendement van -5,4% en Ströer van +37,8% (zie tabel). De koers van Ströer had in 2016 te lijden onder beschuldigingen door een Amerikaanse shortseller. CEWE Stiftung verwacht voor 2017 stabiele cijfers in plaats van groei.

Favoriete fondsen
Voor de selectie van wat wij de beste Duitse aandelen vinden, gebruiken we de PEG. Die staat voor het quotiënt van de waardering (koers-winstverhouding (k/w) en de gemiddelde winst per aandeel over de middellange termijn genomen (2014-2019). Als de PEG laag is, heeft de waardering van het aandeel zich nog niet heeft aangepast aan de verwachte winstgroei. Bij een hoge PEG, zoals bij Beiersdorf, is de waardering flink vooruitgelopen op de winstgroei en zijn de risico’s voor de belegger groter. Overigens, ook bij een hoge k/w en hoge winstverwachting (en dus lage PEG) zijn er risico’s – zoals bij Drillisch – want als de winstgroei tegenvalt, kan de waardering en dus de koers sterk dalen. Het vertrouwen in de winstkwaliteiten van het management is dus ook van belang.

Wij hanteren een plafond van 2,0 voor de PEG. Ook bij die waarde zijn nog steeds veel van de aanbevolen aandelen in de tabel aantrekkelijk. Wij zijn dan ook tevreden over de koopadviezen. Van de aandelen met een geschikte PEG zijn Adidas, Deutsche Wohnen, Drillisch, Siemens, Wirecard en Infineon het meest in het oog springend door hun koersstijging in zowel 2016 als 2017. Drillisch profiteerde in 2017 door een overnamebod van United Internet en valt af als favoriet fonds. Wel voegen we Ströer toe, dat zich herstelde van de aanval van de shortseller. We willen ook hier profiteren van het momentum. Adidas en Infineon zijn koplopers in de DAX-index en Ströer zit in de MDAX in de kopgroep. Wij voegen hier twee nieuwe kooptips aan toe, te weten Stabilus (k/w van 20,2 en PEG van 0,57), een van de grootste producenten van schokdempers (in auto’s) en veren (in stoelen en deurdrangers), en uit de zware industrie Deutz (k/w van 18,8 en PEG van 0,46), dat zich bezighoudt met de productie van diesel- en gasmotoren (voor voertuigen en bouw). Beide bedrijven, maar vooral Deutz, profiteren van de opleving van de economische groei in de wereld.

Conclusie
Bij de gestage economische groei en het belang van de wereldmarkt als afzetmarkt zijn onze belangrijkste Duitse kooptips voor het komende jaar Adidas, Deutz, Infineon, Siemens, Stabilus, Ströer en Wirecard. Met Deutsche Wohnen beleggen we dan in de florende Duitse vastgoedmarkt.

Dividend terugvragen uit Duitsland

Bij buitenlandse beleggingen speelt de verrekening van de dividendbelasting. Voor landen waarmee Nederland een belastingverdrag heeft, zoals Duitsland, mag in principe niet meer buitenlandse dividendbelasting worden verrekend dan het laagste bedrag van de verschuldigde Nederlandse (box 3) inkomstenbelasting. Is die buitenlandse belasting hoger, dan kan het restant bij de Duitse belastingdienst worden teruggevraagd binnen een termijn van vier jaar na afloop van het kalenderjaar van het dividend. Het is slim om wat dividend op te zamelen. Uw bank heeft het juiste teruggaveformulier.

Lees ook: Beleggingsportefeuille als inkomstenbron

Wilt u op de hoogte blijven van alle actuele adviezen voor dit aandeel? U kunt u als abonnee aanmelden voor de alerts. Vink onderaan dit artikel het fonds aan of ga voor het volledige overzicht naar de alertspagina op onze website

Verder lezen?

Blijf dagelijks op de hoogte van het laatste beleggingsnieuws. Ontdek Beleggers Belangen nu vanaf €10,75 per maand. Bent u nieuw en wilt u eerst meer informatie? Klik dan hier!

Bekijk onze abonnementen hier!

Meer uitleg over inloggen? Lees de FAQ