Onzekerheid zorgt voor toenemende volatiliteit

Er is al veel geschreven over de reden van de al maanden op rij historisch lage stand van deze angstgraadmeter, maar dat het een relatief rustig verlopen half jaar is geweest voor financiële markten staat buiten kijf. De vraag rijst nu of de tweede helft van 2017 er ook zo onbezorgd uit zal zien. Waarschijnlijk niet.

Politieke en economische onzekerheid

De politieke onrust ligt nog niet achter ons. Vooral door de protectionistische wind die mondiaal is opgestoken, heerst er risico op deglobalisering. Omdat niet optimaal van lokale voordelen geprofiteerd kan worden, werkt het terugdringen van mondialisering kostenverhogend.

Dit heeft een drukkend effect op de productiviteit in een wereld, die ­– mede door een ouder wordende populatie – toch al kampt met lagere productiviteitsgroei. Bovendien gaat deglobalisering gepaard met lage groei en aanwakkerende inflatie.

Dat zal er in combinatie met een hoog mondiaal schuldenniveau voor zorgen dat de wereldgroei voorlopig laag blijft.

Amerikaanse en Europese vraagtekens

De Amerikaanse economische groei verbetert weliswaar, maar het tempo is laag. Trump heeft de Verenigde Staten nog niet gebracht wat hij in zijn verkiezingscampagne beloofde; vooralsnog blijven belastinghervormingen en infrastructurele investeringen uit. Wel trad hij recent uit het klimaatakkoord, waarop de olieprijs in een eerste reactie iets zakte. Maar of een prijsdaling voor langere tijd is ingezet en daarmee inflatieangst voorlopig uit de lucht is, valt ten zeerste te betwijfelen.

In Europa wordt de politieke agenda gedomineerd door meerdere thema’s; onderhandelingen over de Brexit en Duitsland dat in september naar de stembus gaat, gevolgd door Oostenrijk een maand later. In Italië moet nog steeds met vervroegde verkiezingen rekening worden gehouden.

Griekenland is ook maar weer eens op de voorgrond getreden, waar in juli een schuldenaflossing gepland staat. Het land onderhandelt momenteel met de Eurogroep over een nieuwe uitkering van €6 mrd uit het noodfonds. Over de bijdrage van het IMF heerst daarbij nog grote onduidelijkheid. Dat beleggers zich zorgen maken over Europa zal de reden zijn waarom de yields op Duitse staatsobligaties zo laag staan.

Chinese hervormingen en spanning in het Midden-Oosten

Tevens zullen de ogen wereldwijd gericht blijven op China, dat te kampen heeft met afnemende economische groei. De markt is in afwachting van een volgende fase van hervormingen.

Een fase waarin bedrijfsschulden moeten worden afgebouwd, de financiële markt toegankelijker moet worden gemaakt voor buitenlanders en waarin de transitie van een industriële exportgedreven naar een op binnenlandse consumptie gerichte economie versneld moet worden.

En dan is er nog de recent opgelaaide onrust in het Midden-Oosten met het sluiten van de grenzen met Qatar door Arabische buurlanden. Spanning in een regio, die wereldwijd toch al langere tijd voelbaar is door intensivering van terroristische aanslagen van Islamitische Staat in het Westen.

Monetair beleid van centrale banken loopt niet synchroon

De financiële markt zal in de komende maanden ook nauwlettend het uiteenlopende monetaire beleid, van met name de Amerikaanse Fed en de Europese Centrale Bank, volgen.

De Fed is eind vorig jaar al begonnen met verkrapping en renteverhogingen, maar de markt lijkt na tegenvallende Amerikaanse economische cijfers meer en meer rekening te houden met nog slechts één renteverhoging in 2017, later deze maand.

De ECB zal het verruimend kwantitatief beleid voorlopig (nog) niet loslaten, omdat de mondiale economie een piek lijkt te bereiken. Maar door relatief sterke groei van de Europese economie, is de verwachting dat eind dit jaar wordt begonnen met het afbouwen van het jarenlang gevoerde extreem soepele beleid.

Diverse gevolgen voor financiële markten

Analisten blijven positief gestemd over de vooruitzichten van bedrijfswinsten, wat een positief signaal is voor aandelenmarkten. Europese aandelen verdienen de voorkeur, gezien de betere waarderingsniveaus en winstvooruitzichten in Europa ten opzichte van de Verenigde Staten; Amerikaanse aandelen zijn, afgemeten aan de hoge koers-winstverhoudingen, relatief duur.

Verder zullen cyclische sectoren de voorkeur krijgen, waar bankaandelen de aantrekkelijkste waarderingen hebben. Daarentegen worden aandelen uit de industriesector duur na de recente rally.

De overwaardering van (vooral Europese) obligaties kan steeds meer voor neerwaartse druk gaan zorgen. Vooral in combinatie met de angst voor een geleidelijke afbouw van obligatieaankopen door de ECB later dit jaar.

Longposities in Amerikaanse dollars worden massaal verkleind, deels door afnemend vertrouwen in meerdere renteverhogingen in de Verenigde Staten voor de rest van 2017. Hierdoor zal de euro voorlopig de voorkeur houden boven de dollar.

Ten slotte; het is niet voor niets dat goud de weg omhoog weer heeft gevonden. Zie het als een vlucht naar veiligheid, die beleggers altijd zoeken in onzekere tijden met toenemende volatiliteit.

Lees ook: Snurer blikt vooruit: zeepbel of gouden zwaan

Wilt u op de hoogte blijven van alle actuele adviezen voor dit aandeel? U kunt u als abonnee aanmelden voor de alerts. Vink onderaan dit artikel het fonds aan of ga voor het volledige overzicht naar de alertspagina op onze website