Beter Beleggen met een dubbele naad
In 2007 combineerde Teun Draaisma de ludieke aandelenformule van Joel Greenblatt met het simpele raamwerk van Joseph Piotroski. De Nederlander, destijds strateeg bij zakenbank Morgan Stanley, vroeg zich af of de verbluffende rendementen van de F-score en de Magic Formula nog mooier kunnen.
F-score
Begin 2000 toonde Piotroski tijdens de workshop Value Investing: The Use of Historical Financial Statement Information to Separate Winners from Losers aan dat u niet over gespecialiseerde kennis hoeft te beschikken om de sterkte van de financiële positie van bedrijven te achterhalen.
Lang verhaal kort: Piotroski ontwikkelde een raamwerk waarmee de financiële karakteristieken van een onderneming in kaart kunnen worden gebracht. De F-score bestaat uit negen boekhoudkundige kengetallen en wordt gevoed met gegevens die u in één enkel jaarverslag kunt vinden. Het legt bedrijven onder het vergrootglas inzake winstgevendheid, kapitaalstructuur, liquide middelen en productiviteit.
De F-score geeft elk aandeel een score tussen 0 en 9 gebaseerd op:
- Maakte de onderneming winst?
- Was de nettowinst hoger dan het jaar ervoor?
- Was de operationele kasstroom positief?
- Was de operationele kasstroom hoger dan de nettowinst?
- Daalde het aantal uitstaande aandelen, of bleef het gelijk?
- Daalde de schuldratio?
- Verbeterde de ruime liquiditeit?
- Is de brutowinstmarge gestegen?
- Steeg ook de omloopsnelheid?
Is het antwoord op al deze vragen ja, dan scoort het aandeel een 9. Is het telkens neen, dan wordt het een 0. Piotroski haalt zijn neus op voor aandelen die minder dan een 7 scoren.
Magic Formula
Om te bepalen of een aandeel de moeite loont, kijkt Joel Greenblatt naar de waarde en de kwaliteit van het bedrijf. Het klinkt ingewikkeld, maar het past in een klein boekje: in The Little Book that Beats the Market, dat in 2005 verscheen, laat hij zien hoe u met een vrij simpele formule mooie rendementen kunt behalen.
De magie van zijn Magic Formula bestaat erin dat u aan de hand van slechts twee variabelen kunt zien of het bedrijf veel geld verdient en of de aandelen goedkoop zijn. Om te achterhalen welke interessant zijn, weegt hij het winstrendement en de rendabiliteit op geïnvesteerd kapitaal.
Het winstrendement is niets anders dan de omgekeerde koers-winstverhouding. Maar in plaats van de nettowinst en de koers van het aandeel, neemt Greenblatt het bedrijfsresultaat en de waarde van de onderneming, wat de som is van de marktwaarde en de netto schuld.
De rendabiliteit op geïnvesteerd kapitaal kunt u zien als een veredelde vorm van het rendement op eigen vermogen. Normaal gesproken is het de ratio van de nettowinst en het werkelijk tewerkgestelde kapitaal, maar Greenblatt geeft de voorkeur aan het quotiënt van het bedrijfsresultaat en de som van het netto-werkkapitaal en de netto vaste activa.
De derde en laatste stap is de ranking. Greenblatt rangschikt de bedrijven op beide criteria afzonderlijk en telt daarna de twee op. Het bedrijf met de beste combinatie behaalt de hoogste eindrangschikking waarna de 30 aandelen met de hoogste totaalscore een jaar lang worden aangehouden.
Dubbele naad
De Stoxx600 sprokkelde tussen 1996 en 2015 op jaarbasis een totaalrendement van 7,6% bijeen, dat is 3 procentpunt minder dan het theoretische rendement van de F-score op basis van de vijf hoogst geplaatste aandelen. Rekening houdend met transactiekosten pro rata van 1 procentpunt per verrichting, rest er een jaarrendement van 8,6%. Het bruto jaarrendement van de top-5 bij de Magic Formula bedraagt 12,9%, maar na correctie van transactiekosten blijft hiervan op jaarbasis 11,4% over.
De combinatie van de F-score en de Magic Formula bewerkstelligt in theorie 14,4%, waarvan na transactiekosten op jaarbasis 12,4% netto overblijft. Kortom, het geheel is groter dan de som van de delen.
Lees ook: Beter Beleggen met risicobronnen oftewel smart investing 3.0
Verder lezen?
Ivan Snurer
Ivan Snurer (1965) studeerde in Brussel autotechnieken aan de Hogeschool voor Wetenschap en Kunst. Bij Volvo Cars was hij als productingenieur en later als kwaliteitsingenieur nauw betrokken bij de ontwikkeling en de assemblage van de Volvo 400-reeks in Born. Via een omweg in de Europese nucleaire industrie kwam hij medio jaren negentig terecht in de financiële wereld, nadat hij aan Nyenrode Business Universiteit zijn MBA-titel had behaald en zich aan de Erasmus Universiteit Rotterdam had verdiept in quantitative finance. Snurer publiceert sinds eind jaren negentig met enige regelmaat in de Belgische en Nederlandse financiële pers en schrijft sinds 2002 voor Beleggers Belangen. Hij is directeur van Quantalytica, een onafhankelijk adviesbureau dat onderzoek verricht naar de efficiëntie van beleggingsstrategieën en selectiemethodieken.