KAS Bank zit klem

Het bericht dat KAS Bank goede vorderingen maakt in de onderhandelingen over de verkoop van het hoofdkantoor was eind september onvoldoende om de nare smaak weg te spoelen van de teleurstellende halfjaarcijfers van een paar weken eerder. De onderneming kan bij een (verwachte) verkoopprijs van het kantoor aan de Nieuwezijds Voorburgwal in Amsterdam van iets meer dan €50 mln een boekwinst opstrijken van circa €20 mln. Het pand komt in handen van vastgoedconcern Kroonenberg Groep. Vervolgens kan KAS Bank de ruimte tot eind 2017 huren.

Ondanks de terugval van de internationale omzet is groei op de Duitse en Britse markt een van de speerpunten in de strategie van KAS Bank

Twee problemen
Het concern zou er goed aan doet als het niet alleen op zoek gaat naar vervangende kantoorruimte, maar ook naar een betere invulling van de strategie. De halfjaarcijfers brachten op 25 augustus de twee belangrijkste problemen waar de onderneming mee worstelt duidelijk in beeld. Allereerst was dat de zeer lage rente. De interestinkomsten vormen naast commissie- en handelsinkomsten een van de drie pijlers onder de operationele winst van de onderneming. De kapitaalbuffer bestaat uit een grote portefeuille veilige beleggingen zoals staatsobligaties met een totale omvang van €184,3 mln eind 2015.

Dankzij die reserves heeft KAS Bank een sterke core Tier 1 ratio van 26%. Tot voor kort vormden de rente-inkomsten bovendien een mooie aanvulling op de winst bij andere activiteiten. In 2014 was het netto renteresultaat van €25,4 mln nog goed voor bijna een kwart van de totale operationele winst van €104,2 mln. In de eerste helft van dit jaar vielen deze inkomsten echter terug tot €8,0 mln ten opzichte van €12,7 mln in dezelfde periode van 2015. Het beleid van de ECB wijst erop dat de druk op dit segment van de inkomsten voorlopig niet zal afnemen, net zoals spaarders weinig hoop hoeven te koesteren dat de spaarrente binnenkort weer gaat opveren. Hoewel het niet als een verrassing kwam dat de netto rente-inkomsten onder druk staan, was de omvang van de terugval beduidend groter dan beleggers verwachtten.

Het tweede probleem waar KAS Bank mee kampt is de druk op de marges als gevolg van de scherpe concurrentie op de markt waarbinnen het concern opereert. Op het eerste gezicht maakt de omvang van het bedrag dat KAS Bank als custodian (effectenbewaarder)in bewaring heeft behoorlijk indruk: €500 mrd (+9% sinds juni 2015). Maar bij grote internationale concurrenten zoals Bank of New York Mellon, JPMorgan Chase, State Street en Citigroup is dat bedrag ruim veertig keer zo hoog.

Internationale expansie
Het bedrijf heeft geprobeerd het gebrek aan schaalgrootte wat in te lopen via internationale expansie. Die pogingen hebben echter nauwelijks wat opgeleverd. Een interessant initiatief om via samenwerking met het lokale dwpBank de positie op de Duitse markt te verstevigen strandde in 2014 toen deze partner zich terugtrok uit de joint venture. Dat leverde KAS Bank toen een schadevergoeding op van €20 mln, wat niet opwoog tegen het wegvallen van de kans om de afhankelijkheid van de Nederlandse markt te verkleinen. In 2003 kwam 15% van de omzet uit het buitenland en vorig jaar was dat nog maar iets meer dan 9%. Ondanks de terugval van de internationale omzet is groei op de Duitse en Britse markt een van de speerpunten in de strategie van KAS Bank. Dat geldt onder meer ook voor het behouden van een laag risicoprofiel, het initiëren van nieuwe samenwerkingsverbanden, het opschroeven van de omzet, het verbeteren van de klantervaring en het verlagen van de kosten. In de analistenpresentatie wijst het concern maar liefst tien zaken aan waarvan de omzet en het nettoresultaat in de periode tot 2020 verbeterd moeten worden. Het is lovenswaardig dat het management KAS Bank in zoveel opzichten tot een beter, groter en meer efficiënt bedrijf wil maken. Maar zelfs de beste bestuurder kan niet tien ballen tegelijk in de lucht houden. Het zou beter zijn om de energie in twee of drie verbeterpunten te investeren. Een daarvan is het verbeteren van het kostenprofiel. Eerlijkheid gebiedt te zeggen dat er op dit vlak al flink vooruitgang wordt geboekt. Het uitbesteden van activiteiten aan Atos levert naar schatting een besparing op van €40 mln over een periode van zeven jaar. De verhuizing naar een nieuw hoofdkantoor kan eveneens bijdragen aan een lagere kostenbasis. Daarnaast speurt het bedrijf actief naar andere mogelijkheden om via automatisering en het uitbesteden van processen de kosten verder omlaag te brengen. Momenteel heeft KAS Bank al besparingen van €20 mln in kaart gebracht voor de periode tot eind 2019.

Een ander speerpunt in de strategie zou moeten zijn om het dienstenpakket verder uit te bouwen. Het concern heeft onder meer grote pensioenfondsen en verzekeraars als klant. In deze bedrijfstakken vormen de zeer lage rente en de toenemende regeldruk grote uitdagingen. Voor een custodian zoals KAS Bank liggen er kansen bij het verbeteren van de rapportering, maar mogelijk ook bij het helpen van klanten om processen te stroomlijnen en het ontwikkelen van oplossingen als gevolg van onder meer de lage rente. De toegevoegde waarde bij dergelijke adviesactiviteiten ligt hoger dan bij de traditionele bewaardiensten waarmee KAS Bank groot is geworden – en waarbij het concern steeds meer geconfronteerd wordt met veel grotere internationale concurrenten. De inkomsten uit de verkoop van het hoofdkantoor kunnen in ieder geval wat financiële armslag geven om te investeren in het verdiepen van het diensten- en kennispakket van de bewaarbank.

Doelstellingen
Behalve met een (over)grote verscheidenheid aan strategische elementen onderscheidt KAS Bank zich ook met een flink aantal financiële doelstellingen. De onderneming legt zichzelf langs de meetlat wat betreft de verhouding tussen inkomsten en kosten, efficiency-ratio, return on equity (ROE), groei van de winst per aandeel, dividenduitkering en kapitaalreserves. Hoewel aandeelhouders graag een geleidelijke winstontwikkeling zien, zullen die resultaten door de aard van de bedrijfsactiviteiten fluctueren aan de hand van zaken waarop KAS Bank geen invloed heeft, zoals de rente-ontwikkeling. Dat werkt weer door in de mogelijkheid om vast te houden aan het dividendbeleid. Een jaar geleden werd in deze rubriek een verkoopadvies gegeven met het oog op de scheve verhouding tussen het beperkte opwaarts potentieel en het grotere neerwaarts risico dat door een onverwachte tegenvaller het dividend verlaagd moet worden.

Door de recente cijferpresentatie – waarbij de uitkering van het interim-dividend is opgeschort – komt al een flink deel van dat neerwaarts risico naar buiten gekomen in de vorm van een koersdaling van 17% sinds 24 augustus. Tegelijkertijd is de k/w omhoog geschoten als gevolg van de gedaalde winstgevendheid. Met een verwachte winst per aandeel van €0,50 komt de k/w in het lopende jaar op 16. In een redelijk gunstig scenario zou het nadelige effect van de zeer lage rente gecompenseerd kunnen worden door de kostenbesparingen, zodat de winst weer terugkeert tot de €1,02 van vorig jaar. Het beleid om 60 tot 80% daarvan uit te keren levert op de huidige koers een dividendrendement op van 7,5 tot 10%. Gelet op de uitdagingen waar KAS Bank mee worstelt, is dat echter iets waar beleggers voorlopig alleen maar van mogen dromen.

Lees ook: KAS Bank zakt richting €8