Hoe profiteer ik van flitshandel?

In de wereld van de aandelenhandel spelen robots tegenwoordig een grotere rol dan handelaren van vlees en bloed. Dat is vooral een gevolg van de ontwikkeling van speciale programma’s, die op basis van informatie over vraag en aanbod op de verschillende beursplatformen posities innemen om die vervolgens razendsnel weer te sluiten. Dit gebeurt vaak binnen een duizendste van een seconde. Door de opkomst van deze flitshandel heeft het begrip beleggingshorizon een compleet andere lading gekregen.

In de jaren ’60 zat een aandeel gemiddeld vier jaar in portefeuille. In 2000 was dat nog acht maanden, maar tegenwoordig wisselt een aandeel gemiddeld elke 20 tot 30 seconden van eigenaar. Door de toename van het handelsvolume is het verschil tussen bied- en laatprijs (de spread) van veel aandelen behoorlijk afgenomen. Dat is een gevolg van de veel hogere liquiditeit die veroorzaakt wordt door de opkomst van de zogeheten high frequency traders. Aan de ene kant betalen beleggers bij heel veel transacties een lagere spread dan in een wereld zonder flitshandel, maar de keerzijde is dat deze partijen met een razendsnelle verbinding met verschillende beurzen en hoogwaardige programmatuur voortdurend op zoek zijn naar mogelijkheden om te profiteren zodra andere beleggers stukken aan- of verkopen.

Stap 1

Beleg met een lange horizon

Het heeft geen zin om te proberen om de high frequency traders op hun eigen terrein te verslaan. Deze partijen hebben rechtstreeks toegang tot de beurs, zodat particuliere beleggers die via een broker of bank handelen het op snelheid automatisch al afleggen tegen de flitshandel. Als er bij elke transactie mogelijk een klein deel van het rendement verdwijnt in de zakken van de flitshandel, is de beste strategie om zo weinig mogelijk te handelen. Een extra voordeel is dat er dan ook minder transactiekosten betaald worden, nog altijd veruit de grootste kostenpost voor beleggers. Met het oog op de rol van de flitshandel kan het dus geen kwaad om een voorbeeld te nemen aan de beroemde belegger Warren Buffett, die ooit liet optekenen dat zijn favoriete beleggingshorizon ‘voor altijd’ is.

Stap 2

Kies voor fondsen met een lage omloopsnelheid

Net zoals een individuele belegger een rem zet op het opwaarts potentieel door veel te handelen, geldt dat ook voor beleggingsfondsen. Sommige fondsen hebben een omloopsnelheid van 300%, wat betekent dat elk aandeel in de portefeuille gemiddeld drie keer per jaar vervangen wordt. Als elke order 0,1% tot 0,2% minder scherp wordt uitgevoerd dan in een wereld zonder flitshandel, zet dat een rem van ruim 0,5% op het jaarlijkse rendement. Bij een beurs die gemiddeld 5% stijgt loopt de achterstand over een periode van 5 jaar op tot 3 procentpunten en over een periode van 10 jaar is dat zelfs 7,6 procentpunten. Omdat een fondsbeheerder ook transactiekosten maakt, is het werkelijke verschil zelfs nog groter. Er zijn natuurlijk wel degelijk fondsen te vinden die ondanks een heel hoge omloopsnelheid het beursgemiddelde toch voor weten te blijven. Maar de toegenomen activiteit van high frequency traders maakt het wel aantrekkelijker om op zoek te gaan naar beleggingsfondsen die weinig handelen of om de voorkeur te geven aan ETF’s, die in de meeste gevallen slechts eenmaal per jaar een klein deel van de portefeuille verversen.

Stap 3

Investeer in kleinere en middelgrote aandelen

High frequency traders worden aantrokken door een hoog handelsvolume. Een goed voorbeeld is een aandeel zoals Royal Dutch Shell, waarvan op verschillende handelsplatformen meer dan tien miljoen aandelen per dag worden verhandeld. Er vinden tienduizenden transacties plaats, zodat er voor een flitshandelaar veel meer kansen zijn om te anticiperen op bewegingen van andere beleggers dan bij een lokaal bedrijf zoals Accell met een dagomzet van circa 20.000 stukken. Bij middelgrote en kleine bedrijven is de kans dat een high frequency trader probeert mee te liften dus een stuk kleiner.

Stap 4

Maak optimaal gebruik van een flashcrash

Bij de eerdere stappen ligt de nadruk sterk op het voorkomen dat de flitshandel een deel van het beleggingsrendement afsnoept. Maar high frequency traders veroorzaken ook instapkansen, op momenten dat de handelsprogramma’s de beurskoersen te sterk in een bepaalde richting duwen. Het beste voorbeeld hiervan zijn de zogeheten flashcrashes, waarbij de koersen van enkele aandelen of soms zelfs een hele index zonder aanwijsbare reden plotseling razendsnel onderuit gaan. Het duurt vaak even voordat de fouten in de handelsprogrammatuur worden rechtgetrokken. In theorie dé mogelijkheid om de stukken aan te schaffen voor een prijs die aanzienlijk lager ligt dan waarvoor aandelen verhandeld zouden worden in een wereld zonder flitshandel. In de praktijk profiteert maar een kleine groep beleggers van deze kans. Hoewel de koersen bij een flashcrash soms fel kunnen dalen, is de schade vaak binnen een half uur tot een uur uitgewist.

Lees ook: Wat is de impact van Solvency II?

Lees verder in het Dossier Educatie