Doormodderen met de euro
Economen en politici die deelnamen aan het Internationale Eurodebat zijn eensgezind over het toekomstscenario voor de euro: de komende jaren doormodderen. Alleen over waar het precies eindigt verschilden de meningen.
Op initiatief van DDS werden er drie eurodebatten gevoerd. Maandag 2 december was de afsluiting. Tijdens de drie avonden kwamen diverse journalisten, wetenschappers en politici aan het woord.
De drie eurodebatten zijn een primeur in Nederland. Voor het eerst werden uitgebreid alternatieve plannen voor de euro besproken en bediscussieerd, iets wat de politiek in Nederland altijd heeft gedwarsboomd.
Alleen de PVV en CU hebben op eigen initiatief onderzoek gedaan. De PVV naar het weer herinvoeren van de Nederlandse gulden en de CU naar een opdeling van de eurozone tussen Noord en Zuid (neuro en de zeuro). Maar verder dan dit kwam het niet.
Drie alternatieve visies
Op de eerste avond in september kwam de Duitse professor Hans-Olaf Henkel, voormalig president van het Bundesverband der Deutschen Industrie (BDI) en columnist van het Handelsblatt aan het woord. Op de tweede avond deed Professor Markus Kerber van de universiteit van Berlin en de oprichter van de denktank Europolis zijn Guldenmark-plan uit de doeken.
Op de laatste avond stond The Matheo Solution (TMS) van de Nederlandse euro-onderzoeker André ten Dam centraal. Ieder van de drie avonden werd afgesloten met een debat waarin wetenschappers, journalisten en politici de degens kruisten.
Plan Henkel
Henkel was een voormalig aanhanger van de euro, maar toen hij merkte dat de euro verkeerd gemanaged werd door de politiek is hij zich tegen het huidige eurosysteem gaan keren. De politiek heeft volgens hem van de euro een Griekse tragedie gemaakt en de euro zal (dan) ook als een Griekse tragedie eindigen, aldus Henkel.
Henkel heeft geen vastomlijnd plan, maar geeft wat opties. Laat een probleemland als Griekenland de euro verlaten of als dat niet mogelijk blijkt, laat Duitsland dan tezamen met Finland, Nederland en Oostenrijk uit de euro stappen en (eventueel aangevuld met Denemarken, het VK en Zweden) een nieuwe gemeenschappelijke eenheidsvaluta vormen. Henkel’s filosofie is dat valuta een bepaalde cultuur moet vertegenwoordigen.
Plannen Kerber en Ten Dam
Kern van Kerber’s betoog is dat de sterke noordelijke landen een nieuwe munt - de Guldenmark - moeten introduceren parallel aan de euro. De zuidelijke landen houden dan gewoon de euro, die natuurlijk sterk zal devalueren ten opzichte van de Guldenmark. Verschil met Henkels neuro is, dat de Guldenmark als Noord-Europese munt parallel aan de euro wordt gevoerd. Er komen dus in de Guldenmarkzone twee valuta’s.
Ten Dam introduceert een bijzondere vorm van een aan de euro parallelle nationale valuta, uitsluitend in zijn functie als rekeneenheid. De euro blijft dan het enige wettige betaalmiddel (chartaal en giraal). Alleen rekenen we in ieder land de prijzen en lonen af in de nationale rekeneenheden. Zo wordt er een flexibel mechanisme geïntroduceerd waarbij in een bepaald land de rekeneenheid wel monetair gedevalueerd kan worden, om de concurrentiepositie te herstellen.
Euro-oplossingsmatrix
Ik ben er altijd voorstander van geweest dat alle europlannen op een onbevooroordeelde manier met elkaar op verschillende factoren op basis van een puntentelling worden gerangschikt. Ik heb hiertoe eerder een aanzet gegeven met de Euro-oplossingsmatrix.
De politiek heeft echter (helaas) nog niet de moed gehad een dergelijke discussie op te starten. Gezichtsverlies kan hierbij een rol spelen. De CDU zal moeilijk zijn eurovader Helmut Kohl willen afvallen. Hetzelfde geldt in Nederland voor de PvdA en de VVD met betrekking tot ‘onze eurovaders’ Wim Kok en Gerrit Zalm.
Mijn waarschijnlijkheidsscenario is dat het een jarenlang ‘doormodderscenario’ wordt, dat uiteindelijk gaat uitmonden in iets dat op een federaal Europa lijkt. Voor alle duidelijkheid, het is scenario-analyse. Het doormodderscenario maakt zo’n 85% kans, het scenario dat enkele probleemlanden al dan niet tijdelijk uit de euro stappen maakt zo’n 10% kans. Het geheel uit elkaar vallen van de eurozone is, denk ik, staartrisico.
In ieder geval voorlopig doormodderen
Deze scenario’s zijn simpelweg gebaseerd op het bestuderen van de ‘brutal facts’. Er is de facto reeds een bankunie (de Cypriotische en Spaanse banken zijn bijvoorbeeld met Europees belastinggeld gered). Er is de facto reeds een begrotingunie (Olli Rehn overlegt met alle staten over hun begrotingen). En er is tot slot reeds een transferunie (noodfondsen, het actuele ECB-beleid, afstempeling schulden Griekenland en de schending ‘no bail out clauses’). En de politiek zit, zoals gezegd, vast in een tunnelvisie.
Over de visie dat het doormodderscenario, dat dus jarenlang kan duren, uiteindelijk zal uitmonden in een federaal Europa was in de afsluitende paneldiscussie wat onenigheid. Het kan uiteindelijk ook heel goed mislopen, zo was de mening van Syp Wynia (Elsevier) en Harrie Verbon (Universiteit Tilburg) en Arend Jan Boekestijn (VVD). Voor dat geval is het goed dat er nu debatten zijn gevoerd over alternatieve oplossingen.
Harry Geels is econoom en directeur Research en partner bij Inmaxxa Vermogensbeheer in Naarden (www.inmaxxa.nl). Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club Magazine (TCM) (www.tradersclub.nl) en partner van de ML Finance Academy (www.mlfa.eu). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn persoonlijke mening weer.
Op initiatief van DDS werden er drie eurodebatten gevoerd. Maandag 2 december was de afsluiting. Tijdens de drie avonden kwamen diverse journalisten, wetenschappers en politici aan het woord.
De drie eurodebatten zijn een primeur in Nederland. Voor het eerst werden uitgebreid alternatieve plannen voor de euro besproken en bediscussieerd, iets wat de politiek in Nederland altijd heeft gedwarsboomd.
Alleen de PVV en CU hebben op eigen initiatief onderzoek gedaan. De PVV naar het weer herinvoeren van de Nederlandse gulden en de CU naar een opdeling van de eurozone tussen Noord en Zuid (neuro en de zeuro). Maar verder dan dit kwam het niet.
Drie alternatieve visies
Op de eerste avond in september kwam de Duitse professor Hans-Olaf Henkel, voormalig president van het Bundesverband der Deutschen Industrie (BDI) en columnist van het Handelsblatt aan het woord. Op de tweede avond deed Professor Markus Kerber van de universiteit van Berlin en de oprichter van de denktank Europolis zijn Guldenmark-plan uit de doeken.
Op de laatste avond stond The Matheo Solution (TMS) van de Nederlandse euro-onderzoeker André ten Dam centraal. Ieder van de drie avonden werd afgesloten met een debat waarin wetenschappers, journalisten en politici de degens kruisten.
Plan Henkel
Henkel was een voormalig aanhanger van de euro, maar toen hij merkte dat de euro verkeerd gemanaged werd door de politiek is hij zich tegen het huidige eurosysteem gaan keren. De politiek heeft volgens hem van de euro een Griekse tragedie gemaakt en de euro zal (dan) ook als een Griekse tragedie eindigen, aldus Henkel.
Henkel heeft geen vastomlijnd plan, maar geeft wat opties. Laat een probleemland als Griekenland de euro verlaten of als dat niet mogelijk blijkt, laat Duitsland dan tezamen met Finland, Nederland en Oostenrijk uit de euro stappen en (eventueel aangevuld met Denemarken, het VK en Zweden) een nieuwe gemeenschappelijke eenheidsvaluta vormen. Henkel’s filosofie is dat valuta een bepaalde cultuur moet vertegenwoordigen.
Plannen Kerber en Ten Dam
Kern van Kerber’s betoog is dat de sterke noordelijke landen een nieuwe munt – de Guldenmark – moeten introduceren parallel aan de euro. De zuidelijke landen houden dan gewoon de euro, die natuurlijk sterk zal devalueren ten opzichte van de Guldenmark. Verschil met Henkels neuro is, dat de Guldenmark als Noord-Europese munt parallel aan de euro wordt gevoerd. Er komen dus in de Guldenmarkzone twee valuta’s.
Ten Dam introduceert een bijzondere vorm van een aan de euro parallelle nationale valuta, uitsluitend in zijn functie als rekeneenheid. De euro blijft dan het enige wettige betaalmiddel (chartaal en giraal). Alleen rekenen we in ieder land de prijzen en lonen af in de nationale rekeneenheden. Zo wordt er een flexibel mechanisme geïntroduceerd waarbij in een bepaald land de rekeneenheid wel monetair gedevalueerd kan worden, om de concurrentiepositie te herstellen.
Euro-oplossingsmatrix
Ik ben er altijd voorstander van geweest dat alle europlannen op een onbevooroordeelde manier met elkaar op verschillende factoren op basis van een puntentelling worden gerangschikt. Ik heb hiertoe eerder een aanzet gegeven met de Euro-oplossingsmatrix.
De politiek heeft echter (helaas) nog niet de moed gehad een dergelijke discussie op te starten. Gezichtsverlies kan hierbij een rol spelen. De CDU zal moeilijk zijn eurovader Helmut Kohl willen afvallen. Hetzelfde geldt in Nederland voor de PvdA en de VVD met betrekking tot ‘onze eurovaders’ Wim Kok en Gerrit Zalm.
Mijn waarschijnlijkheidsscenario is dat het een jarenlang ‘doormodderscenario’ wordt, dat uiteindelijk gaat uitmonden in iets dat op een federaal Europa lijkt. Voor alle duidelijkheid, het is scenario-analyse. Het doormodderscenario maakt zo’n 85% kans, het scenario dat enkele probleemlanden al dan niet tijdelijk uit de euro stappen maakt zo’n 10% kans. Het geheel uit elkaar vallen van de eurozone is, denk ik, staartrisico.
In ieder geval voorlopig doormodderen
Deze scenario’s zijn simpelweg gebaseerd op het bestuderen van de ‘brutal facts’. Er is de facto reeds een bankunie (de Cypriotische en Spaanse banken zijn bijvoorbeeld met Europees belastinggeld gered). Er is de facto reeds een begrotingunie (Olli Rehn overlegt met alle staten over hun begrotingen). En er is tot slot reeds een transferunie (noodfondsen, het actuele ECB-beleid, afstempeling schulden Griekenland en de schending ‘no bail out clauses’). En de politiek zit, zoals gezegd, vast in een tunnelvisie.
Over de visie dat het doormodderscenario, dat dus jarenlang kan duren, uiteindelijk zal uitmonden in een federaal Europa was in de afsluitende paneldiscussie wat onenigheid. Het kan uiteindelijk ook heel goed mislopen, zo was de mening van Syp Wynia (Elsevier) en Harrie Verbon (Universiteit Tilburg) en Arend Jan Boekestijn (VVD). Voor dat geval is het goed dat er nu debatten zijn gevoerd over alternatieve oplossingen.
Harry Geels is econoom en directeur Research en partner bij Inmaxxa Vermogensbeheer in Naarden (www.inmaxxa.nl). Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club Magazine (TCM) (www.tradersclub.nl) en partner van de ML Finance Academy (www.mlfa.eu). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn persoonlijke mening weer.
Harry Geels
Harry Geels (1969) schrijft sinds 1998 voor Beleggers Belangen, waarvoor hij onder andere de rubriek Beleggingsfondsen verzorgt. Verder is hij gespecialiseerd in technische analyse kwantitatieve analyse en hedgefunds. Harry is Senior Investment Adviseur bij vermogensbeheerder Auréus. Hij is auteur van het handboek ‘Beleggen met Technische Analyse’.