ESM: een politiek leugentje?

Er is veel verwarring over de laatste Europese top, waarbij is besloten dat het permanente noodfonds ESM ook directe steun mag geven aan de banken. Het is de vraag of daar een voldoende juridische basis voor is. Ditzelfde geldt voor de eventuele steun van het ESM aan kleine eurolanden zoals Cyprus en Slovenië. Verschillende juristen menen dat dit een nieuwe opzet van het ESM betekent en dat het onderliggende verdrag daarmee opnieuw door de diverse parlementen goedgekeurd moet worden.

Wie heeft gelijk, Rutte of Van Rompuy?

Over de verwarring zullen we het maar even niet meer hebben. De politiek bedient zich als geen ander van de bekende strategie: ‘if you can’t convince them, confuse them’. Dat weten we inmiddels wel.

Maar het is veel kwalijker dat minister-president Mark Rutte en minister De Jager het parlement (en dus ons allen) voorliegen. Zij beweerden immers in het parlement dat het ESM een democratisch instituut is en dat wij Nederlanders in de praktijk bijna altijd het laatste woord hebben over ons geld.

Maar dat blijkt niet te kloppen. Het ESM was nog niet koud goedgekeurd of EU-voorzitter Herman van Rompuy en de Spaanse minister van economische zaken Luis de Guindos verklaarden dat kritische eurolanden als Nederland en Finland extra ESM-steun aan zwakke eurolanden niet tegen kunnen houden, zo lezen we in het Financieele Dagblad vandaag.

Nood of geen nood?

Besluiten van het ESM worden in noodsituaties met gekwalificeerde meerderheid van 85% van de stemmen genomen. Alleen Duitsland, Frankrijk en Italië zijn op zichzelf groot genoeg om in dat geval een besluit weg te stemmen. Nederland heeft altijd steun van andere landen nodig. Dit terwijl Nederland per hoofd van de bevolking een van de grootste betaalmeesters is van het ESM (nog meer dan Duitsland). Maar wanneer is er sprake van nood? Eigenlijk altijd, stelt Van Rompuy. En dan heeft Nederland, ondanks wat Rutte en De Jager zeggen, nooit het laatste woord.

Zelf ben ik tegen het ESM. Het is een gedrocht, niet democratisch en bovenal dient het puur als symptoombestrijding. De door mij al vele malen beschreven weeffout in de euro wordt er niet door hersteld (een tijdelijk noodfonds ter overbrugging naar een structurele oplossing is overigens nog te billikken). Dat we met een leugen van Rutte en De Jager in het ESM ‘gerommeld’ zijn maakt het allemaal des te erger en is onaanvaardbaar.

Een politiek leugentje om ‘bestwil’?

Een collega van mij merkte fijntjes op dat ik me niet zo druk moest maken. Liegen is toegestaan als het om de euro gaat, zo zei hij. Dat stond recent zelfs in de stenogrammen van het ESM-debat van vorige week dinsdag. Volgens oud-minister van Defensie, nu Eerste Kamerlid voor de VVD, Frank de Grave mogen politici in bepaalde noodgevallen liegen. Ik citeer: ‘Er is maar één situatie waarin ministers of politici mogen liegen, zelfs in het parlement. Dat is wanneer het gaat om de munt’.

Er zijn meer voorbeelden. Gerrit Zalm heeft in 2005 toegegeven (17 mei 2005, Het Parool: ‘Zalm loog in het belang van het land’) dat hij in 1998 in de Tweede Kamer heeft gelogen over de juistheid van de toen voorgenomen euroconversiekoers van de gulden. Zoals u wellicht weet heeft dat geintje de Nederlanders die nettovermogen hadden een gigantisch wisselverlies gekost (de gulden werd namelijk 13% te goedkoop in de euro omgezet, waardoor men 13% te weinig euro’s kreeg voor de guldens).

Dat politici niet eerlijk zijn over Europa was ook een onderwerp bij een uitzending van het actualiteitenprogramma Altijd Wat van de NCRV van 26 juni. http://altijdwat.ncrv.nl/ncrvgemist/26-6-2012/altijd-wat-crisis-in-europa Ook ik maakte (kort) onderdeel uit van deze uitzending (helaas te kort want ik had graag wat willen zeggen over de verschillende oplossingen die er voor de euro zijn, vooral over de oplossingen die de weeffout in de euro wel kunnen herstellen).

De boodschap van de uitzending was dat mensen zich van Europa afkeren doordat de politiek liegt, halve waarheden verkondigt en geen duidelijke standpunten inneemt, en dat laatste waarschijnlijk vooral doordat de materie ingewikkeld is. Dit werkt voor Europa en de euro uiteindelijk contraproductief.

ESM is niet de oplossing

Je kunt zeggen wat je van Wilders vindt, maar hij is in staat de politieke agenda te kapen door een duidelijke stelling in te nemen over de eurocrisis (zijn oplossing voor de problemen – een ongecontroleerd  ‘terug naar de gulden’ – scoort op veel onderdelen slecht – zie mijn eerder geprestenteerde euro-oplossingsmatrix).

Tot slot, de oplossing voor de eurocrisis is niet het ESM. In de euro-oplossingsmatrix zijn diverse betere oplossingen naar voren gebracht. Hopelijk komt de politiek toch nog tot de juiste stappen. De Duitse filosoof Arthur Schopenhauer zei het al. De waarheid komt in drieën. Eerst zal hoongelach de boodschapper ten deel vallen. Dan wordt de waarheid met geweld de kop ingedrukt. Ten slotte wordt de waarheid (helaas meestal te laat) omarmd. Laten we hopen dat het bij de aanpak van de eurocrisis nog niet té laat is.

Harry Geels is directeur Research en partner bij Inmaxxa Vermogensbeheer in Naarden. Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club Magazine (TCM). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn persoonlijke mening weer.
 

Er is veel verwarring over de laatste Europese top, waarbij is besloten dat het permanente noodfonds ESM ook directe steun mag geven aan de banken. Het is de vraag of daar een voldoende juridische basis voor is. Ditzelfde geldt voor de eventuele steun van het ESM aan kleine eurolanden zoals Cyprus en Slovenië. Verschillende juristen menen dat dit een nieuwe opzet van het ESM betekent en dat het onderliggende verdrag daarmee opnieuw door de diverse parlementen goedgekeurd moet worden.

Wie heeft gelijk, Rutte of Van Rompuy?

Over de verwarring zullen we het maar even niet meer hebben. De politiek bedient zich als geen ander van de bekende strategie: ‘if you can’t convince them, confuse them’. Dat weten we inmiddels wel.

Maar het is veel kwalijker dat minister-president Mark Rutte en minister De Jager het parlement (en dus ons allen) voorliegen. Zij beweerden immers in het parlement dat het ESM een democratisch instituut is en dat wij Nederlanders in de praktijk bijna altijd het laatste woord hebben over ons geld.

Maar dat blijkt niet te kloppen. Het ESM was nog niet koud goedgekeurd of EU-voorzitter Herman van Rompuy en de Spaanse minister van economische zaken Luis de Guindos verklaarden dat kritische eurolanden als Nederland en Finland extra ESM-steun aan zwakke eurolanden niet tegen kunnen houden, zo lezen we in het Financieele Dagblad vandaag.

Nood of geen nood?

Besluiten van het ESM worden in noodsituaties met gekwalificeerde meerderheid van 85% van de stemmen genomen. Alleen Duitsland, Frankrijk en Italië zijn op zichzelf groot genoeg om in dat geval een besluit weg te stemmen. Nederland heeft altijd steun van andere landen nodig. Dit terwijl Nederland per hoofd van de bevolking een van de grootste betaalmeesters is van het ESM (nog meer dan Duitsland). Maar wanneer is er sprake van nood? Eigenlijk altijd, stelt Van Rompuy. En dan heeft Nederland, ondanks wat Rutte en De Jager zeggen, nooit het laatste woord.

Zelf ben ik tegen het ESM. Het is een gedrocht, niet democratisch en bovenal dient het puur als symptoombestrijding. De door mij al vele malen beschreven weeffout in de euro wordt er niet door hersteld (een tijdelijk noodfonds ter overbrugging naar een structurele oplossing is overigens nog te billikken). Dat we met een leugen van Rutte en De Jager in het ESM ‘gerommeld’ zijn maakt het allemaal des te erger en is onaanvaardbaar.

Een politiek leugentje om ‘bestwil’?

Een collega van mij merkte fijntjes op dat ik me niet zo druk moest maken. Liegen is toegestaan als het om de euro gaat, zo zei hij. Dat stond recent zelfs in de stenogrammen van het ESM-debat van vorige week dinsdag. Volgens oud-minister van Defensie, nu Eerste Kamerlid voor de VVD, Frank de Grave mogen politici in bepaalde noodgevallen liegen. Ik citeer: ‘Er is maar één situatie waarin ministers of politici mogen liegen, zelfs in het parlement. Dat is wanneer het gaat om de munt’.

Er zijn meer voorbeelden. Gerrit Zalm heeft in 2005 toegegeven (17 mei 2005, Het Parool: ‘Zalm loog in het belang van het land’) dat hij in 1998 in de Tweede Kamer heeft gelogen over de juistheid van de toen voorgenomen euroconversiekoers van de gulden. Zoals u wellicht weet heeft dat geintje de Nederlanders die nettovermogen hadden een gigantisch wisselverlies gekost (de gulden werd namelijk 13% te goedkoop in de euro omgezet, waardoor men 13% te weinig euro’s kreeg voor de guldens).

Dat politici niet eerlijk zijn over Europa was ook een onderwerp bij een uitzending van het actualiteitenprogramma Altijd Wat van de NCRV van 26 juni. http://altijdwat.ncrv.nl/ncrvgemist/26-6-2012/altijd-wat-crisis-in-europa Ook ik maakte (kort) onderdeel uit van deze uitzending (helaas te kort want ik had graag wat willen zeggen over de verschillende oplossingen die er voor de euro zijn, vooral over de oplossingen die de weeffout in de euro wel kunnen herstellen).

De boodschap van de uitzending was dat mensen zich van Europa afkeren doordat de politiek liegt, halve waarheden verkondigt en geen duidelijke standpunten inneemt, en dat laatste waarschijnlijk vooral doordat de materie ingewikkeld is. Dit werkt voor Europa en de euro uiteindelijk contraproductief.

ESM is niet de oplossing

Je kunt zeggen wat je van Wilders vindt, maar hij is in staat de politieke agenda te kapen door een duidelijke stelling in te nemen over de eurocrisis (zijn oplossing voor de problemen – een ongecontroleerd  ‘terug naar de gulden’ – scoort op veel onderdelen slecht – zie mijn eerder geprestenteerde euro-oplossingsmatrix).

Tot slot, de oplossing voor de eurocrisis is niet het ESM. In de euro-oplossingsmatrix zijn diverse betere oplossingen naar voren gebracht. Hopelijk komt de politiek toch nog tot de juiste stappen. De Duitse filosoof Arthur Schopenhauer zei het al. De waarheid komt in drieën. Eerst zal hoongelach de boodschapper ten deel vallen. Dan wordt de waarheid met geweld de kop ingedrukt. Ten slotte wordt de waarheid (helaas meestal te laat) omarmd. Laten we hopen dat het bij de aanpak van de eurocrisis nog niet té laat is.

Harry Geels is directeur Research en partner bij Inmaxxa Vermogensbeheer in Naarden. Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club Magazine (TCM). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn persoonlijke mening weer.