BIS legt zere plek Europa bloot
Heldere taal in het jaarverslag van de bank voor internationale betalingen (BIS). Het ruime geldbeleid van de ECB heeft de problemen alleen maar erger gemaakt.
Er wordt inmiddels al langere tijd gewerkt aan een oplossing voor de Europese schuldencrisis, maar in plaats van beter lijkt het alleen maar slechter te gaan. Alle steunoperaties van de centrale bank en de overheden ten spijt. Volgens de BIS hebben de kapitaalinjecties van de Europese Centrale Bank (ECB) Europa alleen maar dieper in het moeras doen zakken.
Eigenlijk wisten we het allemaal al lang: centrale banken kunnen economieën niet echt aan de praat krijgen, laat staan een schuldencrisis oplossen. En door de markten en overheden te helpen met goedkoop geld worden de problemen niet opgelost, maar vooruitgeschoven. Structurele verbeteringen blijven zo achterwege, waardoor het van kwaad tot erger wordt.
De Europese economie krimpt inmiddels en het tempo waarin lijkt te versnellen. Schulden gaan zo nog zwaarder drukken. Circa 20 procent van de bezittingen van Europese banken is in onderpand van de ECB, wat banken kwetsbaar maakt voor margin calls en schokken.
Nu de ECB de eisen voor de kwaliteit van het onderpand verder heeft afgezwakt zal dit probleem alleen maar sterker worden. Hoogste tijd dat de ECB zijn handen van het financiële systeem aftrekt en overheden en banken gedwongen worden nu echt eens orde op zaken te stellen.
Wat zegt de BIS
De BIS stelt dat het ruime monetaire beleid van de ECB, mede doelend op de twee langetermijnleningen van in totaal €1.000 mrd aan banken tegen 1% rente, de risico’s in het financiële systeem verder hebben vergroot in plaats van verkleind.
Ook de Amerikaanse Fed en de Britse en Japanse centrale bank hebben er een handje van. De bankbalansen van alle centrale banken in de wereld hebben inmiddels de ongekende omvang van 30% van het mondiale bbp. We spreken hier over een bedrag van €18.000 mrd.
Door de lage rente zijn banken, bedrijven en huishoudens minder geneigd hun schulden af te bouwen. Sterker, zij worden juist aangemoedigd meer risico’s te nemen. Alleen via balansversterking kunnen we volgens de BIS weer aan groei gaan denken
Neergaande spiraal
Nu de oplossing van de eurocrisis verder weg lijkt dan ooit, zien we ook steeds meer de onderlinge verwevenheid tussen overheden, banken, bedrijven en huishoudens bloot komen te liggen. Het besmettingsgevaar is groter dan ooit en wordt al langer bewaarheid.
Ratingbureau Moody’s verlaagde de kredietrating van Spaanse banken omdat het de Spaanse overheid minder in staat acht het eigen banksysteem te steunen. Eerder had Moody’s al de kredietstatus van Spanje zelf teruggebracht.
De Spaanse banken zijn echter niet alleen in problemen gekomen door de eigen ineenstortende vastgoedmarkt, maar ook door de forse koersval van Spaanse staatsobligaties. Spaanse banken hebben met het goedkope ECB-geld veel overheidspapier van Spaanse makelij ingeslagen.
De lagere kredietrating voor zowel de Spaanse overheid als de Spaanse banken maakt het lenen er alleen maar duurder op. Een neerwaartse spiraal, waarbij de kans steeds groter wordt dat Spanje bij het noodfonds moet aankloppen. Spanje is echter van dusdanige omvang dat noodsteun dit al snel extra besmettingseffecten gaat opleveren.
Spiraal doorbreken
Er is geen tijd meer te verliezen om de risico’s uit het financiële systeem weg te nemen. Daar zijn wijzigingen voor nodig die heel diep ingrijpen in bestaande structuren en zelfs de rol van de ‘onafhankelijke’ ECB kritisch onder de loep moeten nemen.
Er wordt inmiddels al langere tijd gewerkt aan een oplossing voor de Europese schuldencrisis, maar in plaats van beter lijkt het alleen maar slechter te gaan. Alle steunoperaties van de centrale bank en de overheden ten spijt. Volgens de BIS hebben de kapitaalinjecties van de Europese Centrale Bank (ECB) Europa alleen maar dieper in het moeras doen zakken.
Eigenlijk wisten we het allemaal al lang: centrale banken kunnen economieën niet echt aan de praat krijgen, laat staan een schuldencrisis oplossen. En door de markten en overheden te helpen met goedkoop geld worden de problemen niet opgelost, maar vooruitgeschoven. Structurele verbeteringen blijven zo achterwege, waardoor het van kwaad tot erger wordt.
De Europese economie krimpt inmiddels en het tempo waarin lijkt te versnellen. Schulden gaan zo nog zwaarder drukken. Circa 20 procent van de bezittingen van Europese banken is in onderpand van de ECB, wat banken kwetsbaar maakt voor margin calls en schokken.
Nu de ECB de eisen voor de kwaliteit van het onderpand verder heeft afgezwakt zal dit probleem alleen maar sterker worden. Hoogste tijd dat de ECB zijn handen van het financiële systeem aftrekt en overheden en banken gedwongen worden nu echt eens orde op zaken te stellen.
Wat zegt de BIS
De BIS stelt dat het ruime monetaire beleid van de ECB, mede doelend op de twee langetermijnleningen van in totaal €1.000 mrd aan banken tegen 1% rente, de risico’s in het financiële systeem verder hebben vergroot in plaats van verkleind.
Ook de Amerikaanse Fed en de Britse en Japanse centrale bank hebben er een handje van. De bankbalansen van alle centrale banken in de wereld hebben inmiddels de ongekende omvang van 30% van het mondiale bbp. We spreken hier over een bedrag van €18.000 mrd.
Door de lage rente zijn banken, bedrijven en huishoudens minder geneigd hun schulden af te bouwen. Sterker, zij worden juist aangemoedigd meer risico’s te nemen. Alleen via balansversterking kunnen we volgens de BIS weer aan groei gaan denken
Neergaande spiraal
Nu de oplossing van de eurocrisis verder weg lijkt dan ooit, zien we ook steeds meer de onderlinge verwevenheid tussen overheden, banken, bedrijven en huishoudens bloot komen te liggen. Het besmettingsgevaar is groter dan ooit en wordt al langer bewaarheid.
Ratingbureau Moody’s verlaagde de kredietrating van Spaanse banken omdat het de Spaanse overheid minder in staat acht het eigen banksysteem te steunen. Eerder had Moody’s al de kredietstatus van Spanje zelf teruggebracht.
De Spaanse banken zijn echter niet alleen in problemen gekomen door de eigen ineenstortende vastgoedmarkt, maar ook door de forse koersval van Spaanse staatsobligaties. Spaanse banken hebben met het goedkope ECB-geld veel overheidspapier van Spaanse makelij ingeslagen.
De lagere kredietrating voor zowel de Spaanse overheid als de Spaanse banken maakt het lenen er alleen maar duurder op. Een neerwaartse spiraal, waarbij de kans steeds groter wordt dat Spanje bij het noodfonds moet aankloppen. Spanje is echter van dusdanige omvang dat noodsteun dit al snel extra besmettingseffecten gaat opleveren.
Spiraal doorbreken
Er is geen tijd meer te verliezen om de risico’s uit het financiële systeem weg te nemen. Daar zijn wijzigingen voor nodig die heel diep ingrijpen in bestaande structuren en zelfs de rol van de ‘onafhankelijke’ ECB kritisch onder de loep moeten nemen.
Peter Schutte
Peter Schutte (1969), econoom met afstudeerrichting monetaire economie, is sinds 1996 werkzaam in de financiële journalistiek. In deze hoedanigheid heeft hij zich altijd beziggehouden met het geven van aandelenadviezen. Sinds 2011 werkt hij op freelancebasis voor Beleggers Belangen, waarvoor hij actief bedrijven in de transport- en logistieke sector volgt. Peter is verder gespecialiseerd in Nederlandse small- en midcaps, waarvan hij regelmatig bestuurders interviewt. Daarnaast schrijft hij over macro-economische en monetaire ontwikkelingen. Peter is zelf een actief belegger, iets wat hij als een voorwaarde beschouwt voor het geven van goede beleggingsadviezen. Ook in zijn eigen beleggingen legt hij de nadruk op Nederlandse small- en midcaps.