Wat als de euro toch uit elkaar valt

De toonaangevende Engelse krant Financial Times meldde afgelopen maandag dat zakenbanken in Londen steeds vaker van klanten het verzoek krijgen of zij geen producten in petto hebben waardoor het risico van een eventuele opsplitsing van de eurozone volledig kan worden afgewenteld.

Weliswaar bieden de bestaande dekkingstechnieken een garantie dat op een bepaalde datum een bepaalde wisselkoers geldt, maar als door het vertrek van een of meerdere eurolanden de muntunie onverhoopt toch uiteen valt, dan is die garantie wellicht waardeloos.

Bernie Sinniah van Citigroup en James Wood-Collins van Record Currency Management voerden met verschillende partijen zonder medeweten van elkaar verkennende gesprekken en daaruit blijkt dat de prijs verreweg het belangrijkste knelpunt is.  Technisch is het vrij makkelijk om verzekeringsconstructies op te tuigen, maar de premies zouden in de praktijk erg hoog zijn.

Het is bovendien de vraag of een dergelijke verzekering in politiek opzicht correct is.  Niet alleen vanwege de inherente reputatieschade; wedden op het einde van de eurozone.  Het is maatschappelijk niet verantwoord om producten aan te bieden waarvan de reikwijdte in geval van schade net van tevoren kan worden ingeschat.  Enkele jaren terug verkochten zakenbanken nonchalant kredietuitvalverzekeringen, wat hen nu bij een Grieks faillissement duur komt te staan.

Zwakke euro

Voor sommige economen is de dalende wisselkoers van de euro een teken van kapitaalvlucht.  Als Beleggers massaal besluiten dat zij hun geld beter buiten de Europese muntunie kunnen stallen, dan vertaalt zich dat direct in een zwakke euro.  Jan-Willem Velthuisen, hoofdeconoom van PwC Nederland, verwacht dat de eenheidsmunt als gevolg van kapitaalvlucht tegenover de Amerikaanse dollar tot 20 procent in waarde zal dalen.

Op zich is een goedkope euro gunstig voor de exportpositie, maar als dat het gevolg is van kapitaalvlucht dan blijft er in het eurogebied minder geld beschikbaar om de economie te financieren.  Het belangrijkste nadeel van een zwakker wordende munt is dat buitenlandse goederen duurder worden.  Hierdoor loopt de inflatie op en erodeert de koopkracht van de euro.

De prijs van benzine noteert op recordniveau en dat is vooral te danken aan de zwakke euro.  Afgelopen vrijdag meldde inkoopcollectief UnitedConsumers dat de gemiddelde adviesprijs van brandstofmaatschappijen voor een liter loodvrij was opgelopen tot 1,791 euro.  Hoewel u aan de pomp die prijs niet snel tegenkomt, betekent dit wel dat de gemiddelde eindconsument per saldo minder overhoudt om andere aankopen te doen daar op termijn de hogere prijs van olie ook in de energierekening doorsijpelt.

Tweespalt

De tweespalt van de STOXX Europe 600 bevestigt de mythe van kapitaalvlucht.  Sinds oktober 2009, toen de eurocrisis losbarstte, noteren Europese aandelen per saldo 7,4 procent hoger. In de eurozone kelderden de aandelen echter ruim 7 procent en de Europese aandelen buiten de eurozone staan zelfs 22,5 procent hoger.

Eigenlijk is dit een ontwikkeling die al enige jaren speelt.  De afgelopen vijf jaar genereerden Europese niet-euroaandelen een dubbel zo hoog rendement als eurozonale aandelen.  Ook de voorbije tien jaar was het beeld niet wezenlijk anders, maar in de tien jaar ervoor was het omgekeerd en presteerden aandelen uit de eurozone beduidend beter dan niet-eurozonale Europese aandelen.

Ook sinds het dieptepunt van september 2011 presteren de aandelen uit de eurozone beter.  Inmiddels koersen zij 25,4 procent hoger en stokt de winst van Europese niet-euroaandelen op 24,4 procent.  Het verschil is te klein om te stellen dat het tij gekeerd is.

Januaribarometer

De januaribarometer laat echter uitschijnen dat 2012 hoe dan ook een goed beursjaar wordt.  De jaarwisseling luidde niet alleen het begin van een nieuw beursjaar in, maar zo te zien ook het begin van een nieuwe stierenmarkt.

Wetenschappers tasten voor de voorspellende waarde van het rendement van de maand januari volledig in het duister.  Zij hebben er geen verklaring voor.  Het is gewoon een statistische bijzonderheid, met dien verstande dat een sterke maand de aandelenmarkten aardig op weg zet naar een goede jaarprestatie.

Kapitaalvlucht

à Propos over kapitaalvlucht gesproken, volgens de Griekse minister van Financiën Venizelos sluisden de Grieken de afgelopen twee jaar 65 miljard euro naar het buitenland.  Dat economisch verlies is groter dan de steun die Griekenland totnogtoe ontvangen heeft.

In de regel is kapitaalvlucht terug te voeren naar de belastingdruk.  Zolang het de moeite loont om de fiscus te ontwijken, zoeken kapitaalkrachtige bedrijven en individuen naar alternatieve mogelijkheden om hun geld te stallen.

De kredietcrisis van 2007 had echter ook tot gevolg dat Europese overheden kritischer naar financiële instellingen gingen kijken en met afspraken kwamen om belastingontduiking tegen te gaan.  Parallel aan de inspanningen van de Europese Commissie proberen landen als Duitsland, Frankrijk, maar ook de Verenigde Staten de geesten rijp te maken voor een definitief einde van het bankgeheim.

De toonaangevende Engelse krant Financial Times meldde afgelopen maandag dat zakenbanken in Londen steeds vaker van klanten het verzoek krijgen of zij geen producten in petto hebben waardoor het risico van een eventuele opsplitsing van de eurozone volledig kan worden afgewenteld.

Weliswaar bieden de bestaande dekkingstechnieken een garantie dat op een bepaalde datum een bepaalde wisselkoers geldt, maar als door het vertrek van een of meerdere eurolanden de muntunie onverhoopt toch uiteen valt, dan is die garantie wellicht waardeloos.

Bernie Sinniah van Citigroup en James Wood-Collins van Record Currency Management voerden met verschillende partijen zonder medeweten van elkaar verkennende gesprekken en daaruit blijkt dat de prijs verreweg het belangrijkste knelpunt is.  Technisch is het vrij makkelijk om verzekeringsconstructies op te tuigen, maar de premies zouden in de praktijk erg hoog zijn.

Het is bovendien de vraag of een dergelijke verzekering in politiek opzicht correct is.  Niet alleen vanwege de inherente reputatieschade; wedden op het einde van de eurozone.  Het is maatschappelijk niet verantwoord om producten aan te bieden waarvan de reikwijdte in geval van schade net van tevoren kan worden ingeschat.  Enkele jaren terug verkochten zakenbanken nonchalant kredietuitvalverzekeringen, wat hen nu bij een Grieks faillissement duur komt te staan.

Zwakke euro

Voor sommige economen is de dalende wisselkoers van de euro een teken van kapitaalvlucht.  Als Beleggers massaal besluiten dat zij hun geld beter buiten de Europese muntunie kunnen stallen, dan vertaalt zich dat direct in een zwakke euro.  Jan-Willem Velthuisen, hoofdeconoom van PwC Nederland, verwacht dat de eenheidsmunt als gevolg van kapitaalvlucht tegenover de Amerikaanse dollar tot 20 procent in waarde zal dalen.

Op zich is een goedkope euro gunstig voor de exportpositie, maar als dat het gevolg is van kapitaalvlucht dan blijft er in het eurogebied minder geld beschikbaar om de economie te financieren.  Het belangrijkste nadeel van een zwakker wordende munt is dat buitenlandse goederen duurder worden.  Hierdoor loopt de inflatie op en erodeert de koopkracht van de euro.

De prijs van benzine noteert op recordniveau en dat is vooral te danken aan de zwakke euro.  Afgelopen vrijdag meldde inkoopcollectief UnitedConsumers dat de gemiddelde adviesprijs van brandstofmaatschappijen voor een liter loodvrij was opgelopen tot 1,791 euro.  Hoewel u aan de pomp die prijs niet snel tegenkomt, betekent dit wel dat de gemiddelde eindconsument per saldo minder overhoudt om andere aankopen te doen daar op termijn de hogere prijs van olie ook in de energierekening doorsijpelt.

Tweespalt

De tweespalt van de STOXX Europe 600 bevestigt de mythe van kapitaalvlucht.  Sinds oktober 2009, toen de eurocrisis losbarstte, noteren Europese aandelen per saldo 7,4 procent hoger. In de eurozone kelderden de aandelen echter ruim 7 procent en de Europese aandelen buiten de eurozone staan zelfs 22,5 procent hoger.

Eigenlijk is dit een ontwikkeling die al enige jaren speelt.  De afgelopen vijf jaar genereerden Europese niet-euroaandelen een dubbel zo hoog rendement als eurozonale aandelen.  Ook de voorbije tien jaar was het beeld niet wezenlijk anders, maar in de tien jaar ervoor was het omgekeerd en presteerden aandelen uit de eurozone beduidend beter dan niet-eurozonale Europese aandelen.

Ook sinds het dieptepunt van september 2011 presteren de aandelen uit de eurozone beter.  Inmiddels koersen zij 25,4 procent hoger en stokt de winst van Europese niet-euroaandelen op 24,4 procent.  Het verschil is te klein om te stellen dat het tij gekeerd is.

Januaribarometer

De januaribarometer laat echter uitschijnen dat 2012 hoe dan ook een goed beursjaar wordt.  De jaarwisseling luidde niet alleen het begin van een nieuw beursjaar in, maar zo te zien ook het begin van een nieuwe stierenmarkt.

Wetenschappers tasten voor de voorspellende waarde van het rendement van de maand januari volledig in het duister.  Zij hebben er geen verklaring voor.  Het is gewoon een statistische bijzonderheid, met dien verstande dat een sterke maand de aandelenmarkten aardig op weg zet naar een goede jaarprestatie.

Kapitaalvlucht

à Propos over kapitaalvlucht gesproken, volgens de Griekse minister van Financiën Venizelos sluisden de Grieken de afgelopen twee jaar 65 miljard euro naar het buitenland.  Dat economisch verlies is groter dan de steun die Griekenland totnogtoe ontvangen heeft.

In de regel is kapitaalvlucht terug te voeren naar de belastingdruk.  Zolang het de moeite loont om de fiscus te ontwijken, zoeken kapitaalkrachtige bedrijven en individuen naar alternatieve mogelijkheden om hun geld te stallen.

De kredietcrisis van 2007 had echter ook tot gevolg dat Europese overheden kritischer naar financiële instellingen gingen kijken en met afspraken kwamen om belastingontduiking tegen te gaan.  Parallel aan de inspanningen van de Europese Commissie proberen landen als Duitsland, Frankrijk, maar ook de Verenigde Staten de geesten rijp te maken voor een definitief einde van het bankgeheim.