Wanneer moet je verkopen?
Als je aandelen dalen, dan is het overduidelijk dat je eerder had moeten verkopen. Wie te vroeg verkoopt, loopt mogelijk een mooie winst mis. Dat is zonde, maar te laat is erger. Hoe herken je verliezers in een vroeg stadium?
Wie aandelen bezit, wil ook weten wanneer je ze het beste kunt verkopen. Over het kopen van aandelen zijn boeken vol geschreven, maar over verkopen, ho maar.
Het is nochtans een feit dat op een bepaald moment de koersen weer zullen gaan dalen. Maar als je ze te vroeg verkoopt, zie je misschien wel een mooie winst aan je neus voorbijgaan. Dat is zonde, maar te laat is erger. Vanuit de gedragseconomie is bekend dat de pijn van verlies op het gemoed dubbel zo zwaar weegt als het plezier van winst.
Daarnaast is het zo dat naarmate de verliezen zich opstapelen, je meer winst moet maken om terug op het oude niveau te komen. Je doet er dus goed aan om potentiële verliezers in een vroeg stadium te herkennen.
Het vaststellen van het juiste verkoopmoment is evenwel niet evident. Van te voren weet je nooit, wanneer een bepaald aandeel zal gaan dalen. Je oor te luister leggen bij analisten, biedt helaas ook weinig soelaas. Ze publiceren naarstig koopadviezen en zijn minder scheutig met het afgeven van tijdige verkoopadviezen. Vaak is een duidelijke verlaging van het koersdoel al een verkapt verkopenadvies.
Welnu, hoe herken je verliezers in een vroeg stadium?
Sleutelfiguren
Elk bedrijf ondervindt hinder als de algemeen of financieel directeur, of het hoofd van de afdeling onderzoek en ontwikkeling opstapt. In het bijzonder als dit op zeer korte termijn gebeurt, is dit een omen dat de sfeer binnen het bedrijf onder hoogspanning staat.
Mislopen (winst)prognoses
Vroeg of laat moet elk bedrijf tegenvallende resultaten publiceren. Zolang de teleurstelling eenmalig is, zijn de markten vergevensgezind, maar bij twee kort opeenvolgende tegenvallers straffen beleggers het aandeel genadeloos af. De markt is niet zo vriendelijk voor aandelen die hun groei niet kunnen handhaven.
Voorraden
De logica gebiedt dat bedrijfsvoorraden gelijke tred houden met de omzetgroei. Als de voorraden sneller stijgen, wijst dit op een afzetprobleem. Hoewel hiervoor beproefde remedies bestaan, is geen enkele zaligmakend.
Debiteurensaldo
Als de openstaande rekeningen oplopen, is dit een vingerwijzing dat het bedrijf door het clientèle voor geleverde diensten almaar later of niet betaald wordt. Analoog aan de bedrijfsvoorraden volgt normaliter het debiteurensaldo de groeivoet van de omzet.
Vermogensstructuur
Bij bedrijven waarvan de schulden sneller groeien dan de omzet en/of de zogeheten goodwill (overwaarde) meer dan 20 procent bedraagt, verslechtert de vermogensstructuur. Weliswaar stijgt door meer vreemd vermogen aan de onderneming toe te voegen de waarde van de onderneming, maar ook de rentelasten en het faillissementsrisico nemen toe.
Omzetdaling
Bedrijven zonder omzet maken alleen maar kosten en zijn per definitie verlieslatend. Als de omzet stagneert, zien bedrijven hun beurskoers kelderen, tenzij zij concrete (tegen)maatregelen presenteren.
Dividendpolitiek
Het dividend is niets anders een dan een partiële winstuitkering. Het is de winst die pro rato aan de aandeelhouders wordt uitgekeerd. Wanneer bedrijven hun dividend korten of zelfs passeren, moet u zich ernstige vragen stellen
Bedrijfsmodel
Wanneer je aandelen koopt, dan doe je dit om bepaalde redenen. Als het verdienmodel van het bedrijf door de verzelfstandiging van een dochteronderneming, de verkoop van een divisie of een fusie substantieel verandert, voldoet het aandeel niet langer aan de aankoopvoorwaarden van weleer en kun je het wellicht beter verkopen.
Kuddegedrag
De media spelen bij de ontwikkelingen van beurskoersen een prominente rol. Als een aandeel veel in de media komt, dan moet je overwegen om het te verkopen. De media-aandacht trekt namelijk veel onervaren beleggers aan. Dit doet weliswaar de koers (verder) stijgen, maar laat de markt net zo gemakkelijk instorten eens de hype uitsterft.
De koers vertelt het verhaal
Als aandelen zonder een zichtbare reden een daling inzetten, dan duidt dit erop dat het vertrouwen van beleggers fragiel is. De koersontwikkeling weerspiegelt immers de toekomstverwachting. Vooral in een vaste markt is een koerscorrectie een vingerwijzing dat er iets aan de hand is. Het betekent dat beleggers het desbetreffende aandeel van de hand doen, meer dan de rest van de markt, veelal een voorbode van slecht nieuws.
Om af te ronden
Maar ook als je aandelen het goed doen, probeer te vergeten hoeveel winst/verlies je erop hebt. Dat is wel makkelijker gezegd dan gedaan. Als belegger heb je snel de aankoopkoers voor ogen als referentieprijs. Dat effect heet Anchoring in het Engels en is een psychologische valkuil. Maak van al je aandelen een objectieve waardering en kijk of je ze opnieuw zou kopen. Zo ja, houd ze in portefeuille. Zo neen, gooi ze buiten. Verlies erkennen is lastig, maar laat nooit ofte nimmer je humeur doorwegen op je beslissingen. Anders verkoop je je winnaars te snel en je verliezers te laat, dat effect staat in de gedragseconomie te boek als het Disposition Effect. Benjamin Graham* wist het al: de grootste vijand van beleggers is de belegger zelf.
* De grondsteenlegger van fundamentele analyse en leermeester van Warren Buffett – 1984-1976
Ivan Snurer
Ivan Snurer (1965) studeerde in Brussel autotechnieken aan de Hogeschool voor Wetenschap en Kunst. Bij Volvo Cars was hij als productingenieur en later als kwaliteitsingenieur nauw betrokken bij de ontwikkeling en de assemblage van de Volvo 400-reeks in Born. Via een omweg in de Europese nucleaire industrie kwam hij medio jaren negentig terecht in de financiële wereld, nadat hij aan Nyenrode Business Universiteit zijn MBA-titel had behaald en zich aan de Erasmus Universiteit Rotterdam had verdiept in quantitative finance. Snurer publiceert sinds eind jaren negentig met enige regelmaat in de Belgische en Nederlandse financiële pers en schrijft sinds 2002 voor Beleggers Belangen. Hij is directeur van Quantalytica, een onafhankelijk adviesbureau dat onderzoek verricht naar de efficiëntie van beleggingsstrategieën en selectiemethodieken.