Opfrisbeurt voor pensioenstrategie

De levensverwachting is de afgelopen twintig jaar drastisch toegenomen en het beleggingslandschap heeft grote veranderingen doorgemaakt. Toch beleggen veel mensen nog steeds alsof het 1995 is. In Beleggers Belangen van 25 september 2015 enkele aanwijzingen voor hoe het anders kan. Momenteel is de gemiddelde levensverwachting voor een Nederlandse man 83 en voor een vrouw 85 jaar. Dat is een toename van bijna zeven jaar sinds 1995. Hoewel ook de pensioenleeftijd opschuift, is het veilig om te zeggen dat het vermogen voor de meeste mensen die stoppen met werken langer mee moet dan vroeger. Daar komen nog andere veranderingen bovenop: pensioenen worden meer en meer versoberd en de kosten van de zorg worden almaar hoger. Verder speelt de inflatie een rol. Bij de huidige inflatie van 1% teert de belegger vanaf zijn pensioendatum zo’n 20% in op het vermogen. Veilige haven verdwijnt; vuistregel voldoet niet meer Ook in het beleggingslandschap zelf is het nodige veranderd de afgelopen twintig jaar. Vastrentende waarden als obligaties boden altijd een veilige basis voor de portefeuille, maar de rendementen daarop zijn nu historisch laag. Er zijn wel hoogrenderende obligaties, maar die hebben een risicoprofiel dat vergelijkbaar is met dat van aandelen. Een veelgebruikt beleggingsprincipe is altijd geweest dat het belang van aandelen in de portefeuille ieder jaar dat je leeft moet worden teruggebracht. De vuistregel hiervoor: aandelen mogen maximaal 100% minus de leeftijd van de portefeuille uitmaken. Door alle ontwikkelingen gaat die stelregel niet meer op. Maar simpelweg vergroten van de aandelenpositie is ook onverstandig: oudere beleggers hebben meestal een lagere risicotolerantie; ze hebben minder mogelijkheden om verliezen op hun portefeuille aan te vullen met inkomen uit arbeid. Wat nu? Individuele aanpak Het moge duidelijk zijn dat een individuele aanpak noodzakelijk is bij het opbouwen van vermogen voor na het pensioen. Senioren zijn lang niet zo’n homogene groep meer als voorheen. Carrièreverloop, vermogensopbouw en risicobereidheid lopen sterk uiteen. Twee strategieën om de nieuwe werkelijkheid het hoofd te bieden zijn al ontwikkeld:

• Human capital strategy Hierbij maakt het menselijk kapitaal, anders gezegd de huidige waarde van het toekomstig arbeidsinkomen, deel uit van de assetmix. Voor iemand die een stabiel inkomen heeft heeft dat menselijk kapitaal andere kenmerken dan voor iemand wiens inkomen gedurende zijn carrière alle kanten op schiet. Bij de eerste groep lijkt het menselijk kapitaal op een obligatie, bij de tweede op een aandeel.De human capital strategy komt erop neer dat de karakteristieken van het menselijk kapitaal moeten worden gecompenseerd: de accountant met een vaste baan krijgt meer aandelen (risico) in zijn portefeuille; de zzp’er met wisselend werk meer obligaties (stabiliteit).

• Bucket strategy De kern hiervan is dat het pensioenvermogen verdeeld wordt over verschillende emmertjes. De basis (emmer 1) vormt een cash buffer, waarmee altijd een jaar of langer overbrugd kan worden. In de tweede emmer zitten beleggingen voor de lange termijn en eventueel is er een derde emmer met risicovollere beleggingen.Het idee achter de bucket strategy is dat de belegger zijn vermogen uit de tweede of derde emmer niet aan hoeft te spreken in tijden van onzekerheid. Zo wordt voorkomen dat beleggingen moeten worden verkocht op lage waarderingsniveaus en dat perioden van grote volatiliteit ertoe leiden dat de hele beleggingsstrategie overboord moet worden gekieperd.

Meer over de individuele strategieën om een optimaal rendement te behalen na de pensionering in Beleggers Belangen nummer 39, van 25 september 2015. Begin nu met het werken aan een rustige oude dag. Eerste stap: een proefabonnement op Beleggers Belangen. Nu 10 weken voor maar 10 euro.

De levensverwachting is de afgelopen twintig jaar drastisch toegenomen en het beleggingslandschap heeft grote veranderingen doorgemaakt. Toch beleggen veel mensen nog steeds alsof het 1995 is. In Beleggers Belangen van 25 september 2015 enkele aanwijzingen voor hoe het anders kan.

Momenteel is de gemiddelde levensverwachting voor een Nederlandse man 83 en voor een vrouw 85 jaar. Dat is een toename van bijna zeven jaar sinds 1995. Hoewel ook de pensioenleeftijd opschuift, is het veilig om te zeggen dat het vermogen voor de meeste mensen die stoppen met werken langer mee moet dan vroeger.

Daar komen nog andere veranderingen bovenop: pensioenen worden meer en meer versoberd en de kosten van de zorg worden almaar hoger. Verder speelt de inflatie een rol. Bij de huidige inflatie van 1% teert de belegger vanaf zijn pensioendatum zo’n 20% in op het vermogen.

Veilige haven verdwijnt; vuistregel voldoet niet meer

Ook in het beleggingslandschap zelf is het nodige veranderd de afgelopen twintig jaar. Vastrentende waarden als obligaties boden altijd een veilige basis voor de portefeuille, maar de rendementen daarop zijn nu historisch laag. Er zijn wel hoogrenderende obligaties, maar die hebben een risicoprofiel dat vergelijkbaar is met dat van aandelen.

Een veelgebruikt beleggingsprincipe is altijd geweest dat het belang van aandelen in de portefeuille ieder jaar dat je leeft moet worden teruggebracht. De vuistregel hiervoor: aandelen mogen maximaal 100% minus de leeftijd van de portefeuille uitmaken. Door alle ontwikkelingen gaat die stelregel niet meer op. Maar simpelweg vergroten van de aandelenpositie is ook onverstandig: oudere beleggers hebben meestal een lagere risicotolerantie; ze hebben minder mogelijkheden om verliezen op hun portefeuille aan te vullen met inkomen uit arbeid.

Wat nu? Individuele aanpak

Het moge duidelijk zijn dat een individuele aanpak noodzakelijk is bij het opbouwen van vermogen voor na het pensioen. Senioren zijn lang niet zo’n homogene groep meer als voorheen. Carrièreverloop, vermogensopbouw en risicobereidheid lopen sterk uiteen. Twee strategieën om de nieuwe werkelijkheid het hoofd te bieden zijn al ontwikkeld:

• Human capital strategy Hierbij maakt het menselijk kapitaal, anders gezegd de huidige waarde van het toekomstig arbeidsinkomen, deel uit van de assetmix. Voor iemand die een stabiel inkomen heeft heeft dat menselijk kapitaal andere kenmerken dan voor iemand wiens inkomen gedurende zijn carrière alle kanten op schiet. Bij de eerste groep lijkt het menselijk kapitaal op een obligatie, bij de tweede op een aandeel.De human capital strategy komt erop neer dat de karakteristieken van het menselijk kapitaal moeten worden gecompenseerd: de accountant met een vaste baan krijgt meer aandelen (risico) in zijn portefeuille; de zzp’er met wisselend werk meer obligaties (stabiliteit).

• Bucket strategy De kern hiervan is dat het pensioenvermogen verdeeld wordt over verschillende emmertjes. De basis (emmer 1) vormt een cash buffer, waarmee altijd een jaar of langer overbrugd kan worden. In de tweede emmer zitten beleggingen voor de lange termijn en eventueel is er een derde emmer met risicovollere beleggingen.Het idee achter de bucket strategy is dat de belegger zijn vermogen uit de tweede of derde emmer niet aan hoeft te spreken in tijden van onzekerheid. Zo wordt voorkomen dat beleggingen moeten worden verkocht op lage waarderingsniveaus en dat perioden van grote volatiliteit ertoe leiden dat de hele beleggingsstrategie overboord moet worden gekieperd.

Meer over de individuele strategieën om een optimaal rendement te behalen na de pensionering in Beleggers Belangen nummer 39, van 25 september 2015.
Begin nu met het werken aan een rustige oude dag. Eerste stap: een proefabonnement op Beleggers Belangen. Nu 10 weken voor maar 10 euro.